BREAKING NEWS: DAACISH OO WEERAR KA GEYSATAY SUURIYA.
(SAWIRKA)-BOOLISKA SURIYA.
(SYRIA)-Ka dib markii afar ka tirsan ciidamada amniga Suuriya lagu dilay aagga Macra’a AL-Nucmaan ee baadiyaha Idlib , ISIS ayaa sheegatay mas'uuliyadda weerarka. Ururka Argagixisada Daacish ayaa war qoraal ah oo uu soo saaray Isniinta maanta ah ku sheegay in uu weerarka ku qaaday shaqaalaha amniga dowladda isagoo adeegsanaya qoryaha darandooriga u dhaca, isagoo intaas ku daray in "dagaalyahannadiisu ay si nabad ah ku soo laabteen."
WAA WEERARKII LABAAD TODOBAAD GUDIHIISA:
Ilo wareedyo Tv-ga caalamiga ah ee AL-Carabiya ayaa shalay sheegay in afar xubnood oo ka tirsan ciidamada amniga waddooyinka ee Wasaaradda Arrimaha Gudaha Suuriya ay ku dhinteen rasaas ay fureen dad aan la garanayn, dhacdadii labaad ee noocan oo kale ah muddo toddobaad ah gudaheed, ka dib weerarkii Tudmar ee Sabtidii la soo dhaafay oo lagu dilay laba askari oo Mareykan ah iyo turjumaan rayid ah. Waxaa la xusay in ciidamada amniga Suuriya, oo kaashanaya isbahaysiga caalamiga ah ee uu hoggaamiyo Mareykanka, ay shalay bilaabeen olole amni oo ka dhan ah unugyada hurdada, sida uu sheegay sarkaal ka tirsan Wasaaradda Arrimaha Gudaha oo la hadlay Wakaaladda Wararka ee AFP.
XIGASHO-AA.
KHALIIL XAYEH OO KA HADLAY DILKA SARKAAL SARE OO XAMAAS AH.
(SAWIRKA)-KHALIIL XAYEH.
(GAZA/PL)-Madaxa Xarakadda Islaamiga ah ee Xamaas ee Gaza Khalil AL-Xayya ayaa Axadda maanta ah xaqiijiyay dilka taliyihii sare ee kooxda Raa’id Saciid oo lagu dilay weerar Israa'iil ay ku qaaday maalin ka hor. Waa dilkii ugu caansanaa ee loo geysto sarkaal sare oo Xamaas ah tan iyo markii heshiiska xabad joojinta Gaza uu dhaqan galay bishii Oktoobar. AL-Xayya ayaa sidoo kale Axadda maanta ah sheegay in Xarakadda Xamaas ay "xaq sharci ah" u leedahay inay haysato hub, isla markaana soo jeedin kasta oo ku saabsan marxaladaha xiga ee xabad joojinta Gaza ay tahay inay ilaaliso xuquuqdaas. "Iska caabbinta iyo hubkeedu waa xuquuq sharci ah oo ay damaanad qaadayso sharciga caalamiga ah, waxayna la xiriiraan dhismaha dowlad Falastiin," ayuu yiri AL-Xayya oo khudbad telefishin ah ka jeediyay TV-ga AL-Aqsa ee Xarakadda Xamaas. "Waxaan diyaar u nahay inaan baranno soo jeedin kasta oo ilaalinaysa xuquuqdan iyadoo la dammaanad qaadayo dhismaha dowlad Falastiin."
XIGASHO-AN.
LABA SARKAAL OO AL-QAACIDDA LOOGA DILAY YEMAN.
(SAWIRKA)-HOGAAMIYE KA TIRSAN URURKA AL-QAACIDDA YEMAN.
(MA’ARIB/YEMAN)-Wararka ka imaanaayo dalka Yeman ayaa sheegaayo in Weerar dhanka Cirka ah oo ay fulinayeen diyaaradaha dagaalka ee aan duuliyaha lahayn ee dalka Maraykanka uu goordhow ka dhacay Gobalka Ma’arib ee Waqooyi bari ee dalka Yemen,waxaane weerarka lala beegsaday Guri ku yaalo Waadi Cabiid. Weerarkan ayaa waxaa lagu dilay Hogaamiye sare oo ka tirsan AL-Qaacida oo loo yaqaan "Abu Cubeyda AL-Xadrami iyo shakhsi kale oo caan ah oo ka tirsan Hay'adaha Amniga ee Ururkaas AL-Qaacida Gobalka jasiiradda Carabta, kaasoo lagu magacaabo "Anis AL-Hasali. Ilo wareedyo dhanka Ammaanka ah oo xog ogaal ah ayaa u sheegay in duqeyntan cirka ah ay bartilmaameedsaday mooto uu la socday Hoggaamiye sare oo ka tirsan AL-Qaacida oo ka dagaalama Jasiiradda Carabta, kaasoo lagu magacaabi jiray Abu Cubeyda AL-Xadrami. Abu Cubeyda AL-Xadrami ayaa hayay jagadda Mas'uulka shareecadda ee Ururka AL-Qaacida ee Jasiiradda Carabta, taasoo ah jago muhiim ah oo uu mas'uul ka ahaa soo saarista fatwooyin qiil u ah howlaha Ururka, qorista buugaagta, xubnaha dagaalyahannada, sharraxaadda iyo faafinta mabda'a xagjirnimadda ah ee Ururka AL-Qaacidada Gobalka Jasiiradda Carabta Dhanka kale, Anis AL-Hasali," oo ah Hoggaamiye caan ah oo ka tirsan waxa loo yaqaan "Hay'adda Amniga ee Ururka, kaas oo ah gacanta midig ee mas'uulka ka ah hawlaha Amniga arrimaha gudaha iyo Dibada oo ay ku jiraan ururinta macluumaadka xasaasiga ah, ilaalinta Higgaamiyeyaasha, fulinta hawlgalladda gaarka ah, iyo la socodka iyo ka war qabka goosashadda dagaalyahanadda ee Ururka AL-Qaacida Goobta uu ka dhacay Weerarkan ayaa ah Wadi Cabid, oo ah buuraley oo ah goob ammaan ah iyo goob ay ku nastaan dagaalyahannada Ururuka AL-Qaacida sannado badan ah, gaar ahaan xaaladda haatan ee Amniga ee sii xumaanaya ee Gobolka Ma’arib, taasoo ay ka socdaan dagaallo xooggan oo u dhexeeya ciidamadd Dowladda oo ay taageerayaan isbahaysiga iyo fallaagadda ururka Xuutiyiinta. Si kastaba ha'ahaatee Geeridda Hoggaamiyahan sare ee Abu Cubeyda AL-Xadrami ayaa waxaa loo arkaa inay tahay dhaawac iyo dhabar jab aad u culus oo soo gaaray garabka aqooneed iyo dacaayad fidinta ee Ururka AL-Qaacida ee Jasiiradda Carabta. Duqeynta dhacday maanta ayaa ku soo aadeyso xilli mudooyinkii dambe ey diyaaradaha Maraykanka fuliyeen weeraro dhianaca cirka ah weeraradaaso lala beegsaday canaasiirta lala xiriirinaayo iney ka tirsan yihiin Ururka AL-Qaacidda kuna kala sugan Goboladda Ma’arib, Shabwa’a iyo Abyan ee dalka Yeman. Dabayaaqadii bishii hore ee Noofembar ayey ahayd markii dalka Yeman lagu dilay duqeyn dhinaca cirka ah Hogaamiye sare kana tirsan AL-Qaacidda lana yiraahdo Muniir AL-ahdal Ururka dhexdiisana loo yaqaano Abu Heyjaa AL-Xadiidi,weerarka ayaa ka dhacay halka la yiraahdo AL-Xusuun ee Waadi Cabiid ee G/Ma’arib,waxaane hogaamiyaha la geeriyooday ilaaladiisa la socotay,shaqada uu Ururka ka dhex haayey ayaa ahayd Hogaanka ciidamadda Ururka AL-Qaacidda ee dalka Yeman,waxa uuna masuul ka ahaay hawlgaladda Ururka uu ka fuliyey Goboladda Abyan iyo Shabwa sannadadii ugu dambeeyey.
