WADA HADALADDA QAAHIRA IYO ISMARI WAAGA KA JIRA…
(SAWIRKA)-MARINKA GAZA.
(CAIRO)-Wararka ka imaanyo caasimadda dalka Masar ee Qaahiro ayaa sheegaayo in wada hadaladdii u dhexeeyey Isra’iil iyo Ururka Xamaas ey dhaqaaqi la’ayihiin sababo la xiriiro kooxda Xamaas. Laba ilo wareed oo dhanka Amniga kana tirsan dalka Masar ayaa Wakaaladda wararka Reuters u sheegay in Isniinta maanta ah wada xaajoodyadii u dhexeeyey Xamaas iyo Isra’iil ee ka socday Qaahira laguna doonaayey in xabad joojin looga sameeyo Marinka Gaza laga sameeyey horumar aad u weyn. Ila wareedyada ayaa sheegay in la isku raacsan yahay Xabad-Joojin muddo dheer ah oo laga sameeyo Marinka Gaza ee hadda go’odoonsan,laakin qaar ka mid qodobadda ayaa shaki weli ka taagan yahay waxaane ka mid ah Hubka Xamaas. Telefishan Qaranka Masar ee Qaahira New Channel ayaa goor sii horeysay sheegay in Taliyaha Sirdoonka Masar Xasan Maxamud Rashaad la qorsheeyey inuu la kulmo wafdiga reer Isra’iil ee uu hogaaminaayo Wasiirka Arrimaha Istaraatiijiyadda Ron Dermer maanta oo Isniin ah. Telefishanka Qahira News Channel ayaa intaas raaciyey in kulankan uu ku yimid qaabkii ey dawladaha Qadar iyo Masar ugu dadaalayeen in dib loo bilaabo Xabad joojinta u dhexeysa Xamaas iyo Isra’iil ee Marinka Gaza.
XIGASHO-AA.
GUDIGI XAMAAS OO KA LAABTAY QAAHIRA.
(SAWIRKA)-KHALID MASHCAL.
(CAIRO)-Wafdi ka socday Xamaas ayaa ka ambabaxay magaaladda Qaahira ka dib markii ey soo dhammaysteen la tashiyo ey la lahaayeen masuuliyiinta Masar oo ku saabsanaay dejinta Marinka Gaza. War qoraal ah oo la soo dhigay barta Telegaraam-ka ee Xamaas ayaa u qornaa sidan:”Wafdigu waxay dib u eegis ku sameeyeen aragtida Xamaas ee ah in la gaaro xabad joojin,maxaabiis isdhaafsi,gargaar iyo dib u dhis. Waxaa la isku raacay in la sameeyo dadaalo dheeri ah lana sii wado xiriirka si loo xaqiijiyo guusha dadaaladaas”. Sida lagu sheegay bayaanka,xaaladda bai’adinimo ee sii xumaaneysa ee Marinka Gaza ka dib laba bilood oo go’doomin ah,iyadoo lagu nuuxnuuxsaday baahida loo qabo in si deg deg ah wax looga qabto xaaladda si loo xaqiijiyo gaarsiinta saadka iyo baahiyaha aasaasiga ah ee dadka degan Marinka Gaza. Bayaanka ayaa lagu sheegay in wafdiga uu ka mid yahay Madaxa Golaha Hogaanka Xamaas, Maxamed Darwiish,iyo xubnaha Golaha ee haray, Khalid Mashcal ,Khalid AL-Xayah, Zahir Jabarin iyo Nizar Cawadallah.15-kii Janaayo,Isra’iil iyo Xamaas ayaa ku heshiiyey in la sii daayo maxaabiista ku xiran Gaza iyo in xabad joojin lagu soo rogo Marinka Gaza. Heshiiskan oo ka kooban seddex weji ayaa waxaa u dhaqan galay 19-kii Janaayo,wejiga koowaad ee heshiiska ayaa ku ekaa 1-dii Maarso-2025-ka,waxaane lagu weday in wejigiisa koowaad ey ku heshiiyeen sidii loo dhaqan geli lahaa wejiga labaad ee xabad joojinta balse taasi ma eysan dhicin. 18-kii Maarso,Mileteriga Isra’iil ayaa dib u bilaabay hawlgaladoodii dagaalka ee Marinka Gaza, iyagoo bilaabay weeraro xoogan oo ka dhan ah dhulkaas. Xafiiska Reysal Wasaaraha Isra’iil Benjamiin Netanyahu ayaa ku macneeyey in tani ey sabab u tahay diidamada Xamaas ey diiday soo jeedinta ey soo bandhigeen dhexdhexaadiyeyaasha iyo Ergayaga Maraykanka Witkoff intii uu socday wada hadalka isagoo xusay in hadafka hawlgalka Marinka Gaza uu ahaa in la sii daayo dhammaan Maxaabiista reer Isra’iil.
ISHA-SB-MEDIA.
MARAYKANKA IYO IRAAN OO KU KULMAY MASQAT.
(SAWIRKA)-WSIIR CARAQJI.
(MASQAT)-Ka dib markii la soo gabagabeeyey sagaal saacadood oo wada xaajood ah oo ka socday Saldanada Cumaan oo u dhexeeyo Iraan iyo Maraykanka oo ku saabsan arrinta Nukliyeerka ayaa Wasiirka Arrimaha Dibadda dalka Cumaan Badr AL-Buseydi ayaa maanta oo Sabti ah ku dhawaaqay in wada hadaladda Maraykanka iyo Iraan ey socon doonaan ilaa todobaadka soo socdo. Wasiir AL-Buseydi isaga oo ka hadlaayo wada hadaladda Maraykanka iyo Iraan kuna saabsan Nukliyeerka dalka Iraan ayuu bartiisa X waxa uu soo dhigay qoraal u qoran Sidan:”Wada hadaladda Maraykanka iyo Iraan ayaa maanta xaqiijiyey hamiga la wadaago ee ah in la gaaro heshiis ku saleyan Ixtiraam labada dhinac ah iyo balan qaadyo waara. Mabaadii’ida Asaasiga ah,ujeedooyinka iyo tabashooyinka farsamada dhammaantood waa la xaliyey. Wada hadaladda ayaa sii socon doono todobaadka soo socdo iyadoo shir kale oo heerkiisu sareeyo oo si ku meel gaar ah loo qorsheeyey inuu qabsoomo taariikhdu markeey tahay 3/5/2025-ka”. Dhankiisa,afhayeenka Wasaaradda Arrimaha Dibadda dalka Iraan Ismaeil Baqaei ayaa sheegay in wada xaajoodka dadban uu ku dhacay wanaagsan,waxa uuna intaas ku daray in bartiisa X ee horay loogu yaqiin Twitter-ka ku sheegay ka hir inta aan la soo afjarin wada hadaladda Sabtida in labada dhinac(Maraykanka iyo Iraan) ey is weydaarsadeen aragtiyo ku saabsan sidii loo fududeyn lahaa cunaqabateynta si ficil ah,loona dhisi lahaa is aaminaad ku saabsan dabeecadda nabadeed ee barnaamijka Nukliyeerka ee dalka Iraan. Waxay sidoo kale ka hadleen ‘Ilaalinta Xaqa ey Iraan u leedahay isticmaalka nabdoon ee tamarta Nukliyeerka”ayuu yiri. Wada hadaladan oo maanta ka furmay magaaladda Masqat ee dalka Cumaan ayaa ahaa kuwa isugu jira farsamo iyo kuwa diblomaasiyadeed. Wasiirka Arrimaha Dibadda dalka Iraan Cabaas Caqraji ayaa hogaaminaayey wafdiga dalka Iraan,halka wafdiga dalka Maraykanka uu hogaaminaayey ergayga gaarka ah ee Maraykanka Steve Witkoff. Ergada farsamada ee dalka Iraan ayaa waxaa ka mid ahaa Majeed Takhat Rawaanji iyo Kaadim Qareeb halka wafdiga Maraykanka uu ka koobnaay ilaa iyo laba iyo toban qofood waxaa Madax u ahaa Micheal Anton. Labada dal (Maraykanka iyo Iraan) ayaa labadii todobaad ee la soo dhaafay kulamo ku kala yeeshay magaalooyinka Masqat iyo Romekuwaaso lagu tilmaamay kuwa wax dhisaayo oo togan. Madaxweynaha Maraykanka Donald Trump ayaa shalay rajo ka muujiyey in heshiis lala gaaro dalka Iraan kaaso ku saabsan Nukliyeerkeeda.
