CIIDAMADA AMAANKA LIIBIYA OO SOO QABTAY HUB KALA DUWAN IYO RASAAS.

(SAWIRKA)-HUBKA LA QABTAY.

(LIBIYA)-Wararka laga helaayo dalka Liibiya ayaa sheegaayo in ciidamada Qaranka dalka Liibiya ey Talaadada maanta ah ku dhawaaqeen iney heleen hub aad u badan oo kala duwan kuwaaso lagu aasay Bakhaaro hoos yimaado guri ku yaalo koonfurta magaaladda SABHA,hubkaaso ayaa la rumeysan yahay iney leeyhiin kooxaha Argagixisada. War qoraal ah ayaa lagu sheegay in “Ciidamadda gaarka ah ee ka tirsan ciidamadda dhulka”iyagoo kaashanaayo gudiga dib u habeynta koonfurta ey fuliyeen hawlgal gaar ah oo ka dhacay magaaladda SABHA,waane hubkii ugu balaarnaa oo nuuciisa ah oo muddo sannado ah la soo helay, waxaane halkaas laga soo qabqabtay dad fara badan oo goobta ku keydsanaayey hubka culus iyo kuwa dhexe iyo rasaas kala duwan. Hubka la qabtay ayaa waxaa ka mid ah Mdaafiic, Bambooyin, Walxaha Qarxa,Rasaas dhexdhexaad ah iyo kuwa culus iyo qoryaha lidka diyaaradaha. Hawlgalka ayaa qeyb ka ah dadaaladda ey ciidamadda Qaranka Liibiya ku doonayaan iney dib ugu soo celiyaan Amaanka iyo kala dambeynta koonfurta, gaar ahaan marka la eego kororka dhaqaalaha tahriibka iyo kooxaha sharci darrada ah xilli ey sii kordhayaan colaadaha ka taagan dalalka Liibiya la deriska ah gaar ahaan dalka Suudaan. Tirada hubka la qabtay ayaa muujineysa khatar amni iyo khataraha Argagixisada ee koonfurta dalka Liibiya,halkaaso goobjoogayaashu ey ka digayaan in sii socodka hubka ee gobolka uu gacan ka geysan karo hurinta kooxaha xagjirka ah iyo shabakadaha wax tahriibiyo.

ISHA-AA.

MARAYKANKA OO KORDHIYEY LAGTA MADAXIISA LA SAARAY AL-CAWLAQI,IMISA?

(SAWIRKA)-AL-CAWLAQI.

(WASHINGTON)-Dowladda Mareykanka ayaa ku dhawaaqday inay kordhisay abaal-marinada la siinayo ciddii keenta xog horseeda soo qabashada Hoggaamiyaha Al-Qaacidada Jaziiratul Carab (AQAP) oo fadhigeedu yahay dalka Yemen. Barnaamijka Abaalmarinta Caddaaladda ee Wasaaradda Arrimaha Dibadda Mareykanka ayaa bayaan ey soo saartay Talaadada maanta ah ku tiri: "Haddii aad hayso macluumaad ku saabsan Hogaamiyaha Argagixisada Sacad Bin Caadhif AL-Cawlaqi, Hoggaamiyaha AL-Qaacida ee Jaziiradda Carabta, ee Yemen, noo soo dir, waxaa laga yaabaa inaad u qalanto abaalmarin dhan $ 10 milyan iyo in aad u guurto meel ammaan ah." Warku waxa uu intaa ku daray in AL-Cawlaqi oo sidoo kale loo yaqaan Sacad Moxammed Caadhif kaaso hogaaminayey weeraro ka dhan ah Maraykanka, isla markaana uu dalka Yemen ka geystay afduubyo loo geystay dad isugu jira Maraykan iyo reer Galbeed. Barnaamijku waxa uu xusay in AL-Cawlaqi uu ku baaqay weeraro ka dhan ah Maraykanka iyo xulafadiisa isaga oo ah Amiirka Al-Qaacida oo ah Urur Argagixiso oo Maraykanku u aqoonsan yahay iyo Amiirkii hore ee kooxdaasi ee gobolka Shabwa ee Koonfur Bari Yemen. Horraantii Noofambar 2022, Maraykanku waxa uu $6 milyan oo abaal-marin ah ugu yaboohay xogaha AL-Cawlaqi. Iyadoo maanta lagu dhawaaqay, yabooh cusub oo gaaraayo ilaa $ 10 milyan. Barnaamijka ayaa lagu yiri, "Waxaan kordhinay abaal-marinaha la siin doono ciddii keenta xog ku saabsan hoggaamiyahan Argagixisada ah, nagu caawi sidii aan u heli lahayn." Horraantii bishii Juun, AL-Cawlaqi wuxuu soo saaray hanjabaad ka dhan ah Madaxweyne Donald Trump, Madaxweyne ku xigeenka J.D. Vance, Xoghayaha Arrimaha Dibadda Marco Rubio, Xoghayaha Difaaca Pete Hegseth, iyo Maalqabeenka Elon Musk. Waxa uu sidoo kale ku baaqay in la dilo Hogaamiyayaasha Masar, Urdun iyo Khaliijka Carabta, iyadoo la eegayo dagaalka Isra’iil iyo Xamaas ee Marinka Gaza. Waxaa xusid mudan in AL-Cawlaqi uu la wareegay hoggaanka Al-Qaacidada Jaziiradda Carabta tan iyo bishii March ee sannadkii 2024-kii, ka dib markii uu geeriyooday hoggaamiyihii hore ee Ururkaas Khaled Baadhrafi oo muddo dheer la xanuunsanayay cudurro halis ah, sida lagu sheegay bayaan ay hay’addu soo saartay xilligaas.

ISHA-AA.

HOLLAND OO KU DHEGAN LABA WASIIR OO ISRA’IIL AH,SABABTA?

(SAWIRKA)-WASIIRO ISRA’IIL AH.

(AMESTERDAM)-Dalka Nederland(Hooland) ayaa ku dhawaaqday Wasiiradda Maaliyadda iyo Amniga Qaranka Israa’iil persona non grata hurinta rabshadaha iyo ku boorinta isir sifeynta Gaza. Bishii Juun, Holland waxay taageertay soo jeedintii Iswiidhan ee fashilantay ee ahayd in Midawga Yurub uu cunaqabatayn ku soo rogo Wasiiradda Maaliyadda Bezalel Smotrich iyo Wasiirka Amniga Qaranka Itamar Ben-Gvir ee Isra’iil. "Waxay si isdaba joog ah u kiciyeen rabshado degeyaal ah oo ka dhan ah Falastiiniyiinta, waxay dhiirrigeliyeen balaarinta dejinta sharci-darrada ah, waxayna ku baaqeen nadiifinta qowmiyadeed ee Gaza," Wasiirka Arrimaha Dibadda ee Holland Caspar Veldkamp ayaa u sheegay baarlamaanka warqad la sii daayay gelinkii dambe ee Isniintii. Smotrich wuxuu ku jawaabay X, isagoo leh hogaamiyaasha Yurub waxay u hogaansameen "beenta Islaamka xagjirka ah ee la wareegaya" iyo "nacaybka sii kordhaya." Ben-Gvir wuxuu sheegay inuu sii wadi doono inuu u shaqeeyo Israa'iil, xitaa haddii laga mamnuuco inuu soo galo "dhammaan Yurub." "Meesha Argagixisanimada loo dulqaadan karo oo Argagixisada lagu soo dhaweeyo, Wasiir Yuhuudi ah oo Israa'iil ah waa mid aan la rabin, Argagixisaduna waa xor, Yuhuuddana waa la qaadaa," ayuu ku qoray X. Veldkamp ayaa sheegay in Holland ey rabto iney "xakameyso dhibaatada dadka Gaza" waxayna sahamisay siyaabo kale oo ey uga qayb qaadan karto gargaarka bini'aadantinimo. "hawada oo cunto laga soo tuuro waa qaali waana khatar," ayuu yiri.
"Tani waa sababta Holland ey sidoo kale u qaadayso tillaabooyin ey ku taageerayso gaarsiinta gargaarka ku saleysan dhulka." Hoos u dhaca gargaarka ayaa dib uga bilowday Gaza Axadii iyadoo Isra’iil ey ku dhawaaqday iney joojinayso bini'aadantinimo ku meel gaar ah qaybo ka mid ah dhulka go'doonsan. Ku dhawaad 2.4 milyan oo Falastiiniyiin ah oo ku nool Gaza ayaa wajahaya waxa ey Hay’adaha gargaarka ee Qaramada Midoobay ka digeen mawjado gaajo iyo nafaqo darro ah oo dilaa ah. Hay'adda Qaramada Midoobay ey taageerto ee isku-dhafan ee Haqab-beelka Cunnada Kala-saarista (IPC) ayaa sheegtay Talaadada maanta ah in macluushu ey ka dhacayso inta badan Gaza, iyada oo marinnada la jebiyey in ka badan 20,000 oo carruur ahna laga daweeyay nafaqo-xumo ba'an tan iyo bishii Abriil. Voldkamp wuxuu sheegay in Holland ey ku riixi doonto iney hakiso qaybta Ganacsiga ee heshiiska Midowga Yurub iyo Israa'iil haddii Israa'iil ey ku guuldareysato iney ka soo baxdo waajibaadkeeda bini'aadantinimo. "U yeerista ayaa sidoo kale loo isticmaali doonaa in lagu xasuusiyo Israa'iil iney u hoggaansanto waajibaadka ka saaran sharciga caalamiga ah ee bini'aadantinimada," ayuu yiri. Ka dib markii uu taleefoon kula hadlay Madaxweynaha Isra’iil Isaac Herzog, Raysal Wasaaraha Holland Dick Schoof wuxuu sheegay in mawqifka dowladdu uu yahay "mid cad."
"Dadka Gaza waa in si deg deg ah, oon xannibnayn, si ammaan ah u helaan gargaarka bini'aadanti," ayuu yiri. Wasaaradda arrimaha dibadda Israa’iil ayaa sheegtay in Wasiirka arrimaha dibadda Gideon Sa’ar uu u yeeray Safiirka Holland Marriët Schuurman oo fadhigeedu yahay magaalada Jerusalem si uu u canaanto galabnimadii Talaadada maanta ah. "Wadahadalku wuxuu dhici doonaa iyada oo la tixgelinayo go'aamada dawladda Holland ee ah iney qaadaan tallaabooyin ka dhan ah Israa'iil, oo ey ku jiraan xuquuqda ey u leedahay iney isdifaacdo iyo ka dhanka ah Wasiirrada dawladeeda," ayay Wasaaraddu ku tiri hadal ey soo saartay. Dagaalka Gaza ayaa ka dhashay weerar ey Xamaas ku qaadday Israa’iil Oktoobar 7, 2023, kaasoo sababay dhimashada 1,219 qof oo u badan dad rayid ah, sida ey sheegtay Wakaaladda Wararka ee AFP oo ku salaysan tirooyin rasmi ah. Ololaha aargoosiga ah ee Isra’iil ayaa dilay 59,921 Falastiiniyiin ah, oo sidoo kale u badan rayid, sida ey sheegtay Wasaaradda Caafimaadka ee Marinka Gaza.