XIGASH-HNA/AA.
EU-DA OO KA FIKIREYSANEYSA DIB U DHISKA CIIDMADDA LUBNAAN.
(SAWIRKA)-CIIDAMADA AMAANKA LIBNAAN.
(BEIRUT/LEBNAN)-Midowga Yurub ayaa ka fiirsanaya fursadaha lagu xoojinayo ciidamada ammaanka gudaha ee Lubnaan, iyadoo ujeedadu tahay in la yareeyo culeyska saaran ciidamada Lubnaan si ay awood ugu yeelato dadaalkeeda ku aaddan hub ka dhigista Xisbullah, sida lagu sheegay dukumeenti ay aragtay Reuters Isniintii. Xabbad-joojintii 2024-kii ee u dhaxaysay Lubnaan iyo Israa’iil ayaa weli ah mid jilicsan, iyada oo Israa’iil ay duullaan goos-goos ah ku qaadday dhulka Lubnaan, iyada oo sheegtay in ay beegsanayso dedaallada ay Xisbullah ku doonayso in ay iskeed isu soo hubayso. Dukumentigan oo ay soo saartay garabka dublamaasiyadeed ee Midowga Yurub oo loo qaybiyay 27-ka waddan ee xubnaha ka ah ururkaasi, ayaa lagu sheegay in Midowga Yurub uu sii wadi doono la-tashiyada uu la yeelanayo madaxda dalka Lubnaan, isla markaana horaanta sannadka 2026-ka la diri doono wefti xaqiiqo-raadis ah, si ay u qiimeeyaan kaalmooyinka suurtagalka ah ee la siinayo ciidamada ammaanka gudaha ee dalkaas. Dukumeentigu wuxuu tilmaamay in dadaalka Midowga Yurub "ay diiradda saari doonaan talada, tababarka iyo dhisidda awoodda," isagoo ku nuuxnuuxsaday in ururku uusan la wareegi doonin hawlaha Ciidamada Ku-meel-gaarka ah ee Qaramada Midoobay ee Lubnaan (UNIFIL), kaas oo waajibaadkiisu uu dhammaan doono dhammaadka 2026, marka geeddi-socodka tartiib tartiib ah ee hoos u dhigista iyo ka bixitaanka Lubnaan la filayo inuu bilaabo. Haddii kale, Midowga Yurub wuxuu "wax ku biirin karaa wareejinta tartiib-tartiib ah ee mas'uuliyadaha amniga gudaha" ee ka imanaya Ciidamada Qalabka Sida ee Lubnaan ilaa Ciidamada Amniga Gudaha, taas oo u oggolaanaysa ciidanka in ay diiradda saaraan hawlaha difaaca ee asaasiga ah, sida ku cad dukumentiga. Xoghayaha Guud ee Qaramada Midoobay ayaa la filayaa inuu soo bandhigo qorshaha kala guurka bisha Juun 2026 si wax looga qabto khataraha ka dhalanaya bixitaanka UNIFIL.
XIGASHO-AA.
MARAKB LAGU WEERARAY BAAB EL MANDAB-YEMEN.
(SAWIRKA)-BADDA CAS.
(YEMEM)-DEG DEG: Markab ku safrayay Jimcihii marinka ciriiriga ah ee Bab el-Mandeb Strait ayaa waxaa weerar ku qaaday kooxo looga shakisan yahay in ay yihiin burcad badeed, sida ay saraakiishu sheegeen. Dhacdadan ayaa lagu arkay markab ay eryanayeen doomo yar yar oo rasaas ku furay, sida ay sheegtay xarunta hawlgallada ganacsiga badda ee Ingiriiska ee millatariga Ingiriiska. Shirkadda gaarka loo leeyahay ee lagu magacaabo Diaplous Group ayaa sheegtay in markabka laba jeer la soo weeraray oo ilaalo hubeysan oo saarnaa ay rasaas jawaab ah fureen. Waxa ay sheegtay in shaqaaluhu ay bad qabaan, waxayna markabka ku tilmaantay mid xamuul ah. Bab el-Mandeb ayaa isku xira Badda Cas iyo Gacanka Cadmeed, iyadoo ay kala sooceyso Qaaradda Afrika iyo Jasiiradda Carabta. Goobta waxaa lagu arkayay weeraro ay soo qaadeen fallaagada Xuutiyiinta Yemen ee dagaalka Israel iyo Xamaas, iyo sidoo kale kor u kaca burcad-badeedda Soomaaliya. Xuutiyiinta ayaa hakiyay weerarradooda, si kastaba ha ahaatee, iyadoo xabad joojin aan fududayn ay ka taagan tahay marinka Gaza.
XIGASHO ARAB NEWS.
ISRA’IIL OO LAGU WAREEJIYEY MEYDKA NIN U DHASHAY THAILAND
(SAWIRKA)-AMBULANCE.
(THAILAND)-Wasaaradda arrimaha dibadda ee Thailand ayaa sheegtay in haraaga la haystayaashii la soo celiyay Arbacadii lagu magacaabi jiray Sudthisak Rinthalak, oo u dhashay dalka Thailand, isla markaana uu u dhashay dalka Talyaaniga. Maleeshiyada haray ee la wareejiyay Talaadadii ayaan la mid ahayn labadii la haystayaal ee u dambeeyay. Soo celinta dhammaan dadkii la qafaashay intii uu socday weerarka uu billowday dagaalka ayaa ah qodob muhiim ah oo ka mid ah wajigii koowaad ee xabbad-joojintii uu Mareykanku gar-wadeenka ka ahaa ee billowday bishii Oktoobar, taasoo labada Xamaas iyo Israa'iil ay ku eedeeyeen midka kale inuu jabiyay. Taas beddelkeeda, Israa’iil waxay sii deynaysay maxaabiista Falastiiniyiinta ah. Nikorndej Balankura, oo ah afhayeenka wasaaradda arrimaha dibadda ee Thailand, ayaa sheegay in qoyska Sudthisak la ogeysiiyay. Waxa uu intaasi ku daray in Sudthisak la dilay maalintii la weeraray, maydkiisana loo qaaday Gaza. Waxa uu uga mahadceliyey dowladda Israa’iil kaalmada ay siisay dhammaan 31-ka qof ee Thai la haystayaasha ah ee lagu qafaashay bilowgii dagaalka. 28 ka mid ah ayaa nolol lagu soo celiyay iyo saddex meyd ah. Tan iyo markii xabbad joojintii ugu dambeysay ay bilaabatay horraantii Oktoobar 20 la haystayaal nool iyo haraaga 27 kale ayaa dib loogu celiyay Israa'iil. Hal qof oo la haystayaal ah ayaa ka haray, dhinacyadu waxay ku dhow yihiin inay soo afjaraan wejiga koowaad ee xabbad joojinta. Tan iyo markii ay bilowday xabbad joojinta, Israa'iil waxay Gaza ku sii daysay meydadka boqollaal falastiiniyiin ah, oo ay ku beddeshay la haystayaal ama hadhaaga. Inta badan lama aqoonsan.