WEERARADA MARAYKANKA EE XUUTIYIINTA OO NOQDAY JOOGTO.
(SAWIRKA)-SANCA-YEMEN.
(YEMEN)-Mareykanka ayaa sii waday duqeymaha ku dhow maalinlaha ah ee ka dhanka ah Xuutiyiinta Yemen tan iyo 15-kii bishii Maarso. Xaaladihii ugu dambeeyay, duqeymo dhanka cirka ah oo uu Mareykanku ka geystay magaalada Sirwah ee Gobolka Ma'arib ee Waqooyi bari Yemen, ayaa Sabtida maanta ah lala beegsaday Gaari siday Shidaal ah oo ay leeyihiin Xuuthiyiinta, sida uu sheegay Wariye ka tirsan Tv-ga AL-CARABIYA. Ilaha AL-CARABIYA ayaa sidoo kale sheegay in shan weerar oo dhinaca cirka ah oo Maraykanku ay la beegsadeen fariisimaha Xuutiyiinta ee koonfurta Sanca. Ilo wareedkeena ayaa ku waramaya in duqeymo dhanka cirka ah oo Mareykanka uu ka fuliyay Xarunta Dhexe ee Amniga iyo Guryaha Hogaamiyayaasha Xuutiyiinta ee Sanca. Sidoo kale duqeynta Mareykanka ayaa lagu beegsaday fariisimo ay Xuuthiyiinta ku leeyihiin degmooyinka AL-sabciin iyo Bani AL-xarith ee caasimadda dalka Yemen.
GOBLKA SACDA:
Magaaladda Sacda waxaa ka dhacay duqeyn ba’an oo ey diyaaradaha dagaalka ee Maraykanka ey ka fuliyeen,duqeynta ayaa lala beegsaday Bakhaaradda Hubka ee Xuutiyiinta oo ku yaalo degmada Kitaf ee magaaladda Sacda Waqooyiga dalka Yemen. Afar duqeymo oo dhanka cirka ah oo ay fuliyeen diyaaradaha Mareykanka ayaa lala beegsaday bakhaarrada hubka ee Xuuthiyiinta oo ku yaalla degmada Kitaf ee magaalada Sacda. Saddex duqeymo oo dhanka cirka ah oo Mareykanka ayaa sidoo kale lala beegsaday fariisimo ay Xuuthiyiinta ku leeyihiin agagaarka magaalada Sacda.
GOOBAHA IYO XERYAHA XUUTIYIINTA:
Ilo wareedyo AL-Carabiya u hadlay ayaa sheegay shalay in hogaamiyaha Xuuthiyiinta Abu Mohsen AL-Rasas lagu dilay duqeyn diyaaradaha Mareykanka ay ka fuliyeen degmada Majzar ee Waqooyiga Ma'rib. Waxa ay intaa ku dartay in diyaaradaha Mareykanka ay todobo weerar la beegsadeen xeryaha iyo fariisimaha Xuutiyiinta ee degmada Madghal ee Marib. Waxa ay sidoo kale intaasi ku dareen in weerar kale oo dhanka cirka ah oo Mareykanka uu la beegsaday fariisimo iyo xeryo ay Xuutiyiintu ku leeyihiin degmada Xarib ee Gobolka Marib. Sidoo kale waxaa la xaqiijiyay in Xerooyinka Xuutiyiinta ee ku yaalla caasimadda Sanca lagu garaacay shan weerar oo dhanka cirka ah, iyadoo tobaneeyo kalena ay dhimasho iyo dhaawac ku noqdeen gobolka AL-Maxwit oo ku yaalla Waqooyi-galbeed ee Sanca. Afar weerar oo dhinaca cirka ah ayaa sidoo kale lala beegsaday dekedda Saliida ee Raas Ciise ee Xudeyda, waxaana mid ka mid ah lala beegsaday bakhaarrada hubka Xuutiyiinta ee degmada Saxar ee Sacda, waxaana ku dhintay hal qof oo dumar ah mid kalena waa lagu dhaawacay. Waxaa xusid mudan in tan iyo markii uu qarxay dagaalka Israa’iil ee Marinka Gaza, ka dib weerar ay Xamaas billaabeen 7-dii October 2023, Xuuthiyiinta ayaa qaaday tobannaan weerar oo ka dhan ah Maraakiibta mareysa Badda Cas, kuwaasoo ay ku sheegeen inay xiriir la leeyihiin Israa’iil. 15-kii Maarso, 2025, Mareykanka ayaa billaabay howlgal milateri oo ka dhan ah Xuutiyiinta Yemen si ay u joojiyaan weerarada ay ku hayaan Maraakiibta ku sugan Badda Cas iyo Gacanka Cadmeed.
ISHA-AL-CARABIYA.
AWOODA XUUTIYIINTA OO HOOS U DHACDAY.
(SAWIRKA)-SANCA.
(SANA’A)-Iyadoo Mareykanka uu sii wado duqeymaha ku dhow maalinlaha ah ee uu la beegsanayo goobaha ey Xuutiyiinta Yemen ku sugan yihiin,ayaa waxa uu beegsaday goobo badan Khamiistii.
WEERARADA CUSUB EE MARAYKANKA:
Ilo wareedyo la hadlay Tv-ga AL-Carabaiya ayaa sheegay in duqeymo cusub oo dhanka cirka ah uu Maraykanku ka fuliyey saldhigyo ey leeyihiin Xuutiyiinta ey ku leeyihiin magaaladda Caasimadda ah ee Sanca.