ISHA-AN.

REYSAL WASAARAHA CIRAAQ OO LA KULMAY SARAAKIISHA AMNIGA BAQDAAD.

(SAWIRKA)-XAFIISKA RW-AL-SUDANI.

(IRAQ)-Wararka laga helaayo caasimada dalka Ciraaq ee Baqdaad ayaa sheegaayo in Raysal Wasaaraha Ciraaq ahna Taliyaha Guud ee Ciidamada Qalabka Sida, Maxamed Shayaac AL-Sudani, ayaa Axadda maanta ah carabka ku adkeeyay baahida loo qabo in aan laga daalin ilaalinta sharciga iyo ilaalinta Hay'adaha dowladda. Waxa uu ku nuux-nuux saday in eysan jirin cid xaq u leh iney ku bedesho dowladnimada iyo maamulkeeda, isla markaana eysan jirin cid ka sareysa sharciga. Arrintan ayaa timid xilli uu Raysall Wasaaruhu kulan deg deg ah oo Amniga lagu sugayey uu la qaatay Taliye Ku-Xigeenka Howl-gallada Wadajirka ah, Taliyaha Howl-galka Baqdaad, iyo Saraakiisha Ciidamada Ammaanka ee ka jawaabay Weerarkii lagu qaaday Xarunta Wasaaradda Beeraha ee degmada Karakh ee Baqdaad, sida lagu sheegay War ka soo baxay Xafiiska Warbaahinta ee AL-Sudani. AL-Sudani waxa uu ku nuuxnuuxsaday, sida uu hadalka u dhigay, “In loo baahan yahay in aan loo dabcin xilka ilaalinta sharciga iyo ilaalinta Hay’adaha dawliga ah, iyo in la sii wado baarista si loo ogaado duruufaha ey kooxaha weerarka soo qaaday soo farageliyeen oo ey u dhaqaaqeen iyaga oo aan oggolaansho ka horaysa amni helin. Sidoo kale waxa uu carabka ku adkeeyay in loo baahan yahay in lala xisaabtamo dambiilayaasha si sharciga waafaqsan, baaristana lagu sameeyo si xirfad sare leh, iyadoo la raacayo nidaamka ciidamada qalabka sida, isla markaana uu si toos ah ula socdo. Isagoo hadalkiisa sii wata ayuu yiri “Ma jirto cid xaq u leh iney beddesho dowladnimada iyo maamulkeeda, xisbina uusan sharciga ka sareyn”.

"SHIL HALIS AH"

Mar sii horeysay, Wasaaradda Arrimaha Gudaha ayaa sheegtay in subaxnimadii Axadda ey dhacday dhacdo halis ah oo ka dhacday mid ka mid ah Waaxyaha Wasaaradda Beeraha ee degmada Karakh, taasoo ku soo beegantay xilli uu xilka Agaasime uu la wareegaayey Agaasime cusub, waxaane dhacday in koox hubeysan ey gudaha u soo gashay Xarunta Wasaaradda oo uu shir uga socday maamulka, taasoo argagax ku beertay shaqaalihii oo isla markiina dalbaday ciidamada ammaanka. Wasaaradda Arrimaha Gudaha ayaa hadalkeeda ku dartay in “Ciidamada Booliska Federaalka iyo kuwa Gurmadka ee degmada Karakh ey si deg deg ah goobta ugu soo gurmadeen, waxaana ey rasaas toos ah kala kulmeen raggii hubeysnaa,waxaana halkaasi ka dhashay khasaare isugu jira dhimasho iyo dhaawac”. Waxa ey sidoo kale cadeysay in eysan ogolaan doonin in lagu xadgudbo Hey’adaha dowladda ama in la sameeyo wax wax u dhimaya sharciga, iyadoo ku nuux-nuuxsatay in Haybadda dowladnimo iyo sharcigu ey yihiin khad cas oo aan laga gudbi karin.

14-QOF AYAA LA XIRAY:

Wasaaradda Arrimaha Gudaha ayaa intaas ka dib war kale oo ey soo saartay ku sheegtay in tirada dadka la qabtay ey gaarayaan ilaa 14-Maxbuus oo ku lug lahaa weerarka hubeysan. Waxay intaas ku dartay in ciidamada ammaanku ey sii wadaan baaritaannada iyo dabagalka sharciga, “Iyadoo si toos ah ey u kormeerayaan hoggaanka sare, si loo soo qabto dambiilayaasha haray, lana horkeeno sharciga,” iyadoo ku nuux-nuuxsatay in ilaalinta Hay’adaha dowladda iyo sharciga ey sii ahaan doonaan mudnaan gaara leh. Sidoo kale, waxay si cad u sheegtay in ciidamadeeda ammaanku ey si karti iyo xilkasnimo ku jirto u gudanayaan waajibaadkooda shaqo, isla markaana eysan ka waaban doonin iney wax ka qabtaan isku-day kasta oo lagu doonayo in lagu huriyo qas ama lagu carqaladeeyo amniga guud. Arrintan ayaa timid ka dib markii sarkaal ka tirsan ciidamada ammaanka Ciraaq la dhaawacay, laba tuhmanena la xiray Jimcihii la soo dhaafay, intii ey socdeen iska horimaadyo ka dhashay fulinta amarrada lagu soo xirayo Garsoorka oo ka dhacay degaanka AL-Hadam ee gobolka Maysan, ee bariga Ciraaq.

ISHA-AL-CARABIYA.

WADA HADALADII U DHEXEEYEY XAMAAS IYO ISRA’IIL OO MARAYA MEEL WANAAGSAN.

(SAWIRKA)-XAALADDA CARUURTA MARINKA GAZA EE FALASTIIN.

(TEL AVIV)-Afhayeen u hadlay Raysal Wasaaraha Israa'iil Benjamin Netanyahu ayaa sheegay fiidnimada Axada maanta ah iney jiraan calaamado wanaagsan oo ku saabsan in heshiis laga gaaro marinka Gaza. Hani Marzouk ayaa u sheegay Tv-ga AL-Carabiya in Israa'iil ey sii waddo ogolaanshaha gargaarka ee Gaza. Marzouq wuxuu intaas ku daray, " Maraykanku waxba naguma soo rogin dagaalkan."

"WAXAAN YEELANAY WADAHADALO ADAG."

Dhanka kale, Hoggaamiyaha Ururka Xamaas ee Gaza, Khalil AL--Xayya, ayaa sheegay in wadahadallada xabbad-joojinta ey yihiin kuwo aan macno lahayn iyadoo ey sii socdaan go'doominta iyo gaajada. "Waxaan galnay wadahadallo adag, waxaana soo bandhignay dhammaan dabacsanaan suurtagal ah," AL-Xayya ayaa ku sii waday khudbad la duubay. Waxa uu intaa ku daray, "Waan ku heshiinnay soo jeedintii dhexdhexaadiyeyaasha intii lagu jiray wareegii ugu dambeeyay ee wada xaajoodka, waxaana la yaabnay wixii xigay."

IN KA BADAN 100-BAABUUR OO GARGAAR AH:

Dhanka kale, Kaaliyaha Xoghayaha Guud ee Qaramada Midoobay ee Arrimaha Bini'aadantinimada Tom Fletcher ayaa sheegay in Israa'iil ey u muuqato iney fududaysay qaar ka mid ah xannibaadaha dhaqdhaqaaqa Gaza Axadda maanta ah, ka dib markii ey go'aansatay "Iney taageerto ballaarinta gargaarka muddo toddobaad ah," sida ey sheegtay Wakaaladda Wararka ee Reuters. Fletcher ayaa bayaan uu soo saaray ku daray in warbixinadii ugu horeeyay ey muujinayaan in in ka badan 100 baabuur oo sidda gargaar laga soo aruuriyay isgoysyada si loogu diyaar garoobo in la geeyo marinka Qaza. "Tani waa horumar, laakiin xaddi badan oo gargaar ah ayaa loo baahan yahay si looga hortago macluusha iyo dhibaato caafimaad oo musiibo ah," ayuu sii raaciyay. Iyada oo wajahaysa cambaareyn caalami ah oo sii kordheysa iyadoo Ururka Caafimaadka Adduunka uu ku dhawaaqay macaluul baahsan oo ka jirta Gaza, Israa'iil ayaa ku dhawaaqday Axadda maanta ah horraantii iney joojin doonto hawlgallada milatari ee 10 saacadood maalintii qaybo ka mid ah Marinka ayna oggolaato marinnada gargaarka cusub.