XIGASHO AN.
WADAMADDA KHALIIJKA OO KU KULANSAN DALKA BAXRAY.
(SAWIRKA)-FADHIGA WADAMADA KHALIJKA.
(BAHRAIN)-Shir Madaxeedka 46-aad ee Golaha Iskaashiga Khaliijka (GCC) ayaa maanta oo Arbaca ah ka furmay magaalada Manama, ee ah caasimadda dalka Boqortooyadda Baxrayn iyadoo uu shir Guddoominayo Boqorka dalka Baxrayn Xamad Bin CIISA AL-Khalifa.
Boqor Xamad oo khudbad ka jeedinayay fadhiga furitaanka, ayaa ku baaqay in la dhammaystiro fulinta qorshaha Madaxweyne Donald Trump ee lagu soo afjarayo dagaalka Gaza, isaga oo ku tilmaamay "tallaabo wanaagsan oo loo qaaday dhimista xaaladda sii xumaanaysa," Telefishanka dawladda Bahrain ayaa sheegay. Shir-madaxeedka ayaa tilmaamaya in Suldaan Haytam bin Dhaariq uu ka soo muuqdo shir madaxeedka GCC tan iyo 2020, taasoo ka dhigan ka qayb galka heerka ugu sarreeya ee Cumaan muddo 14 sano ah. Musqat ayaa sida caadiga ah Wasiirro u diray shirarkii hore. Amiirka Kuwayt Mishcal AL-Axmad AL-Jaber AL-Sabah, Madaxweyne ku xigeenka Imaaraadka Carabta Mansour bin Zayed Al Nahyan, Dhaxal sugaha Sacuudiga Moxammed bin Salman iyo Raysal Wasaaraha Qatar Moxammed bin Abdulraxman Al Thani ayaa sidoo kale ku soo biiray shirka. Ajandaha waxaa ka mid ah isuduwidda difaaca iyo siyaasadda, horumarinta siyaasadda dhaqaalaha iyo horumarinta iyo in la is waafajiyo mowqifka Khaliijka ee arrimaha gobolka iyo caalamka. GCC wuxuu ka kooban yahay Sacuudi Carabiya, Qadar, Imaaraadka Carabta, Kuwayt, Baxrayn iyo Cuman. Waxaa la aasaasay May 25, 1981, waxayna xarunteedu tahay Sacuudi Carabiya.
XIGASHO-AA.
WEERAR MINDI LOO ADEEGSADAY OO KA DHACAY ISRA’IIL.
(SAWIRKA)-WIILKA FULIYEY WEERARKA.
(FALASTIIN)-Saddex Israa’iiliyiin ah ayaa ku dhaawacmay laba weerar oo mindi iyo gawaari lagu weeraray oo saacadihii la soo dhaafay ka dhacay Daanta Galbeed, halka labada qof ee falkaas geystayna ay dileen ciidamada guumaysiga Israa’iil. Raadiyaha ciidamada Israa’iil ayaa sheegay in labo Israa’iiliyiin ah ay ku dhaawacmeen weerar tooreey oo ka dhacay Ateret, oo ka tirsan degmada Ramallah. Channel 15 ayaa sidoo kale sheegay isagoo soo xiganaya ilo-wareedyo in dadka dhaawacmay ay ahaayeen labo askari oo ka tirsan guutada Paratroopers. Ciidamada Israa'iil ayaa sheegay in " dambiilaha uu isku dayay in uu tooriyeeyo askarta meel u dhow Ateret, taas oo keentay in isla markiiba laga takhaluso." Adeegga ambalaasta Israa'iil ayaa sheegay in ay "gargaarkii ugu horreeyay siiyeen dadka dhaawacyada fudud ka soo gaareen dhacdadii tooreey ee u dhow deegaanka Ateret." Ciidamada Israel ayaa sidoo kale gurmad u diray deegaanka Ateret, waxayna go’doomiyeen tuulooyinka u dhow ee Falastiin, sida uu sheegay Channel 15. Isla xaaladdan, Channel 12 ee Israa’iil oo soo xiganeysa ilo-wareedyo dhanka ammaanka ah ayaa sheegay in ciidamada guutada 202-aad ee ciidanka xoogga dalka ay Talaadada maanta ah dileen falastiiniyiin ahaa oo hore u qaaday weerar baabuur oo lagu qaaday waqooyiga Hebron kaas oo sababay dhaawaca askari Israa’iili ah. Waxa ay intaa ku dartay in “ciidamada ciidamadu ay dileen ninkii ka dambeeyay weerarkii gaariga loo adeegsaday ee ka dhacay meel u dhow Xebroon, waxaana ku dhaawacmay askari dumar ah”. Wasaaradda caafimaadka ee Falastiin ayaa ku dhawaaqday "Shahiidnimada wiilka Muhannad Al-Zughair, oo 17 jir ah, ka dib markii ay rasaas ku fureen ciidamada maamulka ee magaalada Hebron barqonimadii maanta."Wasaaraddu waxay sheegtay in “hawlgalku uu hayo meydadka laba shahiid oo reer Hebron iyo Beyt Rima ah kadib markii lagu toogtay rasaas”. Askari Israa’iili ah ayaa fiidnimadii Isniinta lagu dhaawacay weerar baabuur oo lagu qaaday meel u dhow deegaanka Kiryat Arba ee ku taal daanta galbeed ee koonfurta la haysto. Ciidamada Israa’iil ayaa bayaan hore oo ay soo saareen ku sheegay in weerarkan oo ahaa mid baabuur lagu weeraray uu ka dhacay isgooyska Yehuda ee aagga Xebroon, waxayna tilmaameen in askariga dhaawacmay loo qaaday isbitaalka si loogu daweeyo. Ciidanku waxay intaasi ku dareen in ciidamadoodu ay toogteen ninkii falka geystay, waxayna xaqiijiyeen in uu dhaawacmay ka hor inta aysan u dhaqaaqin in ay baacsadaan oo ay sameeyaan howlgallo ballaaran. Dhankiisa, wariyaha Aljazeera ayaa sheegay in ciidamada guumaysiga Israa’iil ay islamarkiiba xoog ku galeen magaalada Xebroon, halkaas oo ay xoog ku galeen agagaarka cisbitaalada khaaska ah ee Al-Ahli, Al-mizan, Al-Muhtasib iyo Bisha Cas.
XIGASHO-ALJAZEERA/ARABIC.
SUURIYA OO LAGU DILAY HOGAAMIYE DIIMEED DRUZ AH.
(SAWIRKA)-HOGAAMIYE DIIMEEDYADA SURIYA.