Waxay xaqiijisay in afar weerar oo Maraykanku uu beegsaday goobo kale oo Marib ah. Waxay kaloo tilmaamtay in laba weerar lala beegsaday bakhaarada hubka Xuutiyiinta ee Camran, mid kalena lagu beegsaday AL-Salif oo ku yaalla Xudeydah. Arrintan ayaa timid ka dib markii sarkaal Mareykan ah uu Khamiistii u sheegay ABC News in tirada duqeymaha cirka ey kor u kacday ku dhawaad 750 tan iyo 15-kii March. Waxa uu intaa ku daray in Xuutiyiintu ey soo rideen todobo dayuuradaha aan duuliyaha lahayn ee Ciidanka Cirka Maraykanka ee MQ-9 Reaper tan iyo bilowgii bishii March, kuwaas oo ey ku jiraan lix diyaaradood oo tan iyo 15-kii March iyo saddex ka mid ah todobaadkii hore. Diyaaradaha aan duuliyaha lahayn ee MQ-9 Reaper waxa ey bixiyaan ilaalo iyo xog sahamin ah oo waqtiga dhabta ah, waxaanay lama huraan u yihiin ogaanshaha bartilmaameedyada weerarada. Sida laga soo xigtay Adeegga Cilmi-baarista Kongareeska, Ciidanka Cirka ee Mareykanka ayaa agabkooda ku leh ku dhawaad 280 MQ-9 Reaper drones, midkiiba wuxuu ku kacayaa ku dhawaad $28 milyan. Sidoo kale duqeynta Mareykanka ayaa waxaa fuliyay diyaaradaha dagaalka ee Navy F/A-18, kuwaas oo laga soo riday labo diyaaradood oo kuwa xamuulka qaada ah oo ku sugnaa gobolka, iyo sidoo kale 12 dagaalyahan oo B-2 ah oo ka soo duulay Diego Garcia, oo ah Jasiirad ku taal badweynta Hindiya. Dhanka kale, kharashka ololaha hawada ayaa kordhay iyadoo hanti dheeraad ah loo wareejiyay gobolka, sida laga soo xigtay saraakiisha Mareykanka, oo sheegay in qarashka ku baxay uu gaarayay ku dhawaad 200 oo milyan oo doolar oo rasaas ah horraantii Abriil, waxaana la filayaa in qarashka ku baxa uu dhawaan gaaro $1 bilyan. Waxaa xusid mudan in todobaadkii hore taliska dhexe ee Maraykanka uu ku dhawaaqay duqayn dhanka cirka ah oo lagu qaaday dekeda shidaalka ee Raas Ciisa oo ey maamulaan Xuutiyiinta,iyaga oo ku micneeyay iney u ahayd marinka shidaalka ee ey Xuutiyiintu u adeegsadaan weerarada ey ku qaadaan Maraakiibta Ganacsiga. Tan iyo markii uu billowday howlgallada dhanka cirka ah, ciidamada Mareykanka ayaa faahfaahin yar ka bixiyay ololaha duqeymaha ka dhanka ah Xuutiyiinta, kaasoo maamulka Madaxweyne Donald Trump uu ku tilmaamay mid aad uga weyn wax kasta oo la qaaday xilligii dowladdii Madaxweynihii hore ee Joe Biden. Maamulka Trump ayaa sidoo kale carabka ku adkeeyay in hadafka ololahan uu yahay in lagu qasbo Xuutiyiinta iney joojiyaan weerarada ey ku hayaan Maraakiibta Ganacsiga ee mara Badda Cas. Tiradii ugu dambeysay ee si cad loo shaaciyo oo ku saabsan tirada duqeymaha Mareykanka oo ey fuliyeen waxaa soo saartay afhayeenka Aqalka Cad Caroline Levitt laba toddobaad ka dib markii uu ololaha billowday, iyadoo sheegtay in, in ka badan 200 oo weerar la qaaday.
ISHA-AL ARABIYA.
XUUTIYIINTA OO CAGTA SAARAY WADADII XISBUL..
(SAWIRKA)-MAJIDKA SAALAX EE SANCA.
(SANA’A)-Wararka laga helaayo caasimadda dalka Yeman ee Sanca ayaa sheegaayo in ilo Xog-Ogogaal ah ey daaha ka qaadeen Aqoonsiga Hogaamiyaha Sare ee dhinaca Amniga u qaabilsan kooxda Xuutiyiinta dalka Yeman kaaso lagu dilay duqeyn sax ah uu Maraykanka ka geystay bartamaha Caasimadda Sanca taariikhdu markeey ahayd 9-kii bishaan Abriil-2025-ka. Sida uu ku soo waramay Wariye Faaris AL-Xumeyri oo u dhashay Yeman,duqeynta ayaa lala beegsaday gaari ey saarnaayeen seddex ruux xilli ey maraayeen meel u dhexeysa Masjidka caanka ka ah caasimadda Sanca ee AL-Saalax iyo Albaabka laga galo Madaxtooyadda ey maamulaan Xuutiyiinta ee Xaafadda Sabciin kana mid ah xaafadaha sida aadka ah loo ilaaliyo ee magaaladda Sanca. Wariye AL-Xumeyri ayaa tilmaamay in Hogaamiyaha la dilay lagu magacaabi jiray”AL-Maraani” isla markaasne uu ka shaqeyn jiray sidii uu wakiil uga ahaa Ciidamadda Amaanka iyo kuwa Sirdoonka Xuutiyinta ee Xarunta Madaxtooyadda. Wariyaha ayaa xaqiijiyey in meydadkaasi ey gebi ahaanba ey gubteen ka dib markii si toos ah loo beegsaday. Weerarka ka dib,maleeshiyaadka Xuutiyiinta ayaa si deg deg ah isugu gadaamay goobta,waxayna soo rogeen talaabooyin adag oo dhanka Amniga ah oo ey ku jirto in la mamnuucay isu socodka dadka iyo gaadiidka ilaa subixii xigay,iyagoo isku dayaya iney xakameeyaan ogaanshah khasaaraha ka dhashay weerarka. Ugu dambeyntii,duulanka ayaa ahaay midkii ugu muhiimsanaay uu Maraykanku ka fuliyo magaaladda Caasimadda ah ee Sanca tan iyo markii uu xukunka qabtay Madaxweyne Donald Trump Janaayo-2025-ka,uuna ku dhawaaqay hawlgal balaaran ee Mileteri kana dhan ah goobaha ey kooxda Xuutiyiinta Yeman ka maamulaan dalka Yeman bartamihii bishii Maarso-2025-ka.
ISHA-SB-MEDIA.
CIIDAMADDA AMAANKA SURIYA SOO QABTA SARKA..
(SAWIRKA)-YAASIR MAXAMED CUSMAAN.
(SYRIA)- Warbaahinta dalka Suriya ayaa sheegtay in la xiray Teysiir Maxamed Cuthman oo loo yaqaan “Abu Muxamed” oo ah sarkaal caan ka ah ciidamada Nidaamkii Asad ee dhanka Ammaanka, kaasoo lagu eedeeyay inuu ku lug lahaa xarig iyo jirdil loo geystay tobanaan qof oo rayid ah oo ku sugnaa xaafadda Mezzeh ee caasimadda Suuriya ee Dimishiq, fiidnimadii Talaadada. Baraha bulshada ee Suuriya ayaa lagu faafiyay sawirrada boqolaal qof oo shacab ah oo bannaanbax ka dhigayay guud ahaan Suuriya, iyagoo muujinaya sida ey ugu faraxsan yihiin ku dhawaaqista. Warbaahinta Suuriya ayaa ku warantay in "Xarigga ey fuliyeen Agaasinka Amniga Guud ee Suuriya, oo weeraray goobta Cusmaan ku sugnaay oo ahayd degmada Mezzeh, ayna xireen isaga oo aan sameyn wax iska caabin." Sida laga soo xigtay warbaahinta Suuriya, AL-Cusmaan wuxuu u shaqeeyay "Madaxa Daraasaadka" ee Guutada weerarada gaadmada ah ee Laanta 215, oo ah unug caan ku ah xadgudubyada ballaaran ee Xuquuqda Aadanaha, gaar ahaan kiisaska Jir-dilka Maxaabiista iyo Xatooyada Hantida dadka rayidka ah inta lagu jiro weerarada.
AL-cusmaan ayaa loo gudbiyay Xafiiska Xeer Ilaalinta si baaritaan dheeri ah loogu sameeyo, iyadoo la filayo in eedeymaha la kordhiyo laguna daro dambiyo waaweyn oo uu galay dhowrkii sano ee la soo dhaafay. Dhinaca kale, ciidamada ammaanka ee magaalada Xums ayaa xiray Kamel Abbas, oo lagu naaneeso “Mario,” oo lagu eedeeyay inuu ka qeyb qaatay Xasuuqii Xaafadda Tadaamon ee Dimishiq, isaga iyo sarkaal hore oo lagu magacaabo Amjad AL--Yousuf.
ISHA-AA.
DALKA URDUN OO KA HADLAY DADKII LOO XIRAY FAWDADA.
(SAWIRKA)-REYSAL WASAARAHA DALKA URDUN.