XAALADDA BINI’ADANIMO OO ADAG:

Arrintan ayaa ku soo beegantay xilli wadahadallada aan tooska ahayn ee Xamaas iyo Israa’iil ey wajaheen turunturooyin ey ku jiraan hawlgallada milatari ee Israa’iil ey ka wadaan meelo badan oo Gaza ka tirsan iyo eedaymaha labada dhinacba ku aadan in aanay dhab ka ahayn wada-xaajoodka. Marinka Gaza waxa ka jiray xaalado bini'aadantinimo oo aad u daran muddo bilo ah, iyada oo ey ka jirto cunto yari daran, dawo iyo shidaal. Go'doominta joogtada ah ee Israa'iil ee isgoysyada waa weyn ayaa sii xumeeyay heerka macluusha iyo nafaqo-xumada, sida ey sheegeen Hay'adaha Qaramada Midoobay.

ISHA-AL-CARABIYA.

XUUTIYIINTA YEMAN OO DIGNIIN KA SOO SAARAY MARIN BIYOODKA BADDA CAS,SABABTA?

(SAWIRKA)-MARKAB EY GUBEEN XUUTIYIINTA.

(SANA’A)-Wararka laga helaayo caasimadda Sanca ee Jamhuuriyadda Yeman ayaa sheegaayo in kooxda Xuutiyiinta Yemen ey Axada maanta ah ku dhawaaqeen iney beegsan doonaan Maraakiib kasta oo ey leeyihiin Shirkadaha Ganacsiga ku leh Dekedaha Israa'iil, iyadoo aan loo eegin dhalashooyinka ey u dhasheen, taasoo qayb ka ah wax ey ugu yeereen wejiga afraad ee howlgallada milateri ee ka dhanka ah Israa'iil. Hadal laga sii daayay Telefishinka iyaga taabacsan ee AL-Masiirah ayuu Afhayeenka Milliteriga Xuutiyiinta kaga digay in Maraakiibta la weeraro, haddii ey Shirkadaha iska dhego-tiraan digniintooda, iyadoo aan loo eegin halka ey u socdaan. "Ciidanka Qalabka Sida ee Yemen waxay ugu baaqayaan dhammaan dalalka, haddii ey doonayaan iney ka fogaadaan xiisadan, iney cadawga ku cadaadiyaan iney joojiyaan gardarada iyo iney qaadaan xayiraadda marinka Gaza," ayuu raaciyay. Tan iyo markii dagaalka Israa’iil ee Qaza uu billowday bishii Oktoobar 2023, Xuutiyiinta xulafada la ah Iran ayaa weeraraysay Maraakiibta ey u arkaan iney ku xiran yihiin ama iney xiriir la leeyihiin Israa’iil, taasoo ey ku sheegeen iney yihiin ficillo ey ku garab taagan yihiin Falastiiniyiinta. Bishii Meey ee sannadkaan-2025-ka,Mareykanka ayaa ku dhawaaqay heshiis lama filaan ah oo uu la galay Xuutiyiinta halkaasoo ey ku heshiiyeen in la joojiyo ololaha duqeymaha ka dhanka ah si loo soo afjaro weerarada Maraakiibta, inkastoo Xuutiyiintu ey sheegeen in heshiiska eysan ku jirin in Israa'iil loo turo.

ISHA-AN.

KULAN KA DHACAY BAARIIS OO LOOGA HADLAY XAALADDA SUURIYA.

(SAWIRKA)-MASUULIYIINTA KU KULANTAY BAARIIS.

(PARIS)-Wasiirka Arrimaha Dibadda Suuriya ayaa wadahadalo hufan oo wax ku ool ah la yeeshay Mareykanka iyo Faransiiska, iyagoo sheegay Jimcaha maanta ah iney hoosta ka xariiqeen muhiimadda ey leedahay xaqiijinta guusha isbeddelka Siyaasadeed ee Suuriya, Midnimada iyo Wadajirka dhuleed. Wasiirka Arrimaha Dibadda ee Suuriya Ascad AL--Sheybaani, Wasiirka Arrimaha Dibadda ee Faransiiska Jean Noel Barrot iyo Ergeyga gaarka ah ee Maraykanka u qaabilsan Suuriya Thomas Barrack ayaa ku kulmay magaalada Paris, maalmo ka dib markii xabad joojin la hakiyay dhiiga ku daadanaya gobolka Koonfurta Suuriya ee Sweyda. Boqolaal qof ayaa lagu soo waramayaa iney ku dhinteen iska horimaadka dhexmaray dagaalyahanada Druze, qabiilada Sunniga Bedwiyin iyo ciidamada dowladda, Isra’iil ayaa qaaday duqeymo dhanka cirka ah si ey uga hortagto waxa ey ku sheegtay dilka Druze. War qoraal ah oo ey si wadajir ah u soo saareen saraakiisha Suuriya, Mareykanka iyo Faransiiska ayaa lagu sheegay iney yeesheen "kulan aad daacad ah oo wax ku ool ah xilli xasaasi ah Suuriya." Iyagoo hoosta ka xariiqay muhiimada ey leedahay in si deg deg ah looga wada shaqeeyo sidii loo xaqiijin lahaa guusha isbadalka Siyaasadeed ee Suuriya ka dib dhicitaankii Madaxweynihii hore Bashaar AL-Asad, waxay sheegeen iney isku raaceen baahida loo qabo in dalalka deriska la ah Suuriya aysan wax khatar ah keenin iyo in Suuriya aysan khatar ku ahayn dalalka deriska la ah. Waxay sidoo kale isku raaceen in la taageero dadaallada lagula xisaabtamayo kuwa mas’uulka ka ah rabshadaha, ayaa lagu yiri bayaanka. Iska horimaadkii todobaadkii hore ayaa hoosta ka xariiqay caqabadaha uu adaxweynaha ku meel gaarka ah Axmed AL-Sharacuu wajahayo xasilinta Suuriya iyo ilaalinta xukunka dhexe, inkastoo uu sii kululaanayo xiriirka Mareykanka iyo maamulkiisa oo xiriir dhanka ammaanka ah ey la leeyihiin Isra’iil.

ISHA-AN.

QAXOOTIGA SUUDAAN OO BILAABAY INUU DIB UGU LAABTO DALKIISA.

(SAWIRKA)CARUURTA QAXOOTIGA REER SUDAN.

(SUDAN)-Qaramada Midoobe ayaa Jimcaha maanta ah ku dhawaaqday in, in ka badan 1.3 Milyan oo Suudaaniyiin ah ey dib ugu laabteen guryahoodii ka dib markii ey ka barakaceen dagaallada, waxayna Qaramada Midoobe ey ku baaqday in la taageero. Dagaalada u dhaxeeya Ciidamada Dawladda Suudaan iyo Xoogaga Taageerada deg dega ah(RSF) kuwaaso soo bilawday bishii April 2023 ayaa sababay dhimashada tobanaan kun oo qof iyo barakaca malaayiin qof, taasoo abuurtay xiisad ey Qaramada Midoobay ku tilmaantay “Midkii ugu khasaaraha badnaa ee soo mara caalamka”. Inkastoo ey joogsadeen dagaaladii ka dhacayey deegaanada ey dadka ka barakaceen,hadane dadkii qaxootiga ahaa ayaa bilaabeen iney dib ugu soo laabtaan, walaw xaaladuhu wali ey yihiin halis, sida lagu sheegay War Saxaafadeed ey soo saareen Hay’adaha Qaramada Midoobay u qaabilsan Qaxootiga ee UNHCR, Hay’adda Socdaalka Adduunka ee IOM iyo Hay’adda Qaramada Midoobay u qaabilsan Horumarinta ee UNDP. "Waxaa jira dad badan oo gudaha ku barakacay...kuwaasi oo go'aansaday in ey ku laabtaan degaanadooda," ayuu yiri Mamadu Diane Balde, oo ah Agaasimaha Gobolka ee Hayadda UNHCR. Isagoo ka hadlayay magaalada Nairobi ee ah caasimadda dalka Kenya,wuxuu intaas ku daray in "Hal Milyan oo qof oo ku barakacay gudaha dalka Suudaan ey dib ugu laabteen guryahooda" bilihii la soo dhaafay. Dhankiisa, Agaasimaha Gobolka ee Ururka Caalamiga ah ee Socdaalka, Cusmaan AL-belbiisi, ayaa sharaxay in Port Sudan ey ahayd halkii "Qulqulka ugu badan uu ka bilaabmay bilowgii sanadka, laakiin qulqulka magaaladda caasimada ah ee Khartoum wuxuu si tartiib tartiib ah u bilaabmay ilaa March." Soo noqoshada ayaa bilaabatay dabayaaqadii 2024-kii, laakiin dadka intiisa badan ayaa soo laabtay tan iyo bishii Jannaayo, sida ey sheegtay Hay’adda Qaramada Midoobay u qaabilsan Qaxootiga ee UNHCR. "Qaxootigan iyo barokacayaashan waxay ku noqonayaan guryahoodii iyaga oo aan waxba haysan," Diane Baldi ayaa xusay. Dadka intooda badan ayaa ku laabtay Khartuum, Senaar, iyo AL-Jazeera, kuwaasoo ey si ba’an u saameeyeen dagaal ka socday in ka badan laba sano, sida ey sheegeen Hay’adaha Qaramada Midoobay. Kaabayaasha dhaqaalaha , oo ey ku jiraan iskuullada iyo isbitaallada, ayaa gebi ahaanba burburay ama loo beddelay hooy guud, halka luminta ama burburinta dukumeentiyada aqoonsiga madaniga ah iyo suurtogalnimada beddelka iyaga ey u diidayaan qaar badan oo iyaga ka mid ah iney helaan adeegyo. Dadka soo laabanaya ayaa sidoo kale wajahaya khatarta ah walxaha qarxa oo aan qarxin. Qaramada Midoobay ayaa filaysa in ku dhawaad 2.1 milyan oo qof iney ku noqdaan Khartuum dhamaadka sanadka. "Tani waxay ku xiran tahay dhowr arrimood, oo ey ugu weyn tahay xaaladda amniga iyo awoodda in dib loo bilaabo adeegyada waqtigeeda," Belbeysi ayaa yiri. Marka la eego dhaqaale yarida ba'an ee ka jirta hawlgallada bini'aadantinimo ee gudaha Suudaan iyo dalalka dariska ah ee martigeliya qaxootiga, Qaramada Midoobay ayaa ku baaqday in si deg deg ah loo kordhiyo gargaarka maaliyadeed.