(DAMASCUS/SYRIA)-Wadaad u dhashay Suuriya oo Druze ah ayaa kooxo sharci darro ah ku dileen gobolka Suwayda ee koonfurta dalkaasi Talaadada maanta ah, sida ay sheegtay warbaahinta gudaha. TV-ga ay dowladdu maamusho ee Al-ikhbariyah, oo soo xiganeysa ilo-wareedyo aan la magacaabin, ayaa sheegay in Raa’id AL-Matni, oo ahaa nin diini ah oo ka tirsan beesha Druze, ay dileen waxa loogu yeero "Ilaalada Qaranka," koox xiriir la leh hoggaamiyaha Druze, Xikmat AL-Hajri. Ciidamada Hijri ayaa dilay Matni “iyado lagu eedeeyay in uu la shaqeynayay dowladda Suuriya,” ayay ilo-wareedyadu intaa ku dareen. Meydkiisa ayaa loo gudbiyay Isbitaalka Qaranka Suwayda, Channel-ka ayaa sheegay. Ma jiro wax hadal ah oo ka soo baxay ismaamulka Suwayda iyo maamulka Suuriya oo ku aadan dilka Matni. Saacadihii la soo dhaafay waxaa baraha bulshada ku baahay muuqaal muujinaya wadaadka oo la garaacayo intii ay xabsiga u taxaabeen ciidamada Hijriyada Axadii, taasoo caro iyo caro ka dhalisay guud ahaan dalka Suuriya. Sida laga soo xigtay warbaahinta Suuriya, Matni wuxuu door muhiim ah oo bulsho iyo diineed ku lahaa baadiyaha bari ee Suwayda. Matni waxa uu aad ugu dhawaa Hijri ka hor inta uusan khilaaf soo kala dhex gelin iyaga ka dib falalkii rabshada ahaa ee dhawaan ka dhacay gobolka bishii July ee la soo dhaafay iyo dhismihii waxa loo yaqaanay “Ilaalada Qaranka”, tallaabadaas oo Matni uu ka soo horjeestay. Beesha Druze ee Suwayda waxay leedahay saddex maamul diimeed, kuwaas oo jagooyinkoodu mararka qaarkood kala duwan yihiin: Xikmat AL-Hijri, Xammoud Yaxya AL-Hinnawi, iyo Yusuf Jarbou'. Kuwa raacsan Hijrigu waxay ka kooban yihiin tiro yar oo looma tixgeliyo inay matalaan bulshada Druze ee gobolka. Suwayda waxa ay ilaalisay xabbad joojin tan iyo 19-kii Luulyo ka dib dagaallo toddobaad socday oo u dhexeeyay kooxaha Druze iyo qabaa'ilka Bedouin oo ay ku dhinteen boqolaal qof. Tan iyo markii Bashaar al-Asad xukunka laga tuuray dabayaaqadii 2024, maamulka cusub ee Suuriya waxa uu qaaday tallaabooyin dhowr ah oo lagu soo celinayo ammaanka Suuriya, waxaana uu ku dhaqaaqay isbedello siyaasadeed iyo mid dhaqaale isagoo kor u qaadaya is-dhexgalka bulshada iyo ka shaqaynta ballaarinta iskaashiga gobolka iyo kuwa caalamiga ah. Assad, hogaamiyaha Suuriya muddo ku dhow 25 sano, ayaa u cararay Ruushka bishii December ee la soo dhaafay, isagoo soo afjaray nidaamkii Baath Party, oo xukunka hayay tan iyo 1963. Maamul cusub oo ku meel gaar ah oo uu hoggaamiyo Madaxweyne Ahmad al-Sharaa ayaa la dhisay bishii Janaayo.
XIGASHO-AA.
RUUSHKA OO ISKA DIIDAY INUU SHEEGO HALKA UU DEGAN YAHAY BASHAAR AL-ASAD.
(SAWIRKA)-BASHAR AL-ASAD.
(MOSCOW/RUSSIA)-Afhayeenka Aqalka Kremlin-ka ee dalka Ruushka Dmitry Peskov ayaa ku dhawaaqay in Kremlin-ka aysan la wadaagi karin wax macluumaad ah oo ku saabsan guriga uu Ruushka ka degan yahay Madaxweynihii hore ee Suuriya Bashaar AL-Assad. Mar wax laga weydiiyey in Kremlin-ka laga yaabo inuu bixiyo wax macluumaad ah oo ku saabsan joogitaanka madaxweynihii hore ee Suuriya ee Ruushka, iyo in Assad uu muddadaas la kulmay madaxweynaha Ruushka Vladimir Putin, wuxuu ku yiri war-saxaafadeed Isniintii: "Maya, ma wadaagi karno wax macluumaad ah oo arrintan ku saabsan." Bishii Oktoobar ee la soo dhaafay, wasiirka arrimaha dibadda ee Ruushka Sergey Lavrov ayaa sheegay in Moscow ay hoy siisay Assad iyo qoyskiisa "sababo bini'aadantinimo oo kaliya ah". Lavrov ayaa u sheegay suxufiyiinta wakhtigaas: "Bashaar al-Assad wuxuu nagula joogaa arrimo bini'aadantinimo, waxaa jiray hanjabaado la doonayay in la dilo isaga iyo qoyskiisa, sababo bini'aadantinimo oo kaliya ayaan u ilaalinay isaga iyo qoyskiisa." Bishii Febraayo ee la soo dhaafay, wiilka Assad ee Hafez ayaa ka soo muuqday muuqaal la soo dhigay baraha bulshada, isagoo dhex wareegaya xaafad sare oo ku taal Moscow, isagoo ka hadlayay maalmihii ugu dambeeyay ka hor dhicitaanka nidaamka. Hafez wuxuu ku sheegay muuqaalka ay warbaahintu faafisay: "Ma qorsheynay inaan ka cararno Suuriya, laakiin Ruushka ayaa si degdeg ah noogu wareejiyay Moscow burburkii Dimishiq ka dib." Waxaa xusid mudan in dabayaaqadii bishii November ee sanadkii 2024-kii ay kooxo hubeysan ay weerar ballaaran ku qaadeen fariisimo ay ku sugnaayeen ciidamada dowladda Suuriya, waxaana 8-dii bishii December ay kooxahani galeen magaalada Dimishiq, sidaas darteedna Asad uu iska casilay xilkii madaxweynenimo ee uu hayay, wuxuuna isaga iyo qoyskiisaba isaga baxay dalka Suuriya.
XIGASHO-AL-CARABIYA.
URURKA XIZBULLAH OO KA HADLAY DAGAALKA ISRA’IIL.
(SAWIRKA)-MALEESHIYAADLA XIZBULLAH.
(BEIRUT/LEBNAN)-Isagoo ku soo beegmaya booqashadii Pope-ka ee Lubnaan, isagoo xambaarsan farriin nabadeed, iyo sii socoshada xadgudubyada Isra’iil ee heshiiska xabbad joojinta, sarkaalka gobolka Bekaa ee Hezbollah , Xuseen AL-Nimr, ayaa xaqiijiyay in xisbigu uusan dagaal raadin. Al-Nimr ayaa sheegay intii lagu guda jiray dabaaldega xisbiga ee Isniintii in Xisbullah aysan dagaal raadin, balse ay joogi doonaan goobta dagaalka haddii lagu soo rogo.
“DAGAALKU WELI MA DHAMMAAN”.