(AMMAN)-Reysal Wasaaraha dalka Urdun Jacfar Hassan ayaa Talaadada maanta ah ka digay ficilada "fursadaha siyaasadeed" iyo dhaqdhaqaaq kasta oo wax u dhimi kara badbaadada bulshada. Isaga oo ka hadlaya inta lagu guda jiro shirka Golaha Wasiirada ee AL-CAJLOON, waxa uu yidhi: "Sabarka dawladda Urdun laguma tijaabin karo, mana jirto cid kaga adkaan karta iyada oo loo marayo bandhigyo waxqabad ama nacayb populist, ama khatar gelin kara daryeelka bulshada sabab kasta ha ahaatee," Wakaaladda Wararka ee Urdun ayaa werisay. "Ma jiraan wax ka gudbaya danaha Urdun" mana jirto "meel bannaan oo loogu talagalay daacadnimada dibadda ama canaasiirta Qaran-dumis ee doonaya inay faafiyaan xasillooni darro iyo inay carqaladeeyaan horumarka Qaranka," ayuu raaciyay. "Xuduudaha Urdun dhexdiisa, madax-bannaanida waxaa si gaar ah u leh sharciyad dastuuri ah, iyada oo awoodda lagu koobay oo keliya Hay'adaha dawladda iyo Garsoorka madax-bannaan."
Hadalka Reysal Wasaaraha ayaa yimid todobaad ka dib markii maamulka Urdun ay sheegeen iney fashiliyeen qorsheyaal dhowr ah oo halis ku ahaa Amniga Qaranka dalkaasi. Waxay xireen 16 qof oo lagu eedeeyay inay qorsheynayeen falal fowdo iyo Qaran dumis ah, waxayna soo qabteen hub ay ku jiraan gantaalo, walxaha qarxa iyo hub. Xasan waxa uu sheegay in midnimada Qaranku ay lama huraan u tahay xoogga dalka iyo isku day kasta oo lagu doonayo in lagu carqaladeeyo “ay ka dhigan tahay si toos ah uga soo horjeeda danaha Qaranka Urdun iyo muwaadiniinteeda.”
ISHA-AN.
MARAYKANKA OO MAR KALE DUQEEYEY XUUTIYIINTA.
(SAWIRKA)-DUQEYNTII XALAY EE SANCA.
(YEMAN)-Saacada Gudahood..25-duqeyn oo dhinaca cirka ah ayaa lala beegsaday fariisimaha kooxda Xuutiyiinta dalka Yeman ee gacan saarka la leh dalka Iraan. Diyaaradaha dagaalka ee dalka Maraykanka ayaa Isniinta maanta ah waxa ey dib u soo cusbooneysiiyeen duqeymihii ey ku hayeen fariisimaha iyo Xerooyinka Xuutiyiinta dalka Yeman. Ilo wareedyo u hadlay Tv-ga laga leeyahay dalka Boqortooyada Sacuudiga ee AL-Carabiya ayaa sheegay in laba weerar oo dhinaca cirka ah ey diyaaradaha Maraykanka la beegsadeen fariisimaha Xuutiyiinta ee degmada Majzar ee Gobolka Ma’arib. Warku wax uu intaas ku daray in ilaa 25-duqeyn oo dhinaca cirka ah in diyaaradaha dagaalka dalka Maraykanka ey ka fuliyeen degaanka AL-Faazah ee Gobolka Xudeydah tan iyo subaxnimadii maanta,arrintaan ayaa ka dambeysay ka dib markii afar duqeyn oo dhanka cirka ah uu Maraykanku la beegsaday goob hubka lagu keydiyo oo ey Xuutiyiintu ku leeyihiin degaanka AL-Guweyraq taaso Galbeed kaga beegan magaaladda AL-Tuxeytah. Wariyaha Tv-ga AL-Carabiya ayaa soo sheegay fiidnimadii Axada in diyaaradaha dagaalka ee dalka Maraykanka iney duqeymo la beegsadeen Jaziiradda Kamaraan ee Xudeydah iyo degaano kale oo ka tirsan dalka Yeman,warku wax uu intaas raaciyey in sideed duqeyn uu Maraykanka la beegsaday dhufeyso ey kooxda Xuutiyiinta Yeman ku gambanayeen iyo goobaha lagu keydiyo Gentaaladda ee ku yiil Jaziiradda Kamaraan ee Gobolka Xudeydah,waxaane jiray duqeymo kale uu Maraykanka la beegsaday kooxda Xuutiyiinta ee ku sugneed degaanka AL-Jubah ee G/Ma’arib ee dalka Yeman,dhianac kale, qaraxyo aad u xoogan ayaa lulay koonfurta magaaladda Sanca ee ah caasimadda dalka Yeman. Tirakoob ey soo saartay kooxda Xuutiyiinta ey taageerto Iraan ayey ku sheegeen in dawladda Maraykanka ey duqeymo dhinaca cirka ah oo gaarayo ilaa kun ka geysatay dhulka ey maamulaan Xuutiyiinta ee dhaca Galbeedka iyo Waqooyiga dalka Yeman. sidoo kale,waxaa la xaqiijiyey in dawladda Maraykanka ey sii wadi doonto duqeymaha lala beegsanaayo fariisimah Xuutiyiinta si loo ilaaliyo bad qabka socdaalka Badda Cas, ka dib markii boqolaal weerar ey kooxda Xuutiyiintu ku qaadeen Maraakiibta Ganacsiga oo ey kooxdu ku sheegtay iney u socdeen Isra’iil.
ISHA-AA.
MARAYKANKA OO WEERAR DHINACA CIRKA AH KU…
(SAWIRKA)-MARKAB DAGAAL.
(XUDEYDA)-Wararka laga helaayo magaaladda Xudeyda ee Galbeedka dalka Yeman ayaa sheegaayo in diyaaradaha dagaalka ee dalka Maraykanka iney fiidnimada Sabtida weerar dhinac cirka ey ku bartilmaameedsadeen fariisimo ey kooxda Xuutiyiinta ey ku leeyihiin magaaladda Xudeyda ee dhacda galbeedka dalka Yeman. Tani waa koror dheeraad ah oo ku saabsan hawlgaladda Mileteri ee Maraykanka oo soo bilawday bartamihii bishii Maarso. Goobjoogayaal ayaa ku waramay iney maqleen qaraxyo xoogan oo ruxay degaano kala duwan oo ka tirsan magaala xeebeedka Xudeyda ee dhinaca ku haysa Badda Cas, qaraxyadaan ayaa ku soo beegmaya xilli ey si xoog leh oo si daba joog ah u socdeen duqeymaha diyaaradaha dagaalka ee ku dul heehaabayo gobolka. Ilo wareedyo maxali ah ayaa sheegay in diyaaradaha dagaalka ee dalka Maraykanka iney ku dhawaad 13-weerar oo dhinaca cirka ah ey ku qaadeen garoomada iyo dekedaha ey Xuutiyiintu maamulaan kuna yaalo Gobolka Xudeyda. Duqeymahan ayaa qeyb ka ah duqeymo maalinle ah oo ey ciidamada Maraykanka ku beegsanayaan fariisimaha kooxda Xuutiyiinta ee Gobolka Xudeyda iyo Gobolo kale ee dalkaasi Yeman eyna maamulaan Xuutiyiinta,si ey uga jawaabaan weerarada Xuutiyiinta ee Maraakiibta Xamuulka ee marta Badda Cas.
ISHA-AA.
MASAR IYO URDUN OO KA WADA HADLAY XAALADA..
(SAWIRKA)-HOGAAMIYEYAASHA MASAR IYO URDUN.