ISHA-AA.

DALKA BILJAM OO XABSIGA U TAXAABAY LABA ASKERI OO ISRA’IIL AH,SABABTA?

(SAWIRKA)CIIDANKA GAARKA AH EE DALKA BILJAMKA.

(BRUSSELES)-Mas’uuliyiinta Biljam ayaa Isniintii ku dhawaaqay in ey muddo kooban qabteen oo ey su’aalo weydiiyeen labo muwaadin oo Israa’iili ah oo dhawaan ka qeyb galay bandhig faneed elegtaroonig ah oo lagu qabtay dalkaas, ka dib markii kooxaha Falastiiniyiinta taageersan ey ku eedeeyeen dambiyo dagaal. Dacwad oogayaasha ayaa sheegay in ey heleen dacwado dhanka sharciga ah oo sheegaysa in laba askari oo Israa’iili ah oo mas’uul ka ah "Xadgudubyada halista ah ee sharciga caalamiga ah" ee Gaza lagu arkay xafladda Tomorrowland ee u dhow magaalada Waqooyiga ku taalla ee Antwerp todobaadkii hore. Xafiiska dacwad oogaha dowlada dhexe ayaa sheegay in ey booliiska ka codsadeen in ey soo helaan labada qof ee lagu sheegay cabashada ka dibne iney waraystaan. "Ka dib wareysiyadaas, waa la sii daayay," ayaa lagu yiri bayaan. Xafiisku waxa uu sheegay in uu tallaabo qaaday ka dib markii uu soo gabagabeeyay in Maxkamadaha Biljamku ey leeyihiin awood ka baxsan dhuleed oo ku saabsan dembiyada dagaal ee lagu soo eedeeyay. "Macluumaadka dheeraadka ah laga bixin doono heerkan baaritaanka," ayuu yiri xafiisku. Shakhsiyaadka reer Isra’iil lama magacaabin. Toddobaadkii hore, Hind Rajab Foundation (HRF), oo ah Hay'ad taageerta Falastiiniyiinta Biljam, ayaa sheegtay iney aqoonsatay laba askari oo Israa'iil ah kuwaaso "Mas'uul ka ah dambiyada caalamiga ah ee ka dhacay Marinka Gaza" oo ka mid ah dadkii isugu soo baxay Tomorrowland. Waxa ey sheegtay in koox dhalinyaro ah oo Israa’iili ah lagu arkay goobta xafladda iyagoo lulaya calanka Givati Brigade, oo ah cutub ka tirsan militariga Israa’iil ee ka qeyb qaadanaya dagaalka ka socda dhulka Falastiin. HRF ayaa sheegtay in markaas ey dacwad u gudbisay Xeer-ilaaliyeyaal xiriir la leh Global Legal Action Network, oo ah koox Qareeno ah oo ku Takhasusay Xadgudubyada Xuquuqda Aadanaha. Isniintii, waxay ku ammaantay xeer-ilaaliyeyaasha iney dabagal ku sameeyeen. "Xilliga ey dowlado badan ka aamusan yihiin, tallaabadani waxay diraysaa farriin cad: caddaymaha lagu kalsoonaan karo ee dembiyada caalamiga ah waa in laga jawaabaa jawaab-sharciyeed ma aha danayn la'aan siyaasadeed," ayey HRF ku tiri hadal ey soo saartay. Mid ka mid ah dabbaaldegyada Muusiga Elegtarooniga ah ee adduunka ugu weyn, Tomorrowland waxay soo jiidataa xiiseeyaal muusig oo adduunka oo dhan ah.

ISHA-DS.

BANAANBAX KA DHACAY AFAFKA HORE EE AQALKA CAD EE MARAYKANKA.

(SAWIRKA)-XAALKA CARUURTA GAZA.

(WASHINGTON)-Dhakhaatiirta ka soo horjeeda xasuuqa (DAG) ayaa Khamiista maanta ah ugu baaqay maamulka Trump inuu joojiyo gaajada iyo dilalka ka socda Marinka Gaza. Dhakhaatiir, Kalkaaliyeyaal Caafimaad, iyo Xirfadlayaal kale oo Caafimaad, oo ey weheliso Rep. Rashida Tlaib, ayaa isugu soo ururay Aqalka Saddex-xagalka ee Capitol Hill si ey sidoo kale u dalbadaan in meesha laga saaro Hay'adda Bani'aadamnimada ee Gaza ee uu Maraykanku taageero (GHF). "Waxaan halkaan u nimid inaan idiin sheegno, raali-gelin la'aan, in waxa Gaza ka socda uu yahay xasuuq. Dowladda Mareykankana waxay ka caawineysaa iney ku maalgeliso canshuurta Mareykanka," Dr. Nidal Jboor, oo ah aasaasaha DAG, ayaa ku sheegay shir jaraa'id. Carruur ayaa gaajo loo dilayaa oo rasaas lagu furayaa iyagoo doonaya iney rooti helaan, Kaniisadaha iyo Masaajiddana la duqeeyo, ayuu hadalkiisa ku daray. "Dhakhaatiirta ku sugan Gaza ayaa nooga digaya: boqolaal kun ayaa u dhiman kara macluusha qasabka ah, ee bani'aadamku sameeyay saacado iyo maalmo gudahood. Tani ma ahan qalalaase gaabis ah. Tani waa dhacdo dhimasho badan oo dhacaysa waqtiga dhabta ah," ayuu yiri Jboor. Waxa uu sheegay in GHF aysan ahayn "xarig nololeed, laakiin waa dabin dhimasho." "In ka badan 1000 ayaa la dilay labadii bilood ee la soo dhaafay oo keliya, sida ey sheegtay Qaramada Midoobay," Tlaib ayaa tiri. Waxaa laga bilaabay Marinka Gaza ee go'doonsan May 27, goobaha gargaarka lagu qaybiyo ee GHF, oo sidoo kale haysta taageerada Mareykanka, ayaa lagu tilmaamay "dabinno dhimasho" oo ey dhaleeceeyeen.

'IN GAAJADDA LOO ADEEGSADO HUB DAGAAL WAA DEMBI DAGAAL'

Tlaib, ayaa dhankeeda sheegtay in "maamulka midab-takoorka" ee Israa'iil ey gaajo ku hayso Gaza. "Waxaan u baahanahay inaan hadda wax ka qabanno. In gaajada loo adeegsado hub dagaal waa dambi dagaal," ayay raacisay. Iyadoo ku nuuxnuuxsaday in dhammaan dadka reer Gaza in ka badan 2.1 milyan oo qof ayaa la kulmaaya macluul iyo cudurro, Tlaib waxay sheegay in nus milyan Falastiiniyiin ah ey wajahayaan "heerar masiibo ah oo macluul ah." "Hadda, ciidamada Israa'iil waxay si bareer ah u tooganayaan oo ey gaajoonayaan Falastiiniyiin cunto saf ugu jirta. In ka badan 1,000 ayaa la dilay labadii bilood ee la soo dhaafay oo keliya, sida ey sheegtay Qaramada Midoobay," Tlaib ayaa tiri. Waxay ugu yeertay GHF "kaftan, bini'aadantinimada ka baxsan, (iyo) anshax xumo." "Waa khiyaano dilaa ah, dabin ey taageerayaan dowladda Israa'iil iyo maamulka Trump, Qaramada Midoobay xitaa waxay ku tilmaantay dabin dhimasho," ayey hadalkeeda ku dartay. Haweeneyda Congress-ka ka tirsan ayaa ku celisay baaqeeda ah in la joojiyo saadka militari ee Mareykanka uu siiyo Israa’iil. Xubnaha DAG ayaa sidoo kale mudaaharaad ka dhigay afaafka hore ee safaarada Masar, safaarada Isra’iil iyo fagaaraha Lafayette ee ka soo horjeeda Aqalka Cad si ey codkooda u daayaan. Israa’iil ayaa marinka Gaza ku dishay in ka badan 59,500 oo Falastiiniyiin ah, oo u badan Haween iyo Caruur, tan iyo bishii Oktoobar 2023. Ololaha milatarigu waxa uu baabi’iyay deegaannadii, burburiyay nidaamkii caafimaadka, waxana uu horseeday cunto yari daran. Bishii Nofembar ee la soo dhaafay, Maxkamadda Caalamiga ah ee Dambiyada ayaa soo saartay amar lagu soo xirayo Netanyahu iyo Wasiirkiisii hore ee Difaaca Yoav Gallant oo lagu eedeeyay dambiyo dagaal iyo dambiyo ka dhan ah bini’aadantinimada ee ka dhacay Marinka Gaza. Israa'iil ayaa sidoo kale wajahaysa kiis xasuuq ah oo ka socda Maxkamadda Caalamiga ah ee cadaaladda oo ku saabsan dagaalka ey ku hayso dhulka reer Falastiin.