Sidoo kale waxa uu carabka ku dhuftay in dagaalka uusan weli dhamaan, isaga oo carabka ku dhuftay in xisbigu uusan calan cad ka taagi doonin, isla markaana uusan is dhiibin. Wuxuu intaas ku daray “Caddaadiska nagu haya waa mid joogto ah, mararka qaar waxay nagu handadaan in dhul, bad iyo cirba ay nagu soo xad-gudbaan dhulkii hooyo, marna dilal qorsheysan, marna ilaalo ama dhegeysi, marna siyaasad ama lacag, marna ergo caalami ah oo ku hanjabaya waxa dhici kara.” Waxa uu tilmaamay in waxa loo yaboohayo Xisbullah ay tahay in iska caabintu ay hubkeeda dhiibto, oo ay ka baxdo goobihii ay ku jirtay, ay siyaasadda dhex gasho, oo ay joojiso dagaalka ay kula jirto Israa’iil. Si kastaba ha ahaatee, waxa uu u arkayay in dalabkaas uu yahay “is-dhiibid iyo kor u qaadida calanka cad” ee xisbiga. Waxa kale oo uu arkay in ay waajib ku tahay dawladda in ay qaranimadeeda ilaashato, isla markaana aanay cidna uga tagin si ay u soo ceshato dhulkii la xaday, isaga oo intaa ku daray, “Markaa waanu is barbar taagi doonaa anagoo gacmaha is haysana”. Hani Marzouk, oo ah afhayeenka xafiiska Reysal wasaaraha Israa'iil, ayaa ku eedeeyay Xisbullah fiidnimadii Axadda inay Israa'iil ku jiiday dagaal. Isagoo la hadlaya Tv-ga caalamiga ah ee AL-Carabiya waxa uu yiri, “Xisbullah waxa ay dib u dhisaysaa godad iyo hubayn. Hadalkan ayaa yimid ka dib markii Israa’iil ay fariin digniin ah u dirtay Lubnaan, iyadoo soo marinaysa Maraykanka, taas oo ay ku sheegtay inay balaadhin doonto duqaymaha ay ku hayso dhulka Lubnaan, haddii aan Xisbullah laga qaadin hubka, sida ay sheegeen ilo-wareedyo Israa’iiliyiin ah. Tel Aviv ayaa ku wargalisay Beirut inay damacsan tahay inay "balaadhiso weerarrada haddii Lubnaan aysan si wax ku ool ah uga hortagin Xisbullah," sida ay sheegtay warbaahinta Israel. Dhinaca Israa’iil waxa ay sidoo kale ku hanjabtay in ay beegsan doonto goobihii ay ilaa hadda ka gaabsatay in ay weerarto cadaadiska Maraykanka. Waxaa xusid mudan in Xisbullah ay soo shaacbaxday daal kadib ku dhawaad hal sano oo ay Israa’iil dagaal furan kula jirtay xudduudda, ka dib markii ay furteen "goob taageero" oo ka yimid koonfurta Lubnaan "iyaga oo isbaheysiga la ah Gaza," waa sida uu hadalka u dhigay. Heshiiska xabad joojinta oo dhaqan galay 27-kii Noofambar 2024, ayaa lagu waday in lagu soo afjaro dagaalka, balse Israa’iil ayaa sii waday duqeymaha joogtada ah ee ay ka geysaneyso gudaha Lubnaan, iyadoo sheegtay in ay beegsaneyso goobaha iyo canaasiirta Xisbullah, sida ay sheegtay AFP. Waxa kale oo ay ciidammadeeda ku haysay 5 goobood oo ay u tixgelisay goobo istaraatiiji ah oo ku yaalla koonfurta oo ay ka bilaawday adkaynta. Dhanka kale, dowladda Lubnaan ayaa u xilsaartay ciidamada inay geeyaan koonfurta iyo iney hubka u xadidaan Gobolka.
XIGASHO-AL-CARABIYA.
MARAYKANKA OO DAACISH FARA BADAN KU LAAYEY SYRIA.
(SAWIRKA)-CIIDAMADA MARAYKANKA EE SYRIA.
(DAMASCUS/SYRIA)-Milatariga Mareykanka ayaa sheegay Axada maanta ah iney ku dhawaad burburiyeen 15 goobood oo ay ku jireen keydka hubka Daacish ee koonfurta Suuriya. Taliska dhexe ee Maraykanka ayaa sheegay in iyaga iyo ciidamada Suuriya ay aqoonsadeen oo ay burburiyeen xarumihii kaydka ahaa ee gobolka Rif Damashq intii lagu jiray duqeymo badan oo cirka ah iyo qaraxyo dhulka ah oo la fuliyay November 24-keedii ilaa November 27-keedii. Kooxda xagjirka ah ee Daacish, oo sidoo kale loogu yeero "Dowladda Islaamka", ayaa inta badan waxaa burburiyay isbaheysiga uu hoggaamiyo Mareykanka dhowr sano ka hor, laakiin waxay ku guuleysteen inay dib u dhisaan oo dib isu abaabulaan. Waxay mar ku soo rogtay xukun Islaami ah oo mayal adag malaayiin qof oo ku nool Suuriya iyo Ciraaq. Admiral Brad Cooper, oo ah taliyaha CENTCOM, ayaa sheegay Axada maanta ah in hawlgalka "uu xaqiijinayo guulihii laga gaaray Daacish inay waaranayeen." Madaxweynaha Mareykanka Donald Trump ayaa wacad ku maray inuu sameyn doono wax walba oo uu ku gaari karo Suuriya guul ka dib wadahadal uu la yeeshay Madaxweynaha Suuriya Axmed Al-Sharac 10-kii November. Suuriya ayaa qaaday hawlgallo horudhac ah oo heer qaran ah oo lagu bartilmaameedsaday unugyada Daacish maalmo ka hor wadahadalladii Washington, ayay dawladda Suuriya sheegtay xilligaas. Mid ka mid ah madaxa Sharac ee kulanka uu la yeeshay Trump ayaa ahaa in uu riixo in si buuxda looga qaado cunaqabateynta ugu adag ee Mareykanka uu ku soo rogay dalkaasi. Intii uu socday kulanka, Waaxda Maaliyadda ee Mareykanka ayaa ku dhawaaqday 180-maalmood oo dheeri ah oo ay ku hakisay dhaqangelinta waxa loogu yeero cunaqabateynta Kaysar, balse kaliya Congress-ka Mareykanka ayaa qaadi kara gebi ahaanba.
XIGASHO-AN.
SACUUDIGA OO DALKIISA KU QABTAY 21,134-QOF OO SHARCI HAYSAN.
(SAWIRKA)-MAXAABIISTA LAGA QABTAY SACUUDIGA.
(RIYAD/SAUDI ARABIA)-Mas’uuliyiinta Sacuudiga ayaa xiray 21,134 qof hal toddobaad gudaheed, ka dib markii ay ku xad-gudbeen sharciga daganaanshaha, shaqada iyo amniga xuduudaha, Wakaaladda Wararka Sacuudiga ayaa Sabtida maanta ah sheegtay. Wadar dhan 13,128 qof ayaa loo xiray ku xad-gudbida sharciyada degenaanshaha, halka 4,826 loo haysto isku dayo xudduud sharci darro ah, iyo 3,180 kale oo arrimo la xiriira shaqada. Warbixintu waxay muujisay in 1,667 qof oo la xidhay iyagoo isku dayay inay si sharci darro ah ku galaan Boqortooyada, 57 boqolkiiba ay yihiin Ethiopian, 42 boqolkiiba Yemeni, iyo 1 boqolkiiba ay yihiin jinsiyado kale. 31 qof oo kale ayaa la qabtay iyagoo isku dayaya inay u gudbaan dalalka deriska ah, 14 kalena waxaa lagu heystaa ku lug lahaanshaha daabulida iyo ilaalinta xad-gudbiyaasha, SPA ayaa sheegtay. Wasaaradda Arrimaha Gudaha ayaa sheegtay in qofkii lagu helo inuu si sharci darro ah ku soo galo Boqortooyada, sida gaadiid iyo hoy, uu muteysan karo xarig ugu badnaan 15 sano, ganaax lacageed oo gaaraya 1 milyan SR, una dhiganta $267,000, iyo sidoo kale in lala wareego gaadiid iyo hanti.