(CAMAAN)-Boqorka Jordan Boqor Cabdallaha Labaad ayaa Sabtida maanta ah khadka Teleefoonka kula hadlay Madaxweynaha Masar Abdel Fattah AL-Sisi si ey uga wadahadlaan dadaallada socda ee lagu soo afjarayo dagaalka Israa’iil ee Gaza, kaasoo socday tan iyo 7 Oct, 2023. Taleefanka, sida lagu sheegay bayaan ka soo baxay Maxkamadda Boqortooyada Urdun, ayaa diiradda lagu saaray "dadaallada lagu soo afjarayo dagaalka Gaza, dib u soo celinta Gargaarka Bini'aadanimo, iyo in la gaaro Xabbad-Joojin ballaaran oo gobolka ah." Hogaamiyayaasha ayaa sidoo kale ka hadlay "khatarta sii socota ee werarada Israel ey ku hayso rayidka ah ee reer Falastiiniyiin ee ku sugan Daanta Galbeed ee la haysto iyo Xadgudubyada Goobaha Barakeysan ee Islaamka iyo Masiixiyiinta ee Qudus." Waxay ku celiyeen muhiimada dhammaan dadaallada lagu taageerayo dib u dhiska Gaza iyada oo aan la barakicin dadka deggan, iyagoo ku nuuxnuuxsaday baahida loo qabo in Falastiiniyiinta lagu hayo dhulkooda. Bishii Maarso 2024, shir deg-deg ah oo Carbeed ayaa lagu go’aamiyey in $ 53 bilyan qorshe dib u dhiska Gaza, oo ey soo bandhigtay Masar, oo soo jeedisay dib u dhiska deegaanka iyada oo aan la barakicin dadkeeda. Balse Israa’iil iyo Maraykanka ayaa diiday qorshahaas, iyagoo ku dheggan qorshaha Madaxweynaha Maraykanka Donald Trump uu ku doonayo in Falastiiniyiinta Gaza loogu barakiciyo dalalka deriska ah sida Masar iyo Urdun. Masar iyo Urdun labaduba way diideen qorshaha Maraykanka, waxaana sidoo kale ku biiray dalal kale oo Carbeed iyo Ururo Goboleed iyo kuwo Caalami ah. Wada hadalka dhexmaray Boqor Cabdallaha Labaad iyo Madaxweyne Sisi ayaa sidoo kale taabtay kor u qaadista iskaashiga laba geesoodka ah ee u dhaxeeya Jordan iyo Masar si loo xoojiyo iskaashigooda istiraatiijiyadeed. Madaxweynaha Masar ayaa mar kale ku celiyay in dalkiisu “Ey si buuxda u garab taagan yihiin Urdun si ey uga hortagaan wax kasta oo khatar ku ah ammaankeeda iyo xasiloonideeda”. Talaadadii ayey ahayd markii sirdoonka Jordan ey ku dhawaaqay iney fashiliyeen qorshe lagu doonayay in lagu waxyeeleeyo Amniga Qaranka dalkaas, iyadoo la xiray 16 qof oo ku lug lahaa. Sirdoonka ayaa sheegay in qorshahan uu ka mid yahay in si sharci darro ah loo sameeyo gantaalada, iyadoo la adeegsanayo agabka gudaha iyo dibadda laga keeno.
ISHA-ANADOLU.
XUUTIYIINTA OO KA HADLAY KHASAARIHII KA SOO GAARAY….
(SAWIRKA)-DEKEDA RAAS CIISA.
(YEMAN)-Wararka ka imanaayo caasimadda dalka Yeman ee Sanca ayaa sheegaayi in Maleeshiyaadka Xuutiyiinta ee xulafadda la ah dalka Iraan ey ku dhawaaqeen iney sara u kacday tirada dhimashada ka dhalatay duqeymihii ey Ciidamada Maraykanka ka fuliyeen dekeda Saliida laga dhoofiyo ee Raas Ciisa ee Gobolka Xudeyda Galbeedka dalka Yeman. Warbaahinta Xuutiyiinta oo soo xiganeyso Wasaaradda Caafimaadka ee dawladda aan la aqoonsaneyn ee Maleeshiyaadka Xuutiyiinta ayaa sheegtay in ugu yaraan 80-qofood ey ku dhinteen duqeyntii ey fuliyeen diyaaradaha dalka Maraykanka taaso ka dhacday Dekeada Raas Ciisa,waxaane weerarkaasi ku dhaawacmay ilaa 150-Qofood oo kale,xogtaan ma xaqqiijin karaan ilo madax banaan maadaama Xuutiyiintu ey kali ku yihiin xogta weeraradii ugu dameeyey ee uu qaaday Maraykanka. Maleeshiyaadka Xuutiyiinta ayaa horay u shaaciye in dhaawaca uu gaaraayo ilaa 102-Qofood halka dhimashadu ey ku sheegeen iney gaareyso ilaa 38-qofood,iyadoo markii dambe ey sare u qaadeen dhimashad iyo dhaawacaba. Habeenimadii Khamiista,diyaaradaha dagaalka ee dalka Maraykanka ayaa 14-weerar oo dhinaca cirka ah ku bartilmaameedsaday Dekeda Raas Ciisa ee Gobolka Xudeyda Galbeedka dalka Yeman,halkaaso ey ku dileen tobaneeyo shaqaala ah gebi ahaane ey burburiyeen xaruntii saliida. Tan 15-kii bishii Maarso-2025-ka,Ciidamada dalka Maraykanka waxa ey duqeymo dhanka cirka ah ka wadeen degaano dhawr ah oo ka tirsan dalka Yeman iyagoo cudur daar ka dhigay iney xakameynayaan Xuutiyiinta kuwaaso bartilmaameedsada Maraakiibta ku sugan biyag Badda Cas.
ISHA-AA.
MARAYKANKA OO DUQEYN LA BEEGSADAY DEKEDA RAAS CIISA.
(SAWIRKA)-MARKABKA QAADA DIYAARADAHA DAGAALKA.
(YEMAN)-Wariyaha AL- Carabiya ayaa soo sheegay in ku dhawaad 17 ka mid ah shaqaalaha Xuuthiyiinta lagu dilay dekedda Raas Ciisa ka dib sideed duqeymo oo diyaaradaha Mareykanka ey fuliyeen. TV-ga AL-Masirah ee xiriirka la leh Xuuthiyiinta oo soo xiganayay Bisha Cas ee Yemen ayaa sheegay in duqeynta uu Mareykanka ka geystay dekedda Raas Ciisa ee ku taalla magaalada Xudeydah ee Galbeedka Yemen Khamiistii iney ku dhinteen 17 qof tiro kalena ey ku dhaawacmeen. Waxa ey intaasi ku dartay in dadka dhintay iyo kuwa dhaawacmay ey isugu jiraan Shaqaale iyo Shaqaale Dekedda ka shaqeynayay, iyadoo xustay in khasaaraha uu yahay mid horudhac ah. Tv-ga AL- Masirah ayaa sheegay in afar weerar lala beegsaday dekedda. Mar sii horeysay, Taliska Dhexe ee Mareykanka ee CENTCOM ayaa shaaca ka qaaday in ciidamadoodu ey fuliyeen weeraro lagu burburiyay goob shidaalka laga soo saaro oo ku taalla dekedda Raas Ciisa oo ey isticmaalaan kooxda Xuutiyiinta. Taliska dhexe ayaa War-saxaafadeedkiisa ku daray in bartilmaameedka dekedda ey uga gol leeyihiin in Xuutiyiinta laga xayuubiyo "dhaqaalaha sharci darrada ah ee lagu maalgeliyay dadaalka ey ku doonayaan iney ku argagax geliyaan gobolka oo dhan in ka badan 10 sano."