ISHA-AA.

DAWLADDA MARAYKANKA OO CADAYN KA RABTA SURIYA DILKII XUSAAM SARAYA.

(SAWIRKA)-XUSAAM SARAYA.

(SYRIA)-Afhayeen u hadlay Wasaaradda Arrimaha Dibadda Mareykanka, Tommy Piggott, ayaa Khamiista maanta ah sheegay in Wasaaraddu ey ku baaqday in baaritaan deg deg ah lagu sameeyo dil dhawaan lagu dilay Muwaadin Mareykan ah oo ka dhacay dalka Suuriya, wuxuuna sheegay in arrintan ey si toos ah ugala hadashay dowladda Suuriya. Sida laga soo xigtay Wakaaladda Wararka ee Reuters, Wasaaraddu waxay hore u xaqiijisay in Xusam Saraya oo u dhashay Maraykanka lagu dilay todobaadkii hore gobolka Druze ee Sweyda. Saraya, oo da'diisu tahay 35-jir ah kuna noolaa Oklahoma, ayaa dhexda u galay iska horimaadyada Diimeed ee ka dhashay xilli uu booqanaayay qoyskiisa, qaraabada,mas'uuliyiintu waxay dhacdadaan sheegeen Talaadadii. Rabshado ayaa horaantii bishan ka dhacay gobolka AL-Suwayda, oo ey tahay caasimada Gobolka AL-Suwayda, waxaana horaantii bishan ey rabshado u dhexeeyeen xubno ka tirsan bulshada Druze iyo qabiilada Sunniga Bedwiyiinta ee deegaanka, taasoo keentay in ciidamada dowlada Siiriya ey soo farageliyaan. Boqolaal qof oo isugu jira rayid iyo dagaalyahanno ayaa ku dhintay ka hor inta aysan xabad joojin la kala dhexdhigin kooxaha dagaalamay qaboobine dagaalka. Hay’adda Socdaalka Adduunka ee Qaramada Midoobay(IOM) ayaa sheegtay in in ka badan 130,000 oo qof ey ku barakaceen dagaaladda ka dhacay AL-Suweyda,dagaaladaan ayaa soo bilawday 13-kii bishaan Luuliyo-2025-ka. Xusaam Saraya,ayaa ku noolaay G/Oklahooma ee dalka Maraykanka waxa uuna dhalshada dalka Maraykanka qaatay sannadkii 2023-kii,Xusaam Sraya,walaalkiisa Kariim iyo qaar kale oo qoyskiisa ka mid ah ayaa iyagan la dilay,ehelka jooga Maraykanka ayaa sheegay in wixii rag ahaay dhammaan la wada dilay,waxa ka noolne waa Xaasaskii iyo Gabdhihii. Dilka ayaa dhacay sida ey sheegeen warbaahinta caalmaiga ah 17-kii bishaan Luuliyo-2025-ka ka dib markii uu qarxay iska horimaadka u dhexeey Duruuz-ka iyo badwiyiinta. Xusaam Saraya, waxa uu ka soo jeedaa bulsgada Druz-ka,waxa uuna wax ku baranaayey Oklohama.

ISHA WAKAALADO.

DALALKA LIIBIYA IYO GIRIIGA OO ISKU HAYSTA DHUL U DHEXEEYO.

(SAWIRKA)-TAHRIIBAYAAL.

(ATHENS)-Dalka Giriiga ayaa ku casuumay dowladda Liibiya ee caalamku aqoonsan yahay ee fadhigeedu yahay magaaladda caasimadda ah ee Tripoli si ay u bilaabaan wadahadal ku saabsan calaamadaynta aagagga dhaqaalaha gaarka ah ee badda Mediterranean-ka, Raysal Wasaarah dalka Giriiga Kyriakos Mitsotakis ayaa sheegay goor dambe oo Arbacadii shalay ahayd. Talaabadan ayaa looga golleeyahay in lagu hagaajiyo xiriirka labada dal ee deriska ah, oo uu xumaaday heshiiskii muranka dhaliyay ee badda ee sanadkii 2019 ay kala saxiixdeen dowladda Liibiya iyo Turkiga, oo ah cadawga Giriigga soo jireenka ah, kaasoo lagu sameeyay dhul badeed u dhow Jasiiradda Giriiga ee Crete. "Waan ku martiqaadeynaa, waxaane u maleynayaa inaad dhawaan arki doonto horumarka aaggan, waxaan ku martiqaadeynaa xukuumadda Tripoli inay kala hadasho Giriiga xaddidaadda la haayo ee qaarada iyo aag dhaqaale oo gaar ah," Mitsotakis ayaa u sheegay telefishinka maxaliga ah ee Skai. Giriiga ayaa sanadkan bilaabay hindise cusub oo uu ku horumarinayo kheyraadka Haydaro-karboonka ee Jasiiradda Crete, tallaabadaas oo Liibiya ay ka soo horjeesatay, iyadoo sheegtay in qaar ka mid ah baloogyada ay ku xad-gudbeen aagagga badda. Sharciga iyo kala dambeynta Liibiya ayaa daciifay tan iyo sannadkii 2011-kii kacdoonkii lagu riday kaligii-taliyihii Mucamar Qadaafi, iyadoo dalkaas uu u kala qaybiyay colaado kooxeed qaybo Bari iyo Galbeed ah muddo toban sano ka badan. Sidaa darteed, xiriir kasta oo lala yeesho Liibiya ma ahayn mid fudud, ayuu yiri Mitsotakis. Waxa uu tilmaamay in Giriiga ay ka go’an tahay in ay sii wadayaan la hadalida xukuumadda fadhigeedu yahay Tripoli iyo maamulka barbar socda ee fadhigiisu yahay Benghazi. Bilihii la soo dhaafay, Giriiga waxa uu raadinayey iskaashi dhow oo ay la yeeshaan Liibiya si ay gacan uga geysato joojinta qulqulka Muhaajiriinta ka imaanaya dalka Waqooyiga Afrika ee ku wajahan Jasiiradaha Koonfureed ee Giriiga ee Gavdos iyo Crete waxayna soo saartay sharci mamnuucaya Muhaajiriinta ka imaanaya Liibiya ee xagga badda inay magangalyo weydiistaan. Dhacdo horaantii bishan ka dhacday, Guddoomiyaha Socdaalka Midowga Yurub iyo Wasiirro ka kala socday Talyaaniga, Malta iyo Giriiga ayaa loo diiday inay galaan dhinaca Bari ee kala qaybsanaanta Liibiya, wax yar uun ka dib markii ay la kulmeen Dawladda Caalamku Aqoonsan yahay ee maamusha Galbeedka Liibiya.

ISHA-AN.

SOOMAALIYA IYO QADAR OO KA WADA HADLAY SII XOOJINTA XIRIIRKOODA.

(SAWIRKA)-WASIIR BALCAD IYO DHIGIISA QADAR.

(QATAR)-Wararka laga helaayo caasimadda Dawladda Qadar ee Dooxa ayaa sheegaayo in Wasiirul dowlaha Wasaaradda Arrimaha Dibadda ee Dawladda Qadar Mudane Maxamed Bin C/casiis Bin Saalax AL Khulayfi ayaa maanta oo Arbaco ah la kulmay Wasiirul Dowlaha Wasaaradda Arrimaha Dibadda iyo Iskaashiga Caalamiga ee Jamhuuriyadda Federaalka Soomaaliya Mudane Cali Maxamed Cumar (Cali Balcad) oo booqasho ku jooga dalka Qadar. Intii uu socday kulanka ayaa waxaa masuuliyiinta ay dib u eegis ku sameeyeen xiriirka iskaashi ee labada dal iyo sidii loo taageeri lahaa, korna loogu qaadi lahaa. Waxa ay sidoo kale ka wadahadleen xaaladihii ugu dambeeyay ee Soomaaliya, marka laga soo tago arrimo dhowr ah oo labada dal dan u wada ah. Mudane Wasiirul dowlaha Wasaaradda Arrimaha Dibadda ee DFS ayaa xaqiijiyay in Dowladda Qatar ay taageereyso dadaallada lagu horumarinayo Amniga iyo Xasilloonida Soomaaliya, iyo sidii loo gaari lahaa horumar iyo barwaaqo ay u horseedaan shacabkeeda.

ISHA-QADAR.

WADA HADALADII DOOXA OO MEEL FIICAN MARAYA.

(SAWIRKA)-MARINKA GAZA.