XIGASHO-AN.
DUMARKA ASKARTA AH EE XUUTIYIINTA OO DHIBAATEYEY DUMARAKA YEMAN.
(SAWIRKA)ZAYNABIYAATKA XUUTIYIINTA YEMAN.
(SANA’A/YEMEN)-Shabakadda Xuquuqda iyo Xoriyadda ee Yemen ayaa diiwaangelisay 1,654 dhacdo oo xadgudubyo ah oo ka dhan ah haweenka Yemen, oo ay geysteen "Guutooyinka Zaynabiyiinta," garabka haweenka ee militariga ee maleeshiyada Xuutiyiinta, muddada u dhexeysa Diseembar 2021 ilaa Febraayo 1, 2025. Warbixin ay dhawaan soo saartay shabakadu oo lagu soo bandhigay maalinta caalamiga ah ee ciribtirka tacadiyada ka dhanka ah haweenka ayaa lagu sheegay in xadgudubyada ay gaysteen "Zaynabiyiinta" (maleeshiyada haweenka ah ee Xuuthiyiinta) ay ka mid yihiin xarig iyo xarig aan loo meel dayin, dhac, garaac, jirdil, iyo fududeynta kufsiga ka dhaca xabsiyada qarsoodiga ah. Xadgudubyada ayaa sidoo kale waxaa ka mid ahaa dhibaataynta haweenka firfircoon, weerarrada haweenka mudaharaadaya, in la geeyo isbaarooyinka, iyo askaraynta qasabka ah ee gabdhaha iskuulada iyo jaamacadaha. Sida warbixinta lagu sheegay, “Guutooyinka Zaynabiyiinta” ayaa mas’uul ka ahaa dhimashada 10 haween ah, dhaawaca 42 kale, xarig iyo afduub loo geystay ku dhawaad 571 haween ah. Intaa waxaa dheer, 62 haween ah oo maxaabiis ah, la afduubay, iyo dad si qasab ah lagu waayay ayaa lagu sameeyay jirdil nafsi ah iyo jirdil gudaha xabsiyada Xuutiyiinta oo ay maamusho "Zaynabiyat." Shabakadda ayaa diiwaangelisay 58 kiis oo ka mid ah dhibaataynta iyo kufsiga haweenka iyadoo lagu qasbayo "Zaynabiyat" (haweenka ka tirsan maleeshiyada Xuuthiyiinta) ee xabsiyada, xarumaha dadka lagu hayo, iyo guryaha gaarka ah ee hogaamiyayaasha Xuuthiyiinta. Maleeshiyooyinka ayaa sidoo kale qorey ku dhawaad 4,000 oo haween ah, kuwaas oo lagu soo tababaray la dagaalanka Sanca, Lubnaan, iyo Iran oo ay bixinayaan khubaro ka tirsan Xisbullah iyo Ilaalada Kacaanka Iran. "Zaynabiyat" waa unug haween ah oo loo tababaray inay fuliyaan weerarrada, soo qabashada dadka u dhaqdhaqaaqa, iyo kala eryida mudaaharaadyada, waxaana u dheer basaasnimada, dabinka dadka ka soo horjeeda, iyo la socodka ra'yiga dadweynaha. Maleeshiyada Xuuthiyiinta ayaa qortaan gabdho si ay ula socdaan dumarka oo ay u duubaan sheekadooda, taasoo keentay in la dhibaateeyo, la afduubto, lana garaaco. Unuggani waxa ay u beddeleen dumarkii “bahal” oo fidiyay argagaxisada oo caga-jugleyn iyo xad-gudub ku sameeya, iyaga oo magaca laftiisa ka dhigaya aalad lagu argagixiyo bulshada iyo haweenka Yemen. Shabakadda ayaa ugu baaqday beesha caalamka inay qaado tallaabo lagu badbaadinayo haweenka Yemen, laguna cadaadiyo maleeshiyaadka Xuuthiyiinta inay joojiyaan xad-gudubyada ayna sii daayaan maxaabiista, ayna ku daraan kuwa dembiyadaas geystay liiska cunaqabeynta caalamiga ah.
XIGASHO-AA.
URURKA CAAFIMAADKA ADDUUNK EE WHO OO KA DIGAY CUDURKA…..
(SAWIRKA)-DADKA UU SOO RITAY DAACUUNKA EE DALKA YEMAN.
(YEMAN)-Wararka laga helaayo dalka Yeman ayaa sheegaayo in Yeman laga diiwaan geliyey in ka badan 87,000 xaaladood oo cusub oo ah Cudurka daacuun ah tan iyo bilowgii sanadkana 2025-ka. Ururka Caafimaadka Adduunku(WHI) wuxuu ku sheegay warbixinteeda "Global Epidemiological Update" in 87,566 looga shakisan yahay kiisaska Daacuunka iyo shuban biyoodka laga diiwaan geliyay Yemen intii u dhaxaysay Janaayo 1 iyo Oktoobar 26. Daacuun cusub oo ka dillaacay deegaannada Xuutiyiinta Yemen ka taliyaan...iyo digniin Qaramada Midoobay. Warbixintu waxa ay tilmaantay in dhimashada la xiriirta cudurka faafa ee Yemen ay gaadhay 237 xaaladood isla muddadaas, iyada oo la diiwaan geliyay heerka saddexaad ee dhimashada ugu badan caalamka oo dhan 260 dhimasho ah 100,000 caabuq, ka dib South Sudan (636) iyo Afghanistan (446). Sida laga soo xigtay xogta Hay'adda caafimaadka adduunka ee WHO, Yemen ayaa kaalinta labaad kaga jirta adduunka daacuunka dillaacay ka dib Afgaanistaan, oo diiwaangelisay 145,907 xaaladood oo cusub sannadkan. Warbixintu waxa ay tilmaantay in Yemen laga diiwaan geliyay heerka labaad ee ugu sarreeya heerka caabuqa daacuunka ee bariga Mediterranean-ka ka dib Afgaanistaan, iyo tirada labaad ee ugu badan ee dhimashada ka dib Sudan (1,704 dhimasho ah). Tirada guud ee kiisaska cusub ee gobolka tan iyo bilowgii sanadka waxay gaartay 329,208, iyadoo 2,022 ay dhinteen. Ururka Caafimaadka Adduunka ayaa shaaca ka qaaday in tirada looga shakisan yahay cudurka daacuunka iyo shuban biyoodka ee laga soo sheegay Yemen intii lagu jiray bishii Oktoobar ay gaareen 6,377 xaaladood oo cusub, waana heerka labaad ee ugu sarreeya caalamka marka laga reebo Afgaanistaan (17,128 xaaladood). Tani waxay ka dhigan tahay 29% hoos u dhac marka loo eego bishii hore (Sebtembar), taas oo la diiwaangeliyay 8,929 xaaladood. Warbixinta ayaa lagu sheegay in dhimashada la xiriirta daacuunka ee Yemen bishii Oktoobar ay hoos u dhacday 52%, iyadoo la diiwaan geliyay 12 dhimasho ah halka 25 ay dhinteen bishii Sebtembar. Ururka Caafimaadka Adduunka ayaa xaqiijiyay in wadarta guud ee kiisaska la soo sheegay Janaayo 1 ilaa Oktoobar 26 ay gaarayaan 565,404 xaaladood oo cusub oo daacuun iyo shuban biyood ah oo ka dhacay 32 waddan oo ku kala yaalla shanta gobol ee WHO adduunka oo dhan, iyadoo 7.074 ey u dhinteen. Cudurka Daacuun Caloolka ayaa hadda fara ba’an waxa uu ku haayaa wadamadda Soomaaliya deriska la ah sida Yeman, Itoobiya iyo qeybo ka mid ah dhulka Kenya ee dhinaca Xuduuda ah,lama yaqaano sababta waqtigaan keentay in Cudurka Daacuun uu kor uga kaco tiradii horay looga diiwaangeliyey mandiqadaan.
