SOO JEEDINTA MW-TRUMP EE XABAD JOOJINTA GAZA OO LAGA KEENAY SHAN SU’AAL.

(SAWIRKA)-BURBURKA GAZA.

(WASHINGTON/USA)-Soo jeedinta Madaxweynaha Mareykanka ee ka kooban 20-ka qodob ee xabbad joojinta Gaza waxaa ku jira qodobo badan oo madmadoow ah oo go'aamin kara mustaqbalka Falastiin iyo gobolka. Markii lagu soo bandhigay Aqalka Cad Isniintii, isaga oo uu weheliyo Ra'iisul Wasaaraha Israel Benjamin Netanyahu, Madaxweyne Donald Trump ayaa qorshahan ku tilmaamay mid taariikhi ah. Laakin in la ogaado tafaasiisha qaar ka mid ah waxyaabaha ay ka kooban tahay waxay u badan tahay inay caqabad weyn ku noqon doonto hirgelintiisa.Hadaba halkan waxaa ah Shan Arrimood oo aan la xallin oo ku saabsan soo Jeedinta:

(1)-SIDEE LOO MAAMULI DOONAA MARINKA GAZA?

Soo jeedintu waxay higsanaysaa "maamul ku meel gaar ah oo leh guddi farsamo oo Falastiiniyiin ah" kaasoo kormeeri doona arrimaha dhulka. Balse ma faah faahin qaabka loo dhisi doono Guddigan iyo cidda soo xuli doonta xubnahooda.

Waxaa intaa dheer, qorshuhu wuxuu sheegayaa in Trump iyo Toni Blair, Raysal Wasaarihii hore ee Boqortooyada Ingiriiska, ey hogaamin doonaan "guddi nabadda" oo ilaalin doona guddiga maamulka. Laakin khariidadda tubta ma sharaxdo nooca xiriirka ka dhexeeya guddigan iyo guddiga Falastiiniyiinta, ama heerka go'aannada maalinlaha ah la gaari doono.

(2)-MAAMULKA FALASTIIN MA KU LUG YEELAN DOONAA?

Qorshaha Trump ayaa sheegaya in maamulka ku meel gaarka ah ey la wareegi doonaan maamulka Gaza ilaa "waqtigaas oo kale marka maamulka Falastiiniyiinta (PA) ey dhamaystiraan barnaamijkeeda dib u habeynta" oo ey si ammaan ah oo wax ku ool ah ula wareegi karaan maamulka Gaza". Hase yeeshee, weli ma cadda cidda caddaynaysa in PA ey diyaar u tahay iney la wareegto Gaza ama waxa cabbirrada ey tahay in loo buuxiyo PA si ey u maamusho maamulka dhulka. Luqadda soo jeedintu waxay sidoo kale ula dhaqantaa Gaza sidii madax-bannaanideeda, ma aha mid ka mid ah Falastiin, oo ey tahay in lala midoobo inta kale ee dhulka Falastiiniyiinta ee la haysto. Dhanka kale Netanyahu, oo sheegay inuu aqbalay soo jeedinta, ayaa dhamaantood meesha ka saaray in PA ey ku soo noqoto Gaza. "Gaza ma maamuli doonto Xamaas, mana maamuli doonto maamulka Falastiin," Raysal Wasaaraha Israa'iil ayaa yiri, isagoo garab taagan Trump.

(3)-SIDEE LOO DHISI DOONAA CIIDAMADDA CAALAMIGA AH?

Qorshuhu wuxuu sheegayaa in Amniga Marinka Gaza ey sugi doonto "Ciidanka Xasilinta Caalamiga ah ee ku meel gaarka ah", laakiin xaggee ka iman doontaa, iyo maxay noqon doontaa waajibaadkeedu? Ma cadda dalalka doonaya iney ciidamo u diraan Gaza, iyo kuwa la aqbali karo qorshahan. Soo jeedintu sidoo kale ma qeexayso mas'uuliyadda iyo xeerarka shaqo ee nabad-ilaalinta. Ma u dhaqmi lahaayeen sidii ciidan, booliis, ama goob jooge ahaan? Ma loo xilsaari lahaa iney la wareegaan Xamaas? Ma awoodaan iney la dagaalamaan ciidamada Isra’iil si ey u difaacaan Falastiiniyiinta?

(4)-GOORMEE AYEY ISRA’IIL KA BEXEYSAA?

Soo jeedintu waxay sheegaysaa in Israa'iil ey ka bixi doonto Gaza "iyadoo lagu saleynayo heerarka, marxaladaha muhiimka ah, iyo waqtiyada la xiriira burburinta". Mar labaad, bixinta ma dejin jadwal ka bixista Israa'iil ama heerar cad sida iyo goorta ey dhici doonto. Waxaa intaa dheer, waxa ey sheegtay in Israa'iil ey sii hayn doonto "xakamaynta amniga" ee Gaza ilaa dhulku "si habboon uga nabad galo khatar kasta oo Argagixisa ah". Laakiin ma jiro wax war ah oo ku saabsan cidda ugu dambeyntii go'aamin doonta marka shuruudahan la buuxiyo.

(5)-DAWLADNIMADA FALASTIIN MA KU JIRTAA KAARARKA?

Intii lagu guda jiray shirkiisa Jaraa'id ee Isniintii, Trump wuxuu sheegay in xulafada dhowr ah ey "si nacasnimo ah u aqoonsadeen dawladda Falastiin… Soo jeedintu waxay tixraacaysaa rajada dawladnimada Falastiiniyiinta ee ka dambeeya darbi qaro weyn oo daruuri ah, xaaladaha iyo u qalmida. "In kasta oo Gaza dib-u-horumarinta horumarinta iyo marka barnaamijka dib-u-habaynta PA si daacad ah loo fuliyo, shuruudaha ayaa laga yaabaa iney ugu dambeyntii u diyaar garoobaan waddo lagu kalsoonaan karo oo loo maro is-xukunka Falastiiniyiinta iyo dawladnimada, taas oo aan u aqoonsannahay rabitaanka dadka Falastiiniyiinta," ayay tiri. Sidaa daraadeed, horumarinta Gaza iyo PA "dib u habeyn" ayaa loo dejiyay shuruudo. Xitaa markaa, wada-xaajoodyada dawladda Falastiin "waxaa laga yaabaa" iney jiraan. Lama dammaanad qaadayo. Waxaa intaa dheer, soo jeedintu ma aqoonsanayso xaqa ey u leedahay dawladnimada Falastiin. Hase yeeshe, waxay aqoonsan tahay dawladnimada iney tahay wax ey Falastiiniyiintu raadinayaan.

XIGASHO-AL-JAZEERA/ENGLISH.