(DOHA)-Ilo-wareedyo Falastiiniyiin ah ayaa shaaca ka qaaday Arbacada maanta ah in Xamaas ay u gudbisay jawaabteeda hindisaha xabbad joojinta ee Marinka Gaza dhexdhexaadiyeyaasha, iyada oo wax laga beddelayo khariidadaha iyo qodobbada gargaarka. Wararka ayaa intaa ku daraya in jawaabta Xamaas ay ku timid codsigii dhexdhexaadiyeyaasha, maadaama ay diideen jawaabtii ugu horeysay ee Xarakada Xamaas oo ay dalbadeen in wax laga beddelo. Waxa ay sidoo kale tilmaantay in wax ka bedelka lagu sameeyay qodobka khariidadaha uu ka mid yahay ka bixitaanka Isra’iil ee 1,200 mitir ee Waddada Philadelphi. Marka la eego qodobka gargaarka, wax-ka-beddelka waxaa ka mid ah gaarsiinta qayb ka mid ah gargaarka Hay'adaha Qaramada Midoobay, sida heshiiskii Jannaayo, iyo qaybta kale iyada oo loo marayo Hay'adda Gargaarka Bani'aadamnimada ee Gaza, sida laga soo xigtay ilo-wareedyada.

JABHADO IYO XAMAAS:

Ila wareedyo ka tirsan TV-ga AL-Carabiya ayaa sidoo kale sheegay in garabyada la tashanaya Xamaas ay diideen dhaq-dhaqaaqa ee ku aadan xabad joojinta. Wararka ayaa intaa ku daraya in dhinacyadu ay ku nuux-nuuxsadeen Xamaas iney tahay iney si dhab ah u wajahaan joojinta dagaalka Gaza. Waxay sidoo kale sharaxday in kooxuhu ay u hoggaansamaan mawqifyada qaran ee mideeya dadka Falastiiniyiinta. 

WITKOFF OO U SOCDAALAY YURUB:

Arrintan ayaa timid iyadoo Mareykanka uu Talaadadii ku dhawaaqay in ergeyga Steve Witkoff uu u safri doono Yurub si uu wadahadalo ugala yeesho sidii loo dhameystiri lahaa marinka gargaarka bini'aadantinimo ee marinka Gaza. Sarkaal Maraykan ah oo magaciisa qariyay ayaa sheegay in Witkoff uu todobaadkan u safri doono meel Yurub ka tirsan si uu wadahadalo ugala yeesho Gaza, sida ay sheegtay AFP. Isagoo caddaynaya bayaan hore, wuxuu sheegay in Witkoff laga yaabo inuu aado gobolka ka dib Yurub si uu u sii wado dadaalkiisa diblomaasiyadeed.

"WAXAA JIRTA RAJO WEYN"

Tani waxay timid ka dib markii afhayeenka Wasaaradda Arrimaha Dibadda ee Maraykanka Tammy Bruce uu u sheegay warfidiyeenka in Witkoff uu u safri doono gobolka "Annagoo rajo weyn ka qabna inaan soo jeedin doono xabbad joojin cusub iyo marin bini'aadantinimo oo gargaar lagu gaarsiinayo, taas oo ay labada dhinacba ku heshiiyeen." Si kastaba ha ahaatee, Bruce ma muujin faahfaahin dheeraad ah oo ku saabsan booqashadan. Waxay sidoo kale sharaxday in ay xogta ku heshay wadahadal ay la yeelatay Xoghayaha Arimaha Dibada Marco Rubio ka hor shirkeeda jaraa'id.

Waaxda Arimaha Dibadda ee Mareykanka ayaa sidoo kale Tv-ga AL-Carabiya u sheegtay in Madaxweyne Donald Trump uu rajo weyn ka qabo horumar laga gaaro heshiiska Gaza.

ABAAR:

Waxaa xusid mudan in sida ay Qaramada Midoobay iyo Hay’adaha aan dawliga ahayn ay sheegeen in macaluul khatar ku tahay marinka Falastiin, kaasoo in ka badan 21 bilood ka socday dagaal u dhexeeya Xamaas iyo Israa’iil. Israa'iil ayaa dhawaan ku dhawaaqday inay ballaarinayso howlgalkeeda Gaza. Waxay sidoo kale xayiraad adag ku soo rogtay gelitaanka gargaarka ee marinka Gaza waxayna ku eedaysay Xamaas inay ka faa'iidaysato dhibaatada dadka. Tan iyo 6-dii bishii Luulyo, Israa’iil iyo Xamaas waxa ay Dooxa ku lahaayeen wada-hadallo aan toos ahayn oo ay ku doonayeen in lagu gaaro xabad-joojin 60-maalmood ah iyo heshiis lagu sii daayo la heystayaasha.

ISHA-AL-CARABIYA.

WASAARADDA DIFAACA SURIYA OO BAAREYSA WIXII KA DHACAY SWEYDA.

(SAWIRKA)BAR KOONTAROOL SURIYA.

(SYRIA)-Wasiirka Difaaca Suuriya Murhaf Abu Qasra ayaa ku nuuxnuuxsaday Talaadada maanta ah in aan loo dulqaadan doonin cid kasta oo xadgudub ka geysatay koonfurta magaalada Sweyda , xitaa haddii ey xiriir la leeyihiin Wasaaradda Difaaca. Agaasinka Warbaahinta iyo Isgaarsiinta ee Wasaaradda Gaashaandhigga ayaa ku dhawaaqay in Wasaaradda oo uu wakiil ka yahay Abu Qasra ey daba gal ku sameeyeen warbixinnada ku saabsan "Xadgudubyo naxdin leh oo halis ah oo koox aan la garaneyn oo xiran dareeska ciidamada ey ka geysteen magaalada Sweyda." Agaasinka Warfaafinta iyo Isgaarsiinta ee Wasaaradda Difaaca Suuriya ayaa sidoo kale bayaan uu soo saaray ku sheegay in lagu daabacay akoonka X ee Wasaaradda in "Iyada oo laga duulayo awaamiirta adag ee Wasaaraddu soo saartay ee mamnuucaya in qaab kasta oo aan xiriir la lahayn ey soo galaan aagga howlgallada militari, waxaa la sameeyay guddi si ey ula socdaan xadgudubyada ka dhacay magaalada Sweyda oo baaritaan ku sameeya xiriirka iyo asalka shaqsiyaadka geystay." Waxay intaas ku dartay in ciqaabta ugu badan lagu soo rogi doono shaqsiyaadka xadgudubyada ka geystay magaalada Sweyda , marka la aqoonsado.

"HAWLAHA AARGOOSIGA"

Waaxda Warfaafinta iyo Isgaarsiinta ee Wasaaradda Difaaca Suuriya ayaa sidoo kale intaa ku dartay in Abu Qasra uu si toos ah ula socon doono baaritaannada ey wadaan Guddiga Xadgudubyada Milateriga. Waxay sii wadataa: "Waxaan ku xaqiijinay hadaladii hore in dhowr kooxood oo goboleed ey joogeen magaalada Sweyda oo ey ka fuliyeen hawlgallo Aargoosi ah." Waxay hadalkeeda ku soo gabagabaysay, "Baaritaannada waxaa ka mid noqon doona qof kasta oo ka mid ah warbixinnada naxdinta leh iyo kuwa naxdinta leh, waxaana natiijada la soo bandhigi doonaa marka ey dhammaato shaqada guddiga."

DEGANAAN BUUXDA IYO IS DHAAFSI MAXAABIIS:

Ilaha ammaanka ee Suuriya ayaa daaha ka qaaday horaantii Talaadada maanta ah in heshiiskii xabad joojinta ee Sweyda laga hirgaliyay inta badan aagagga iyadoo eysan jirin wax xadgudub ah.

ISHA-AA.

DAWLADAHA MARAYKANKA,SURIYA IYO ISRA’IIL OO KA WADA HADLAAYO XAALADDA…

(SAWIRKA)-BUURAHA GOLAN EE SURIYA.

(SYRIA)-Saraakiisha sarsare oo isugu jira Maraykanka, Isra’iil, iyo Suuriya ayaa lagu wadaa in ay kulmaan Khamiista si ay isugu dayaan in la gaaro isfaham xagga amniga ah oo ku saabsan xaaladda Koonfurta Suuriya, sida uu sheegay sarkaal Maraykan ah iyo ilo xog ogaal u ah arrintan, Wargayska Axios ayaa sheegay. Kulankan ayaa noqonaya kii ugu horeeyay oo ey saddexda dal ku kulmaan tan iyo markii ay soo ifbaxday xiisadda todobaadkii hore ka dhacday magaalada Sweyda ee Koonfurta Suuriya, waxaana xigay duqeymo diyaaradeed oo Israa’iil ey ka geysatay Dimishiq. Horey, ilo-wareedyo AL-Carabiya ah ayaa sheegay in dib loo bilaabay xiriirkii amniga ee u dhaxeeyay maamulka Suuriya iyo Israa’iil ee hoos yimaada Mareykanka-Turkiga. Ilo wareedyo ayaa sidoo kale sheegay in Turkiga iyo Suuriya ey ka wada hadlayaan arrimaha SDF, Druze, Calawiyiinta iyo isfahamka Isra’iil, iyagoo xusay in "Wefti Israa'iil ah ey ku wajahan yihiin Asarbayjan si ey u dhamaystiraan isfahamka, arrinta Sweydana waxay ku socotaa in la xalliyo." Ilo-wareedyada ayaa sheegay in maamulka Suuriya uu la yaabay falcelinta Israa’iil ee ku aaddan dhacdadii Sweida. Waxa ey sidoo kale tilmaantay in uu jiro xiriir gaar ah oo u dhaxeeya Turkiga iyo Israa’iil oo ku saabsan xasaradaha Suuriya.