In la wiiqo awoodda dhaqaale ee Xuutiyiinta:
Taliska dhexe ee Mareykanka ee CENTCOM ayaa ku dhawaaqay fiidnimadii Khamiista in la burburiyay dekedda Raas Ciisa ee ey Xuutiyiintu maamulaan ee galbeedka Yemen. Bayaan uu soo saaray taliska dhexe ee Mareykanka ayaa lagu sheegay in ciidamada Mareykanka ey qaadeen tillaabo ey ku baabi’inayaan isha shidaalka ey ka helaan Argagixisada Xuutiyiinta oo ey Iran taageerto, iyagoo ka xayuubiyay dhaqaalihii sharci darrada ahaa oo ey ku maalgelinayeen dadaallada ey gobolka ku argagax gelinayaan in ka badan 10 sano. Sida qoraalka lagu sheegay hadafka duqeymahan ayaa ah sidii loo wiiqi lahaa isha dhaqaalaha Xuutiyiinta, maadaama ey sii wadaan ka faa’ideysiga iyo waxyeelada ey u geysanayaan shacabkooda. Bayaanka ayaa lagu sheegay in duqeyntan aysan ahayn mid lagu waxyeeleynayo shacabka Yemen, kuwaasi oo si xaq ah u doonaya iney ka xoroobaan harqowga Xuutiyiinta oo ey nabad ku noolaadaan. Warku waxa uu intaa ku daray in Xuutiyiintu ey sii wateen iney dhaqaale ahaan iyo ciidan ahaanba ka faa’iidaystaan wadamada iyo shirkadaha taageera agabka ah ee Ururada Argagixisada shisheeye. Taliska dhexe ee Mareykanka ayaa ku eedeeyay Xuutiyiinta ey Iran taageerto iney shidaal u adeegsadaan iney ku taageeraan howlgalkooda militari iny ka dhigaan hub ey ku xakameeyaan iyo iny dhaqaale ahaan ka faa'iideystaan lunsashada dakhliga soo gala. Waxay ku nuuxnuuxsatay baahida loo qabo in si sharci ah dadka Yemen lagu siiyo shidaalkan. Waxay sheegtay in inkasta oo Yemen lagu daray liiska Argagixisada shisheeye, oo dhaqan galay 5-tii Abriil, haddana maraakiibtu waxay sii wadeen iney shidaal ku sii maraan dekedda Raas Ciisa. Faa'iidada ka soo baxda iibkan sharci darrada ah ayaa si toos ah u maalgeliya oo taageera dadaalka Argagixisada ee Xuutiyiinta. Warbaahinta Xuutiyiinta ayaa xaqiijisay in duqeymo xiriir ah oo dhanka cirka ah oo Mareykanka ey la beegsadeen dekedda Saliida ee Raas Ciisa, iyadoo aan faah faahin dheeraad ah laga bixin.
ISHA-AA.
URURKA XAMAAS OO KU DHAWAAQAY INUU DIYAAR U YAHAY…
(SAWIRKA)-KHALIIL AL-XAYAH.
(CAIRO)-Madaxa Gaza ee Ururka Xamaas ayaa sheegay in kooxdu ey diyaar u tahay iney si deg deg ah uga wada xaajoodaan heshiis lagu beddelayo dhammaan la haystayaasha tiro lagu heshiiyey oo Falastiiniyiin ah oo ey Israa'iil xirtay, taas oo qayb ka ah heshiis ballaadhan oo lagu soo afjarayo dagaalka ka socda deegaanka.
Khudbad laga sii daayay taleefishinka, Khalil AL-Xayah, oo hogaamiya kooxda Xamaas ee wada xaajoodka tooska ah la leh Israiil, ayaa sheegay in kooxdu ey diiday heshiis xabbad joojin ah oo ku meel gaar ah. "Netanyahu iyo dowladiisa waxay u adeegsadaan heshiisyada qayb ka ah sidii ey u dabooli lahaayeen qorshahooda siyaasadeed, kaas oo ku salaysan sii wadida dagaalka xasuuqa iyo gaajada, xitaa haddii qiimaha uu u hurayo dhammaan maxaabiistiisa (la haystayaashiisa). Ma noqon doono qayb ka mid ah gudbinta siyaasaddan, "ayuu yiri Xayah, isaga oo tixraacaya Ra'iisul Wasaaraha Israiil Benjamin Netanyahu. Dhexdhexaadiyayaasha Masar ayaa ku hawlanaa sidii ey dib ugu soo noolayn lahaayeen heshiiskii xabad joojinta ee bishii Janaayo ee lagu hakiyay dagaalkii Gaza ka hor intii aanu burburin bishii hore, laakiin waxaa muuqata horumar yar oo ey labada Israa’iil iyo Xamaas midba midka kale ku eedeynayo heshiis la’aanta.
Wadahadalladii u dambeeyay ee Isniintii ka dhacay Qaahira si loo soo celiyo xabbad joojinta iyo la haystayaasha Israa’iil ee la sii daayay ayaa ku dhammaaday iyada oo aan wax horumar ah laga gaarin, sida ey sheegeen ilo-wareedyo Falastiiniyiin iyo Masar ah.
Xayah waxa uu sheegay in Xamaas ey aqbashay soo jeedin ka timid dhexdhexaadiyayaasha, Qatar iyo Masar, oo ahaa in la sii daayo qaar ka mid ah la haystayaasha, si loogu beddelo Falastiiniyiinta u xiran Israa’iil, lana bilaabo wada-hadallo ku aaddan dhaqan-gelinta wejiga labaad ee heshiiska xabbad-joojinta oo ey ka mid yihiin joojinta dagaalka iyo ka bixitaanka ciidammada Israa’iil ee Gaza.
Wuxuu ku eedeeyay Israa'iil iney soo bandhigtay hindise liddi ku ah "shuruudo aan macquul ahayn."
ISHA-AA.
ISRA’IIL OO WEERARTAY K/LUBNAAN MAR KALE.
(SAWIRKA)-GAARI GARGAARKA DEG DEGA AH.
(BEIRUT)-Wararka laga helaayo dalka Lubnaan ayaa sheegaay in laba qof ey ku dhinteen duqeymo kala duwan oo ey Israa'iil ka geysatay koonfurta dalkaas Arbacada, iyadoo milateriga Israa'iil ey sheegeen iney dileen sarkaal ka tirsan Ururka Xisbullah, inkastoo xabbad-joojin ey labada dhinac dhex-martay. "Weerar ey qaadeen diyaaradaha Israa'iil oo ey ku qaadeen baabuur marayay Wadi AL-Xujayr ayaa waxaa ku dhintay hal qof," Wasaaradda Caafimaadka Lubnaan ayaa bayaan ey soo saartay ku sheegtay, iyada oo tixraacaysa meel 12 kiiloomitir (toddobo mayl) u jirta xadka. Markii dambe waxay sheegtay in weerar gaar ah oo Israa’iil ey ka geysatay Xanin, oo ku taal Koonfurta u dhow xudduudda, "Ey ku dileen hal qof mid kalena ey ku dhaawacmeen." Milateriga Israa'iil ayaa sheegay in ciidamadooda cirka ey "Garaaceen oo ey baabi'iyeen" xubin ka tirsan ciidamada sare ee Xisbullah ee Radwan Force aagga Qantara, oo u dhow Wadi AL-Xujayr. Israa'iil ayaa sii waday duqeymaha ey ku hayso Lubnaan tan iyo bishii Nofeembar 27-keedii xabbad joojinta taasoo inta badan joojisay in ka badan hal sano oo colaadeed oo ey kula jirtay Ururka Xisbullah, oo ey ku jiraan laba bilood oo dagaal socday. Wasaaradda Caafimaadka ayaa sidoo kale sheegtay in 17 jir ku dhaawacmay weerar ey Israa’iil ku qaadday Koonfurta Lubnaan ee Caytaruun Talaadadii uu dhintay, taas oo tirada dhimashada ka dhigaysa weerarkaas laba qof. Milatariga Isra’iil ayaa sheegay in duqeynta ey sidoo kale ku dileen sarkaal ka tirsan Xisbullah. Xafiiska Xuquuqul Insaanka ee Qaramada Midoobay ayaa Talaadadii sheegay in "ugu yaraan 71 qof oo rayid ah" ey ciidamada Israa'iil ku dileen Lubnaan tan iyo xabbad joojinta. Xildhibaan Xasan Fadlallah oo ka tirsan Xisbullah ayaa todobaadkii hore sheegay in 186 qof la dilay tan iyo intii uu socday xabbad joojinta, isagoo aan sheegin tirada xubnaha Ururka. Wasaaradda caafimaadka kama aysan jawaabin codsiyada AFP ee ku saabsan tirooyinka la cusboonaysiiyay. Heshiiska xabbad joojinta ayaa lagu saleeyay qaraarka Golaha Ammaanka ee Qaramada Midoobay oo sheegay in ciidamada Lubnaan iyo kuwa nabad ilaalinta Qaramada Midoobay ey noqdaan ciidamada kaliya ee Koonfurta Lubnaan, wuxuuna ku baaqayaa in hubka laga dhigo dhammaan kooxaha aan dawliga ahayn. Xabbad-joojinta, Xisbullah waxay ahayd iney ka saarto dagaalyahannada koonfurta webiga Litaniya ee Lubnaan oo ey burburiso wixii kaabayaal ciidan ah oo halkaas ku haray.