XIGASHO-AL-CARABIYA.
URURKA XAMAAS OO EEDEYN KULUL U SOO JEEDIYEY ISRA’IIL.
(SAWIRKA)-CIIDAMADDA URURKA XAMAAS.
(GAZA/PL)-Ururka Xamaas ayaa Israa'iil ku eedaysay in ay si bareer ah u jebisay heshiiskii Gaza iyaga oo bartilmaansaday maleeshiyaadkooda ku go'doonsan Rafah. Hadallo gaar ah oo uu siinayay Tv-ga Caalamiga ah ee AL_carabiya ayuu afhayeenka Xamaas Xazem Qasim ku sheegay in xarakadu ay si buuxda u buuxisay dhammaan shuruudihii looga baahnaa wejiga koowaad ee heshiiska Gaza, isagoo ku nuux-nuuxsaday in Israa’iil ay tahay tan caqabadda ku ah gelitaanka wejiga labaad. Waxa uu ku micneeyay in socdaalka wafdiga Xamaas ee Qaahira ay xaqiijineyso sida ay xarakadu ugu dhab tahay u gudbidda wejiga labaad iyo u diyaar garowga. Dhanka hubka dhaqdhaqaaqa, Qassem wuxuu sheegay in arrintan ay tahay in lagu xalliyo qaab dhismeedka wadahadalka qaranka iyo wadatashiga gudaha Falastiin. Dhinaca kale, wargeyska Yedioth Ahronoth ee ka soo baxa Israa’iil ayaa sheegay in dulqaadkii Maraykanka ee Israa’iil uu sii dhammaanayo, iyadoo madaxda halkaas ku sugani ay ku kala qaybsan yihiin in la bilaabo wejiga labaad ee heshiiska xabbad joojinta ee Gaza. Wargeysku waxa uu intaa ku daray in masuuliyiinta Israa’iil ay ku adkaysanayaan in aan la gelin wejiga labaad ee heshiiska iyada oo aan la soo celin maydadka ka hadhay maxaabiista ku jirta Marinka Gaza, kuwaas oo kala ah askari Israa’iili ah iyo shaqaale u dhashay dalka Thailand. Wargeysku waxa kale oo uu sheegay in ay jiraan caqabado ay ka mid yihiin in lagu guul daraystay in la xaliyo arrinta xubnaha Xamaas ee ku go’doonsan marinnada Rafax. Channel-ka 14-aad ee Israa’iil ayaa shaaca ka qaaday in, marka loo eego jadwalka ay dejiyeen Mareykanka, ciidamada xasilinta caalamiga ah la filayo in ay gaaraan magaalada Rafah ee Marinka Qaza bartamaha bisha Janaayo. Dhankeeda, warbaahinta Isra’iil ayaa sheegtay in ciidamada Israa’iil ay isku diyaarinayaan inay qalab culus geeyaan magaalada Rafah, si ay burburka uga qaadaan. Shirkadda ayaa ku micneysay in qalab culculus oo la geynayo Gaza uu yahay mid loogu diyaar garoobayo hirgelinta wajiga labaad ee qorshaha Madaxweynaha Mareykanka Donald Trump. Wasaaradda caafimaadka ee Gaza ayaa ku dhawaaqday in 15 kale oo meydad Falastiini ah laga helay Israa’iil iyadoo la sii marinayo Laanqeyrta Cas, taasoo tirada guud ka dhigaysa 345. Wasaaraddu waxay xaqiijisay in 99 ka mid ah dadka dhintay la aqoonsaday, iyadoo xustay in hannaanka baaritaanka iyo dukumentiga uu sii socdo ka hor inta aan meydadka haray loo sii deyn qoysaskooda. Dhanka kale, Xamaas ayaa xaqiijisay inay sii wadayaan baadigoobka haraadiga labada Israa’iil ee ku sugan Gaza si loogu gacan geliyo dhinaca Isra’iil.
XIGASHO-AL-CARABIYA.
DAD KU DHAAWACMAY GENTAALLO LAGU GARAACAY CAASIMADDA SUURIYA EE DIMISHIQ.
(SAWIRKA)CIIDAMADA SURIYA.
(DAMASCUS/SYRIA)-Gantaallo ayaa habeenkii Jimcaha lagu garaacay guri ku yaalla caasimadda dalka Suuriya, waxaana ku dhaawacmay hal qof, waxaana la sheegay in khasaare uu geystay, sida ay sheegtay warbaahinta dowladda. Ilaa hadda si rasmi ah looma oga cidda ka danbeysa gantaalka lagu weeraray xaafadda Mazzeh 86 ee galbeedka magaalada Dimishiq, wariye ka tirsan wakaaladda wararka ee AP oo ku sugan goobta uu dilku ka dhacay ayaa sheegay in ciidamada ammaanku ay xireen aaggaas, isla markaana ay ka hortageen in ay u dhawaadaan dhismaha la weeraray. Telefeshinka dowladda ayaa sheegay in hal qof oo dumar ah ay ku dhaawacantay qaraxa, kaasoo ka dhashay weerar ay fuliyeen kooxo aan la garaneyn, isaga oo intaa ku daray in ciidamada ammaanka ay baarayaan. Wakaaladda wararka ee SANA ayaa sidoo kale sheegtay in hal qof oo dumar ah ay ku dhaawacantay qaraxa habeenkii jimcaha, waxaana qaraxan uu ka dhashay gantaalo laga soo ganay qalab mobile ah. Qaraxyada ayaan ku cusbayn caasimadda Suuriya, balse bilihii la soo dhaafay way yaraayeen. Tan iyo markii ay dhacday bishii December ee sanadkii hore dowladda Bashaar Al-Asad oo ay ka danbeeyeen kooxaha kacdoonka wada ee la wareegay kursiga uu ku fadhiyo caasimada Dimishiq ayaa waxaa dhowr jeer qaraxyo ka dhacay magaalada Dimishiq. Isra’iil ayaa sidoo kale boqolaal duqeymo cirka ah ka fulisay gudaha dalkaasi tan iyo dhamaadkii 54-kii sano ee taliska Asad, waxaana inta badan lagu bartilmaameedsaday hantida ciidamada Suuriya.
XIGASHO-AA.
XAMAAS OO WAREEJN DOONTO MEYD KALE OO ISRA’IIL AH.
(SAWIRKA)-AMBALAASKA ICRC.