AAGA WAX KA QABASHADA:

Sida laga soo xigtay ilo-wareedyo, Israa’iil ma eysan ballan qaadin iney joojinayso weerarada ey ku hayso Suuriya, waxayna dalbanaysaa aag ka caaggan militariga iyo joogitaanka joogtada ah ee aagagga difaaca ee ku teedsan khadka 1974-kii. Aagga ka caagan Militariga ayaa dhererkiisu dhan yahay qiyaastii 80 kiiloomitir, oo u dhaxaysa 500 mitir ilaa 10 kiiloomitir ballac ah, wuxuuna daboolayaa dhul dhan 235 kiiloomitir laba jibaaran. Waxay ku fidsan tahay khadka xabbad joojinta ee kala qeybisa buuraha Golan ee la haysto iyo Suriya inteeda kale.

ISHA-AA.

URUR CUSUB OO KA DILAACAY MASAR LANA MAGAC BAXAY XAMS.

(SAWIRKA)-MAXAMED C/XAFEEZ.

(EGYPT)-Horumar si xawli ah ku socda, saacado un ka dib markii Wasaaradda Arrimaha Gudaha Masar ay ku dhawaaqday inay beegsatay Xubno Argagixiso oo xiriir la leh Dhaq-dhaqaaqa Hasm ee isku dayey inay dalka ka fuliyaan Hawl-gallo Qaran Dumis ah, ayey mas’uuliyiinta dalka Turkiga waxay gelinkii dambe ee maanta oo Isniina qabteen mid ka mid ah shaqsiyaadkii ku lugta lahaa Garoonka Istanbul. AL-Carabiya.net ayaa ogaatay in mas’uuliyiinta Turkiga ay xireen Moxamed Cabdul-xafeez, oo ah Hoggaamiyaha dhaqdhaqaaqa Hasm. Magaciisa ayaa lagu sheegay war ka soo baxay Wasaaradda Arrimaha Gudaha Masar oo ka mid ahaa unugga dhaqdhaqaaqa ee qorsheynayey hawlgallada wax-kharibid ah. Xog ay heshay AL-Carabiya.net ayaa sheegeysa in Hogaamiye ka tirsan Ururka Xams lagu xiray Garoonka Diyaaradaha ee Istanbul xili uu ka soo laabtay safar shaqo oo uu ku tagay mid ka mid ah dalalka Africa. Xaaska Maxbuuska ayaa barteeda twitter-ka ku soo qortay in ay lumisay xiriirkii Telefoonka ay la lahayd ninkeeda ayna ka war heshay in loo diiday in uu galo oo la masaafuriyo in kasta oo uu sharci ku joogo dalka Turkiga uu yahay mid aan dhicin.

DIYAARINTA IYO QORSHEYNTA HAWLGALADDA CADAWNIMO:

Arrintan ayaa timid saacado un ka dib markii Wasaaradda Arrimaha Gudaha Masar ay shaacisay inay ku lug leeyihiin Hogaamiyayaasha Dhaqdhaqaaqa Hasm ee ah garabka hubaysan ee Ururka Ikhwaanul Muslimiinka, kuwaasi oo u baxsaday dalka Turkiga diyaarinta iyo qorsheynta soo nooleynta dhaq-dhaqaaqooda iyo fulinta howlgallada cadawtinimo ee lagu beegsanayo xarumaha amniga iyo dhaqaalaha. Wasaaradda Arrimaha Gudaha Masar ayaa sheegtay in Waaxda Amniga Qaranka oo kaashanaysa Hay’adaha Ammaanka, ay awood u yeelatay inay aqoonsato Hoggaamiyeyaasha Dhaqdhaqaaqa Hasm ee ka dambeeya qorshahan. Eedaysanaha koowaad waa Yahya AL-Sayed Ibrahim Muxammad Muuse, oo ka mid ahaa Aas-aasayaashii ugu caansanaa dhaqdhaqaaqa Hasm iyo kormeeraha qaab dhismeedkeeda hubeysan iyo kuwa milateriga. Waxaa lagu xukumay dil dhowr kiis oo ku saabsan Kiiska No. 261/7122/2016, Dembiyada Saldhigga Booliska ee Nuzha, ee loo haysto dilka Xeer Ilaaliyaha Guud. Wasaaraddu waxay tilmaantay in Muuse lagu xukumay xabsi daa’in Kiiskii 6607/2022, Shuruuq Police Station Felonies, isku dayey inuu beegsado tiro ka mid ah dadka muhiimka ah, iyo sidoo kale xabsi daa’in kiis 2022/120, dambiyada militariga ee Bariga Qaahira, isku dayga in lala beegsado Diyaarada Madaxweynaha iyo dilkii Shahiid Maajid C/rasaaq oo ahaa sarkaal ka tirsan saldhiga booliska ee Nuzha.

CUNSURKA XASM AYAA LA KORMEERAY ISAGOO CIDLADA KU SOO QULQULAYA.

Wasaaraddu waxay daaha ka qaaday in Eedeysanaha labaad ee Xarakadda Maxamed Rafiiq Ibrahim Manaac lagu xukumay Xabsi daa’in Kiis 2.64/2017 Waqooyiga Qaahira Fal-dembiyeedyo Millateri, iyo in Eedeysanaha Saddexaad ee Cala’a Cali Cali AL-Samaxi lagu xukumay dhowr Kiisas, oo uu ku wehliyo Maxamed Abdul-xafeez Cabdullah Abdul-xafeez, oo lagu xukumay Xabsi daa’im oo dhowr ah,64/2016. Dambiyada Militariga Qaahira, iyo Cali Maxamud Maxamed Cabdul AL-Wanees, oo lagu xukumay dhowr kiis oo xabsi daa’in ah sida Kiis Lr. 120/2022. Wasaaraddu waxay ku dhawaaqday in marka la eego la macaamilka xogtan, lala socdo in mid ka mid ah xubnaha dhaqdhaqaaqa, oo lagu magacaabo Axmed Muxamed Cabdul-Razeq Axmed Guneeym, oo lagu xukumay dil toogasho ah dhowr kiis, oo ay ku jiraan kiis 2018/479 Abu Kabiir Center Felonies, ayaa ku soo qulqulaya dalka si uu u bartilmaameedsado koox ka mid ah ilaalada joogtada ah ee Gobolka Sharqiya. Waxa ay intaa ku dartay in lala socdo in dalka si sharci darro ah uu ku soo galayo waddooyin saxare ah, isla markaana uu gabaad ka dhiganayay guri dabaq ah oo ku yaalla deegaanka Bulaq Al-Dakuur; iyadoo loo diyaariyey goobo fulinta qorshaha Argagixisada, iyadoo lala kaashanayo xubin ka tirsan dhaqdhaqaaqa Argagixisada Ehaab Cabdul-Ladhiif Maxamed AbdulQadir, oo la doonayo in la soo xiro oo la keeno kiis lambar 1126/2025 oo isku dayay inuu bartilmaameedsado tiro badan oo muhiim ah.

QEYB KA MID AH MUUQAAL VIDEO AH... IYO HANJABAADYO RABSHADO AH:

Wasaaraddu waxay sheegtay in ragga falkan geystay la bartilmaameedsaday ka dib markii ay ogolaansho ka heleen Xeer Ilaalinta Qaranka, halkaasi oo ay ku dhuumaaleysanayeen Argagixisada. Argagaxisada ayaa markaas ka dib bilaabay in ay rasaas ku furaan ciidamada iyo agagaaraha dhismaha, taasi oo keentay in ay wax ku noqdaan. Waxa ay sheegtay in rasaasta ay isweydaarsadeen labadaasi Argagixiso ay sababtay dhimashada labadaasi Argagixiso iyo dhimashada muwaadin ka mid ahaa dadkii goobtaasi marayey, kaas oo u geeriyooday dhaawacii ka soo gaaray rasaastii ay fureen kooxaha Argagixisada ah. Sidoo kale askari ka tirsan ciidanka ayaa dhaawac uu soo gaaray xilli uu isku dayayay in uu badbaadiyo muwaadinka. Dhaqdhaqaaqa Ikhwaanul Muslimiinka ee Hasm ayaa ku hanjabay inay qaadi doonaan weeraro xooggan oo ka dhan ah Masar muddada soo socota. Muuqaal maalmo ka hor la soo dhigay barta Telegram-ka oo cinwaan looga dhigay “Tani waa Jid” ayay Xarrakadu ku xaqiijisay inay damacsan tahay inay weerarro xooggan ka geystaan Masar, ayna dib u billaabaan howlgallada hubeysan oo ay ku beegsanayaan Xarumaha iyo Xabsiyada. Ujeeddadu waa in la sii daayo xubnaha kooxdan ee hadda xabsiga ku jira, iyo sidoo kale Hoggaamiye kooxeedyo ay xukunno Maxkamadeed ku xukuntay ku lug lahaanshiyaha rabshado iyo qaran dumis. Muuqaalka ayaa muujinaya Dhoolatusyo dhowr ah oo ay Xarakadu ka wadeen dhul saxare ah oo ay ka mid yihiin beegsiga howlgallada, dilalka Qorsheysan, Qaraxyada oo lala beegsado ciidamada milateriga iyo booliska.

ISHA-AA.