Israa'iil waxay ahayd iney dhammaan ciidamadeeda kala baxdo Koonfurta Lubnaan, in kasta oo ey sii wadato shan goobood oo ey u aragto "istaraatijiyad." Ciidamada Lubnaan ayaa ku soo daad gureeyay koonfurta u dhow xuduudka iyadoo ciidamada Israiil ey isaga baxeen. Ilo ku dhow Xisbullah ayaa u sheegay AFP Sabtidii in kooxdu ey u gacan gashay ciidamada Lubnaan ku dhawaad 190 ka mid ah 265 goobood oo ey ku sugan yihiin militariga oo lagu aqoonsaday koonfurta Litaniya.
ISHA ARAB NEWS.
DUQEYN AAD CULUS OO KU SOCOTA XUUTIYIINTA.
(SAWIRKA)-BURBUR SOO GAARAY GOOBHII LA DUQEEYEY.
(SANA’A)-Warbaahinta Xuutiyiinta ayaa sheegtay in, in ka badan 12 weerar oo xagga cirka ah lagu garaacay magaalada caasimadda ah ee Sanca oo ey gacanta ku hayaan malleeshiyaadka maanta oo Arbaca ah, iyagoo ku eedeeyay Mareykanka. Goobaha ey Xuuthiyiinta gacanta ku hayaan ee Yemen ayaa waxa ey u adkeysanayeen duqeymaha maalinla ah ee soo socda, kuwaas oo lagu eedeeyo Mareykanka, tan iyo markii Washington ey billowday olole dhanka cirka ah oo ka dhan ah malleeshiyaadka 15-kii March isku day ey ku doonayeen iney ku soo afjaraan hanjabaadooda ku wajahan Maraakiibta mareysa Badda Cas iyo Gacanka Cadmeed.
TV-ga AL-Masirah ee Xuutiyiinta ayaa sheegay in afar iyo toban duqaymo oo ey fuliyeen duullaanka Maraykanku ey ku garaaceen deegaanka AL-Xaafa ee degmada AL-Sabeen ee caasimadda.
Sidoo kale waxaa la sheegay in duqeymo lagu eedeeyay Mareykanka uu ka dhacay deegaanka Hazm ee gobolka Jawf.
Ololaha Mareykanka ayaa daba socday hanjabaadii Xuuthiyiinta ee ahaa iney dib u bilaabayaan weeraradooda Maraakiibta Caalamiga ah ee go'doominta gargaarka Isra’iil ee Marinka Gaza.
Tan iyo 15-kii bishii Maarso, Xuuthiyiinta ayaa sidoo kale dib u bilaabay weerarada ey ku beegsanayaan Maraakiibta militariga Mareykanka iyo Isra’iil, iyagoo sheegay iney si wadajir ah ula dhaqmaan Falastiiniyiinta Marinka Gaza. Xuuthiyiinta ayaa bilaabay iney beegsadaan Maraakiibta isaga kala goosha Badda Cas iyo Gacanka Cadmeed iyo sidoo kale dhulka Isra’iil,ka dib markii uu dagaalka Qaza bilowday October 2023,ka dibna ey hakiyeen weeraradooda intii lagu jiray xabad joojin labadii bilood ee ugu dambeysay. Israa’iil waxay jartay dhammaan sahaydii ey siin jirtay Gaza bilowgii bishii Maarso, waxayna dib u billowday duullaanka ey ku heyso dhulka Falastiin 18-kii Maarso, taasoo soo afjartay xabbad joojintii. Waddada muhiimka ah ee badda cas, ee isku xirta kanaalka Suweys, ayaa sida caadiga ah qaada qiyaastii 12 boqolkiiba taraafikada maraakiibta adduunka, laakiin weerarrada Xuuthiyiinta ayaa ku qasbay shirkado badan inay ku wareegaan cirifka koonfurta Afrika.
ISHA ARAB NEWS.
MARKABKA DAGAALKA EE USS CARL VINSON OO GAARAY YEMAN.
(SAWIRKA)-MARKAB DAGAAL.
(DUBAI)-Markankii labaad ee xambaara diyaaradaha dagaalka ee dalka Maraykanka ayaa soo gaaray Xeebaha dalka Yemen iyada oo Washington ey kor u qaadayso weerarada ey ku bartilmaameedsanayso Maleeshiyada Xuutiyiinta, sida laga soo xigtay sawirro cusub oo Dayax-Gacmeedka. Markabka dagaalka ee USS Carl Vinson ayaa ka howlgala waddooyinka muhiimka ah ee Maraakiibta ee Waqooyi Bari ee Jasiiradda Soqatra ee ku taal Badweynta Hindiya una dhow afka Gacanka Cadmeed. Sidaha waxa la socda markabka Ticonderoga-class haga gantaalaha USS Princeton iyo laba gantaalaha haga ee Arleigh Burke, USS Sterett iyo USS William P. Lawrence. Mareykanka ayaa u diray Vinson si uu u taageero Markabka USS Harry S. Muuqaal fiidiyow ah oo ey sii daayeen Ciidamada Badda ee Mareykanka ayaa muujinayay Vinson oo diyaarineysa amar iyo duullimaadyo diyaaradaha F-35 iyo F/A-18 oo ka soo baxayay sagkeeda. Taliska dhexe ee Mareykanka CENTCOM ayaa sidoo kale soo bandhigay muuqaalo sheegaya iney jireen "24/7 Weerar" Xuutiyiinta oo ey fuliyeen labada Markab ee dagaalka.
ISHA-ARAB NEWS.
URDUN OO XABSIGA DHIGTAY 16-QOF OO LOO HAYSTO INEY…
(SAWIRKA)-RAG LOO SOO XIRAY AMNI DARRO.
(AMMAN)-Sirdoonka Urdun ayaa Talaadada maanta ah ku dhawaaqay in la xiray 16 qof oo lagu eedeyay iney qorsheynayeen iney beegsadaan Amniga Qaranka ayna abuuraan “Qalalaase”, sida ey sheegtay Warbaahinta dowladda. "Waaxda Sirdoonka Guud ee Jordan (GID) waxay fashilisay qorshayaal lagu bartilmaameedsanayay Amniga Qaranka, lagu beeray fowdo, iyo wax u dhimis gudaha Urdun," ayay sheegtay Wakaaladda Wararka ee Petra. "GID-du waxay xiray 16 tuhmane ka dib kormeer sirdoon oo dhow ilaa 2021," ayay raacisay. Waxa ey sheegtay in tuhmanayaasha loo xiray "Samaynta Gantaallada iyagoo isticmaalaya qalab maxalli ah iyo sidoo kale agabka loo soo dhoofiyo arrimo sharci darro ah, haysashada Walxaha Qarxa iyo hubka, qarinta Gantaal diyaar u ah in la geeyo, qorsheynta samaynta diyaaradaha aan duuliyaha lahayn, iyo qoritaanka iyo tababarida shaqaale ee Jordan iyo sidoo kale tababaro dibadda ah." Kiiska ayaa loo gudbiyay Maxkamadda Amniga ee Gobolka, ayuu Petra hadalkiisa ku daray. Faah faahin kale lama helin isla markiiba. Ra’iisul Wasaaraha Lubnaan Nawaf Salaam ayaa u sheegay dhigiisa Jordan Talaadada in Beirut ay diyaar u tahay iney gacan ka geysato baaritaan kasta oo la xiriira qorshaha la fashiliyay, ka dib markii ay soo baxeen warar sheegaya in qaar ka mid ah dadka la xiray ay tababar ku soo qaateen Lubnaan. "Ra'iisul Wasaare Salam wuxuu carabka ku adkeeyay in Lubnaan ey diido iney saldhig u noqoto ama ey soo bandhigto tallaabo kasta oo khatar gelinaysa Maanka waddan kasta oo walaalo ah ama saaxiib ah," ayaa lagu yiri bayaan ka soo baxay Xafiiska Ra'iisul Wasaaraha. Urdun waxa ey ku naaloonaysaa xasillooni marka loo eego dalalka kale ee Gobolka, laakiin waxa ey hore ugu dhawaaqday in la xiray sababo la xiriirta Ammaanka Qaranka. Bishii May ee sannadkii hore, laamaha ammaanku waxay fashiliyeen isku day ey maleeshiyad shisheeye ah oo ey dawladdu taageerto ku doonayeen iney hub ugu soo geliyaan qol ku yaalla gudaha boqortooyada, sida uu sarkaalku sheegay xilligaas.