(GAZA/PL)-Kooxda Falastiiniyiinta ee Xamaas ayaa sheegtay Khamiista maanta inay soo wareejin doonaan maydka la haystayaal Israa’iili ah oo la haystayaasha ah, iyadoo la raacayo heshiiskii xabbad joojinta ee Gaza. Wareejinta ayaa ka dhici doonta aagga Morag, ee waqooyiga Khan Younis ee koonfurta Gaza, 8-da fiidnimo ee waqtiga maxalliga ah (1800GMT), garabka hubaysan ee kooxda, Guutada Qasaam, ayaa ku sheegay kanaalka rasmiga ah ee Telegram-ka. Ma jiro wax hadal ah oo ka soo baxay ciidamada Isra’iil. Xamaas ayaa horay u sii daysay 20 maxaabiis Isra’iil ah oo nool waxayna ku wareejisay haraadiga 26 ka mid ah 28 ka mid ah, oo badankoodu Israa’iiliyiin ah, tan iyo markii ay xabbad joojinta dhaqangashay 10-kii Oktoobar. Israa’iil, si kastaba ha ahaatee, waxay sheegtay in mid ka mid ah maydadka la helay uusan u dhigmin mid ka mid ah maxaabiisteeda.Wajiga koowaad ee heshiiska xabbad joojinta waxaa ka mid ah sii deynta la haystayaasha Israa’iil ee lagu beddelayo maxaabiista Falastiiniyiinta. Qorshuhu wuxuu sidoo kale saadaaliyay dib u dhiska Gaza iyo samaynta hannaan cusub oo maamul oo aan Xamaas ka maqan.Israa'iil waxay dishay in ka badan 69,000 oo qof, oo u badan haween iyo carruur, waxayna ku dhaawacmeen in ka badan 170,700 oo kale weerarrada Gaza tan iyo Oktoobar 2023.
XIGASHO-ANADOLU.
GOLAHA AMAANKA QM OO WARBIXIN KA DHEGEYSTAY ERGAYGA QM EE YEMAN.
(SAWIRKA)-GOLAHA AMAANKA EE QM.
(UNSC/NEW YRK)-Golaha Ammaanka ee Qaramada Midoobay ayaa Khamiista yeelan doona wadatashiyo albaabadu u xiran yihiin oo ku saabsan Yemen, iyadoo diiradda lagu saarayo xarigga aan sharciga ahayn ee ay Xuutiyiintu ku hayaan shaqaalaha Qaramada Midoobay. Kalfadhiga la xiray ayaa yimid ka dib markii 59 ka mid ah shaqaalaha Qaramada Midoobay la xiray ka dib markii hogaamiyaha Xuutiyiinta Abdul-Malik Al-Xuuti uu ku eedeeyay shaqaalaha Qaramada Midoobay iyo hay'adaha bini'aadantinimo inay u basaasayeen Israa'iil iyo Mareykanka, sida ay sheegtay Qaramada Midoobay. Xariga iyo weerarrada lagu qaaday xarumaha Qaramada Midoobay ayaa walaac xooggan ka muujiyay badqabka howlgallada Qaramada Midoobay iyo gargaarka bini'aadantinimo ee deegaannada ay Xuutiyiinta maamulaa. Kulanka ayaa waxaa warbixin ka dhageysan doona ergayga gaarka ah ee Qaramada Midoobay Hans Grundberg iyo kaaliyaha xoghayaha guud ee arrimaha bini’aadantinimada Joyce Msuya. Grundberg waxa uu sameeyay dadaallo dublamaasiyadeed oo ballaaran oo lagu doonayo in si degdeg ah loo sii daayo dadka xiran, isagoo la kulmay mas’uuliyiinta Cumaan, Bahrain, UAE iyo Saudi Arabia, iyo sidoo kale wada-xaajoodyada Xuutiyiinta iyo wakiillada dowladda Yemen. Wadahadalladiisu waxay ku nuuxnuuxsadeen in xadhiga sharci-darrada ahi uu wiiqayo bixinta gargaarka Qaramada Midoobay iyo dadaallada dhexdhexaadinta siyaasadeed. Xubnaha golaha ayaa la filayaa in ay si adag u cambaareeyaan xariga, ayna dalbadaan in si shuruud la’aan ah lagu sii daayo dhammaan maxaabiista, waxayna carrabka ku adkeeyaan in Xuutiyiinta ay ixtiraamaan sharciga caalamiga ah ee bini’aadantinimada. Warbixintan kooban ayaa sidoo kale la filayaa in lagu daboolo dhibaatooyinka bani'aadanimo ee baahsan ee ka jira Yemen, oo ay ku jiraan heerar halis ah oo cunto yari ah, iyo dadaallada lagu horumarinayo xalin siyaasadeed oo waara oo ay Qaramada Midoobay hormuud ka tahay oo laga gaaro colaadda.
XIGASHO-AN.
CIIDAMADA AMAANKA EE SURIYA OO SOO QABATYAY…
(SAWIRKA)-MAXAMUD CALI AXMED.
(DAMASCUS/SYRIA)-Wasaaradda arrimaha gudaha ee Suuriya ayaa ku dhawaaqday Khamiista maanta ah in la xiray mid ka mid ah ilaalada xabsiga "Saydnaya" oo lagu helay in uu ku lug lahaa fulinta xukunno dil ah. Wasaaradda ayaa war-saxaafadeed ay maanta soo saartay ku tiri: “Cutubyada la dagaalanka Argagixisada ee gobolka Xalab oo kaashanaya taliska ciidamada amniga gudaha ayaa u suurtagashay in ay gacanta ku soo dhigaan dambiilaha Maxamuud Cali Axmed oo ka mid ahaa ilaalada xabsiga Saydnaya, iyadoo loo cuskaday amar lagu soo xirayo oo ka soo baxay xeer ilaalinta, kadib howlgalo baaritaano iyo baaritaano xooggan oo lagu sameeyay. Waxa ay intaa ku dartay in baadhitaanadii ugu horeeyay ay muujinayeen in “Danbiilku uu shaqadiisa ka bilaabay gudaha qaybta ilaalada gaarka ah ee xabsiga, ka hor inta aan markii dambe loo magacaabin xabsiga xabsiga waxa loo yaqaan ‘Xabsiga Cas’ ee gudaha Saydnaya, halkaas oo lagu helay in uu ku lug lahaa fulinta xukunada dilka ah, qaadista maydadka maxaabiista ku dhintay jidh-dilka iyo in uu ku aaso xabaal wadareedyo, marka lagu daro tiro maxaabiis ah oo uu ka qayb qaatay. Sida ay wasaaraddu sheegtay, Axmed waxa loo gudbiyay “Xeer ilaalinta guud si ay u soo dhamaystirto baadhitaanada, si loogu diyaar garoobo in loo gudbiyo hay’adaha garsoorka ee awooda u leh inay ka qaadaan talaabooyinka sharciga ah ee lagama maarmaanka u ah. Wasaaradda Arrimaha Guduhu waxay cadaysay inay sii wadayso dadaalka ay ugu jirto dabagalka iyo dabagalka cid kasta oo ay ku cadaato inay ku lug leedahay xad-gudubyada, isla markaana ay ku hubinayso in sharciga loo maro. Saydnaya waxa uu ahaa mid ka mid ah xabsiyada ciidamada Suuriya ee sida aadka ah loo adkeeyey iyo mashiinnada argagaxisada ee nidaamka Assad. Waxa loogu yeedhi jiray “Kawaanka dadka” sababta oo ah jidh-dil, darxumo iyo cidhiidhi ka jira gudaha dhexdiisa, waxaana lagu naanaysi jiray “Xabsiga Cas” taas oo ka dhalatay dhacdooyinkii dhiigu ku daatay ee uu arkay sanadkii 2008-dii. December 8, 2024, kooxaha Suuriya waxay u suurtagashay in ay gudaha u galaan caasimadda Dimishiq oo ay afgembiyaan nidaamka Bashaar Al-asad.
ISHA-AA.