AMIIR KHAALID WAXA UU KOOMO KU JIRAY MUDDO DHAN 20-SANO.

(SAWIRKA)-BOQORKII HURDAYEY.

(SAUDI ARABIA)-Boqorka Sacuudiga Amiir AL-Waleed bin Khaled bin Talal AL Sacud, oo loo yaqaanay “Amiirka Jiifka” ayaa geeriyooday ka dib markii uu labaatan sano ku jiray koomo. Wuxuu ahaa 36-jir. Sabtidii, July 19-keedii, amiirkii aabihii, Amiir Khaled bin Talal AL Sacud oo ah boqortooyo caan ah oo Sacuudiyaan ah, adeerna u ah maalqabeenka Amiir AL Waleed bin Talal ayaa ku dhawaaqay in wiilkiisa uu ku dhintay xarun caafimaad oo ku taal Sacuudi Carabiya. “Anaga oo aaminsan in Alle qadaro iyo qadarin, annagoo murugo iyo murugo badan ku jirno, waxaan u barooranaynaa wiilkayagii aan jeclaa: Amiir AL-Waleed bin Khaled bin Talal bin Abdulaziz Al Saud, Allah ha u naxariistee, oo maanta geeriyooday,” ayuu Aabihii baroordiiqda ku qoray luqadda Carabiga ee X. Sawirka madow iyo caddaanka ah ee wiilkiisa oo jiifa sariirta cisbitaalka, indhahana isku xiran yihiin, Amiir Khaled ayaa intaa ku daray in aaska la qaban doono maalinta Axadda ee 20-ka Luulyo. Waxa uu dhashay April 1990, Prince AL-Waleed oo qoyskiisu naaneeso Dede ayaa ku dhaawacmay shil baabuur 2005-tii isaga oo wax ka baranayay Kulliyad milatariga oo ku taal London, sida lagu daabacay Gulf News iyo Mirror . Waqtigaas waxa uu ahaa 15-sano jir. Amiirka waxaa ka soo gaaray dhaawac culus oo Maskaxda ah iyo dhiig-bax gudaha ah, wuxuuna ugu dambeyntii ku dhacay miyir-beel. Markii dambe waxaa loo qaaday magaalada caafimaadka ee King Abdulaziz ee magaalada Riyadh ee dalka Sacuudiga, halkaasoo uu koomo ku jiray ilaa uu ka geeriyooday. Labaatankii sano ee uu AL-Waleed koomo ku jiray, aabbihii waxa uu door biday in uu ku sii hayo taageerada nolosha, waxaanu inta badan la wadaagi jiray muuqaallada baraha bulshada ee isaga iyo xubnaha kale ee qoyska oo u baryaya in wiilkiisa bogsiiyo. Dhawr ka mid ah qoraallada Khaled sannadihii la soo dhaafay ayaa noqday mid faayras ah, kuwaas oo kasbaday malaayiin aragtiyo ah markii uu u duceeyay wiilkiisa oo uu sii waday inuu u dabaaldego munaasabadaha gaarka ah isaga oo qurxiyay qolka cisbitaalka amiirka fasaxyada, oo ay ku jiraan Ramadaanka, Ciidda iyo Maalinta Qaranka Sucuudiga .

AL-Waleed waligiis miyirkiisu ma soo noqon, laakiin aabbihii ayaa inta badan la wadaagay muuqaallada jawaabaha jireed ee yar yar, sida kor u qaadista gacmaha iyo faraha. Sanadihii la soo dhaafay, amiirku wuxuu sidoo kale soo jiiday dad badan oo si shaqsi ah u soo booqday, kuwaas oo booqanayey qolkiisa isbitaalka oo ay ku garab tukanayeen aabihiis iyo walaalihii, sida uu qabo Wargayska theMirror.

ISHA-POEPLE.

CARUUR MARINKA GAZA UGU DHIMATAY NAFAQO DARRI DARTEED.

(SAWIRKA)-NAFAQA DARIDA CARUURTA EE MARINKA GAZA.

(GAZA)-Gabar afar jir ah ayaa Nafaqo darro ugu geeriyootay Marinka Gaza Axada, mid ka mid ah dhimashadii ugu dambeysay ee Gaajo la xiriirta ee ka dhacday dhulka go’doomiyay ee Falastiin. Geerida Razan Abu Zaher waxaa xaqiijiyay ilo caafimaad oo ka tirsan Isbitaalka Shuhadada ee AL-Aqsa ee bartamaha Gaza oo la hadlay Wakaalada Wararka Falastiin ee WAFA . Warku waxa uu intaa ku daray in dhibaatadu ay ka sii darayso, iyadoo ay sii kordhayso tirada carruurta da’ kasta leh ee loo daweynayo Gaajo iyo Nafaqo darro xilli ay Israa’iil go’doomisay iyo weerarrada ay ku hayso deegaannadaas. Dhimashada Abu Zaher ayaa ku soo beegmaysa iyadoo Hay'adda Qaramada Midoobay u qaabilsan Qaxootiga Falastiin ee UNRWA ay Axaddii ka digtay in Israa'iil ay si ula kac ah ugu macaluulayso Hal Milyan oo caruur ah oo ku nool Gaza. Ilaha caafimaadka oo ay soo xigatay barta The New Arab 's' ee ku hadasha afka Carabiga, Al-Araby Al-Jadeed , ayaa sheegtay in isbitaallada Gaza ay daweynayaan boqolaal carruur ah oo ay hayso Nafaqo darro. Ilo wareedka ayaa sheegay in 17,000 oo caruur ah ay la il daran yihiin Nafaqo darro aad u daran, iyadoo bukaannada ay soo food saartay walaac iyo xusuus la’aan ka dib Gaajo daran.  Isbitaallada Gaza qaar badan oo ka mid ah ayaa ku burburay weerarada Isra’iil ee kaabayaasha iyo shaqaalaha waxay la halgamayaan daaweynta bukaannada, oo leh agab xaddidan iyo sariiro ku filan. UNRWA ayaa sheegtay in Nafaqa-darrada carruurta da'doodu ka yar tahay shan sano ay labanlaabmeen intii u dhaxaysay Juun 2023 iyo Maarso 2025 sababtoo ah go'doominta Israa'iil ee dhammaan gargaarka Gaza bilowgii Maarso. Xarumaha caafimaadka ee Hay'adda Qaramada Midoobay iyo goobaha caafimaadka ayaa ku dhawaad 74,000 oo baaritaanno Nafaqo darro ah ku sameeyay carruur intii u dhaxaysay Maarso iyo Juunyo, iyaga oo aqoonsaday ku dhawaad 5,000 xaaladood oo Nafaqo-xumo ba'an oo caalami ah iyo in ka badan 800 oo xaaladood oo Nafaqo-xumo ba'an ah.

ISHA-AJ.

ISRA’IIL OO KU SOO XADGUDBUTAY DHULKA LUBNAAN.

(SAWIRKA)-CIIDAMADA QM EE LUBNAAN.

(BEIRUT)-Ciidanka Lubnaan ayaa Axadda maanta ah ku dhawaaqay in baabuurta milatariga Israa’iil ay “ka gudbeen xayndaabka farsamada” ee xuduudka, iyadoo roondo ka socda ciidammada ku meel gaarka ah ee Qaramada Midoobay ee Lubnaan (UNIFIL) ay joogeen si ay u diiwaangeliyaan xadgudubyada. Ciidanku waxa ay sheegeen, iyada oo loo sii marayo barta X, in "ingineeriyada kala duwan iyo baabuurta dagaalka" ee ay leeyihiin ciidanka Israa'iil "ku xad-gudbeen... dayrkii tikniko ahaa (siliggii lagu xiray)." Waxa uu intaa ku daray in baabuurta "ay rabeen in ay hawlgal cagaf-cagaf ah ka fuliyaan duleedka magaalada Rameyshi (oo ka tirsan degmada Binti Jubeyl ee koonfurta dalka), taasoo xadgudub cad ku ah Qaraarka tirsigiisu yahay 1701 iyo heshiiskii xabbad joojinta." Waxaa xusid mudan in sanadkii 2006-dii uu Golaha Ammaanka ee Qaramada Midoobay uu soo saaray Qaraar tirsigiisu yahay 1701, kaasoo ujeedkiisu ahaa in la joojiyo colaadda u dhaxeysa Xisbullah iyo Israa’iil iyo in la sameeyo xabbad-joojin joogto ah oo ku saleysan in la sameeyo aag difaac ah. Dhacdooyinkii Axaddii ka dib, ciidanka Lubnaan waxa ay xoojiyeen in la geeyo aagga "si ay uga hortagaan" ciidanka Israa'iil, sida lagu sheegay bayaan ka soo baxay ciidammada Lubnaan oo aan faahfaahin dheeraad ah laga bixin. War saxaafadeedka ayaa lagu sheegay in roondo ka socda ciidamada ku meel gaarka ah ee Qaramada Midoobay ee Lubnaan (UNIFIL) "ay u yimaadeen inay diiwaan geliyaan xadgudubyada, taas oo ku khasabtay ciidamada (Israa'iil) inay ku laabtaan" dhulka Israa'iil. UNIFIL iyo Israa'iil midkoodna kama hadlin arrintan. Heshiis xabbad-joojin ah ayaa ka dhex jiray Xisbullah iyo Israa’iil tan iyo bishii Nofeembar 27, 2024,laakni Lubnaan ayaa marar badan ka eed sheegatay xadgudubyada Isra’iil.

ISHA-AA.