ISHA AL-CARABIYA.
MADAXWEYNAHA DALKA MASAR OO SOO GAARAY…
(SAWIRKA)-MW-EL-SISI OO GAARAY KUWEYT.
(KUWAIT)-Madaxweynaha Masar Abdel Fattah El-Sisi ayaa gelinkii dambe maanta oo Isniin ah gaaray Kuwayt, isagoo lugtii labaad ee booqasho labo dowladood ah ku maraya Gacanka Carabta. Waxaa Garoonka diyaaradaha ee Amiri ku soo dhaweeyay miirka dalka Kuwayt, Sheikh Meshal AL-Ahmad AL-Jaber Al-Sabah, Wasiirro sare iyo mas’uuliyiin kale. Heesaha calanka labada dal ayaa la tumay, waxaana Madaxweynaha Masar iyo wafdigiisa lagu maamuusay 21 qori oo salaan ah. Labada hoggaamiye ayaa la filayaa inay ka wadahadlaan dhawr arrimood oo khuseeya labada dal, iyo sidoo kale xoojinta iskaashiga ka dhexeeya dalalkooda, ka dib markii ay saxiixeen 10 heshiisyo is-afgarad ah bishii Sebtembar ee sannadkii hore, kuwaas oo khuseeya Warshadaha, Deegaanka, Dalxiiska, Guriyeynta, Dhismaha, Warbaahinta iyo Qaybaha ciyaaraha, sida ay sheegtay Wakaaladda Wararka ee dalka Kuwayt. Amiirka Kuwayt ayaa bishii April ee sanadkii hore booqday Masar, waana booqashadiisii ugu horeysay ee uu dalkaasi ku tago, ka dib markii uu xukunka la wareegay bishii December 2023-kii. El-Sisi ayaa uga soo duulay dalka Kuwait, isagoo ka soo kicitimay dalka Qatar, isagoo kala hadlay iskaashiga dhanka dhaqaalaha iyo Amiir Sheikh Tamim bin Hamad AL-Thani. Waxay ku heshiiyeen xirmo maalgashi oo toos ah oo ku kacaya ilaa $7.5 bilyan, ujeedaduna tahay taageeridda iyo xoojinta horumarka dhaqaale ee waara ee labada dal, Wakaaladda Wararka Bariga Dhexe ayaa sheegtay.
ISHA-ARAB NEWS.
XAMAAS OO WAR KA SOO SAARTAY WADA HADALADA.
(SAWIRKA)-XOOGAGA XAMAAS.
(QAHIRA)-Sarkaal sare oo ka tirsan Xamaas ayaa sheegay Isniintii in kooxda Falastiin ay diyaar u tahay inay sii deyso dhammaan la haystayaasha Israa’iil si ay ugu bedesho “is dhaafsiga Maxaabiista halista ah” iyo dammaanad qaadka in Israa’iil ay soo afjari doonto dagaalka Gaza. Xamaas ayaa wadahadal kula jirta Qaahira dhexdhexaadiyayaal ka socda Masar iyo Qatar - laba waddan oo ka barbar shaqeeya Maraykanka si ay xabbad-joojin uga dhaliyaan dhulka go'doomiyey. "Waxaan diyaar u nahay inaan sii deyno dhammaan maxaabiista Israiil si aan ugu beddelno heshiis halis ah oo maxaabiis isdhaafsi ah, joojinta dagaalka, ka bixitaanka ciidamada Israa'iil ee Marinka Gaza iyo gelitaanka gargaarka bini'aadanimo," Taher AL-Nunu, oo ah sarkaal sare oo Xamaas ah, ayaa yiri. Si kastaba ha ahaatee, waxa uu ku eedeeyay Israa’iil in ay hor-istaagayso horumarka laga gaadhay xabbad-joojinta.
"Arrintu maaha tirada maxaabiista," ayuu yiri Nunu, "laakiin taa beddelkeeda in qabsashadu ay ka laabanayso ballanqaadyadeeda, xannibaysa hirgelinta heshiiska xabbad-joojinta iyo sii wadida dagaalka." "Xamas waxay ku nuuxnuuxsatay baahida loo qabo dammaanad qaadka si ay ugu khasbaan qabsashada Israa'iil inay ilaaliso heshiiska," ayuu raaciyay. Shabakadda wararka Israa’iil ee Ynet ayaa maanta oo isniin ah sheegtay in hindise cusub loo gudbiyay Xamaas. Sida ku cad heshiiska, kooxdu waxay sii dayn doontaa 10 la haystayaal nool si ay ugu beddelato dammaanad qaadka Mareykanka ee ah in Israa'iil ay geli doonto wada xaajoodka wejiga labaad ee xabbad joojinta. Wajigii kowaad ee xabbad joojinta, oo bilaabmay 19-kii Janaayo oo ay ku jireen dad badan oo maxaabiis iyo maxaabiis la isweydaarsaday, ayaa socotay laba bilood ka hor intaysan burburin. Dadaallo lagu doonayey in lagu gaaro heshiis cusub ayaa hakad ku yimid, iyadoo lagu soo waramayo in uu ka dhashay muran ku saabsan tirada la haystayaasha ee Xamaas ay sii deyn doonto. Dhanka kale, Nunu ayaa sheegay in Xamaas aysan hub ka dhigis ku sameyn doonin, taasoo ah shuruud muhiim ah oo Israa’iil ay u dejisay joojinta dagaalka. "Hubka iska caabintu maaha mid gorgortan ah," Nunu ayaa yidhi. Dagaalka Gaza ayaa qarxay kadib markii Xamaas ay bishii Oktoobar 7, 2023 weerar ku qaadeen Israa'iil. Weerarkan ayaa sababay dhimashada 1,218 qof, oo u badan rayid, sida ay sheegtay Wakaaladda Wararka ee AFP oo ku salaysan tirooyinka rasmiga ah ee Israa'iil. Malayshiyaadka ayaa sidoo kale afduub ahaan u qabsaday 251, 58 ka mid ah weli waxaa lagu haystaa Gaza, oo ay ku jiraan 34 ka mid ah milatariga Israiil ayaa sheegay in ay dhinteen.
Wasaaradda caafimaadka ee Gaza ayaa sheegtay Axadii in ugu yaraan 1,574 Falastiiniyiin ah la dilay tan iyo 18-kii Maarso, markii xabad joojintu ay burburtay, taasoo tirada guud ee dhimashada ka dhigeysa tan iyo markii uu dagaalku bilowday 50,944.
ISHA-ARAB NEWS,