SHAQAALE KA TIRSAN QM OO MAR KALE LAGU XIRAY MAGAALADDA SANCA.

(SAWIRKA)-XUUTIYIINTA YEMAN.

(SANA’A/YEMAN)-Wararka laga helaayo caasimadda dalka Yeman ee Sanca ayaa sheegaayo in Xubin kale oo ka tirsan Shaqaalaha Qaramada Midoobay ayaa lagu xiray dalka Yemen, taasoo ka dhigeysa tirada shaqaalaha Hay'adaha Qaramada Midoobe ee la qabtay maalmihii la soo dhaafay lix qof, afhayeen u hadlay Qaramada Midoobay ayaa sidaas sheegay Isniinta maanta ah. Xariga u dambeeyay ayaa yimid ka dib markii ciidamada amaanka Xuutiyiinta ay galeen dhowr xafiis oo Qaramada Midoobay ku leedahay magaalada Sanca ee dalka Yemen Axadii, sida uu sheegay Stephane Dujarric, afhayeenka Xoghayaha Guud ee Qaramada Midoobay. Waxa uu intaa ku daray in Xuutiyiintu ay la wareegeen IT-ga iyo qalabkii isgaarsiinta iyo hantidii. Ugu yaraan 59 ka mid ah shaqaalaha Qaramada Midoobay ayaa waxaa gacanta ku haya Xuutiyiinta, sida uu sheegay Dujarric, oo cambaareeyay xarigga joogtada ah. Qaar ka mid ah ayaa la hayay sanado, ayay tiri Qaramada Midoobay. Waxaa jira boqolaal ka mid ah shaqaalaha Qaramada Midoobay ee ku haray qeybo ka mid ah Xuutiyiinta Yemen oo ay maamulaan, kuwaasoo ay ku jiraan tiro yar oo shaqaale caalami ah, ayuu yiri Farhan Haq, ku xigeenka afhayeenka Xoghayaha Guud ee Qaramada Midoobay. "Muhiimadayada deg dega ah waa badbaadada iyo fayoobida dhammaan shaqaalaha Qaramada Midoobay, oo ay ku jirto xaqiijinta sii deynta asxaabta si aan sharciga ahayn loo xiray iyo kuwa la-hawlgalayaasha maxalliga ah ee iyagana ay saameysay, iyo ka hortagga xabsiyo kale," ayuu yiri Haq. Xuutiyiinta xulafada la ah Iran ayaa gacanta ku haya inta badan Yemen, oo ay ku jirto caasimadda Sanca, tan iyo markii ay la wareegeen awoodda 2014 iyo horaantii 2015. Sida laga soo xigtay Qaramada Midoobay, Xuutiyiintu waxay qaadeen tillaabooyin "aad u adag" in hay'addu ay siiso gargaar dadka u baahan Yemen. Xaq ayaa todobaadkii hore sheegay in ficilada Xuutiyiinta ay ku qasbayaan Qaramada Midoobay in ay dib u qiimeeyaan sida ay uga shaqeeyaan goobaha ay ka taliso kooxda.

XIGASHO-AN.

DAGAAL AAD U CULUS OO KA SOCDO DEGAANKA EL-FASHIR EE G/DAARFUUR.

(SAWIRKA)-EL-FASHIR.

(KHARTOUM/SUDAN)-Ku-xigeenka Xoghayaha Guud ee Qaramada Midoobay u qaabilsan arrimaha bini’aadantinimada Tom Fletcher ayaa Isniinta maanta ah ku baaqay in si nabad ah loo maro dadka rayidka ah ee ku go’doonsan magaalada EL-Fashir ee dalka Suudaan, ka dib markii ay Ciidammada Taageerada deg dega ah Axaddii ku dhawaaqeen inay si buuxda ula wareegeen gacan ku haynta magaaladaas. "Markii dagaalyahanadu ay gudaha u galeen magaalada oo waddooyinka ay ka baxsan karaan la gooyay, boqollaal kun oo rayid ah ayaa ku go'doonsan, Argagixsan, la duqeeyay, gaajo, oo aan helin cunto, daryeel caafimaad iyo badbaado," Fletcher ayaa ku yiri hadal uu soo saaray, sida ay sheegtay AFP. Sidoo kale, La-taliyaha Sare ee Madaxweynaha Maraykanka ee Arrimaha Carabta iyo Afrika, Masad Boulos, waxa uu ugu baaqay Ciiddanka Taageerada Deg dega ah ee Sudan subaxnimadii Isniinta inay si deg-deg ah uga hawl-galaan sidii ay u badbaadin lahaayeen dadka rayidka ah, isla markaana ay u joojin lahaayeen dhibaatada sii kordhaysa ee EL-Fashir, isagoo yiri, “Dunidu waxay isha ku haysa waxa halkaas ka dhacaya kana qabtaa walaac weyn. Qoraal uu soo dhigay masraxa X, Paul wuxuu carrabka ku adkeeyay baahida loo qabo in si deg deg ah loo furo waddooyin bini'aadantinimo si loogu oggolaado dadka rayidka ah ee EL- Fashir inay gaaraan meelaha nabdoon. Warbaahinta Sudan ayaa sheegtay in isniinta maanta ah uu dagaal ka soo cusboonaaday agagaarka garoonka diyaaradaha ee EL-Fashir iyo deegaano kale oo dhowr ah.

DAWLADDA DAARFUUR” EL-FASHIR LAMA QABSAN”.

Dhankeeda, maamulka Gobolka Darfur ayaa u xaqiijiyay Tv-ga Caalamiga ah ee AL-Carabiya in "dagaalka EL-Fashir uu weli socdo," isagoo caddeeyay in "EL-Fashir uusan weli ku dhicin gacanta ciidamada Taageerada deg dega ah", "Ciidanka iyo ciidamada wadajirka ah ayaa ku sugan weli EL-Fashir." Xukuumadda Darfur ayaa sheegtay in “ka bixitaanka ciidamada qeybta lixaad aysan la micno ahayn in EL-Fashir ay ku dhacday gacanta RSF”, waxayna intaa ku dartay “Magaalada EL-Fashir waa ay gacanta ku haysaa welina ay ku jiraan gacanta ciidamada iyo ciidamada isku dhafka ah”. Maamulka Gobolka Darfur ayaa ugu baaqay caalamka in ay cambaareeyaan ficilada Ciidamada Taageerada Deg dega ah ee EL-Fashir, waxayna u arkaan dambiyada RSF ee EL-Fashir inay yihiin "xasuuq". Maamulka Gobolka Daarfuur ayaa ku eedeeyay Ciidamada Taageerada Deg dega ah in ay "xasuuq u geysteen dadka ka soo barakacay EL-Fashir." Iska horimaad ba’an ayaa Axadii shalay ku dhex maray ciidamada Sudan iyo xoogaga Taageerada deg dega ah ee ku sugan deegaanka EL-Fashir ee galbeedka Sudan, iyadoo kooxda danbe ay sheegtay inay la wareegeen xarunta ciidamada ee magaalada. Iska caabinta caanka ah ee EL-Fasher, oo ka kooban mutadawiciin ka barbar dagaalama ciidamada, ayaa bayaan ay soo saartay ku sheegtay in "EL-Fashir ay wali ka hortagayso weerarrada Ciidamada Taageerada degdega ah." Waxay sharaxday in "Ciidanka Taageerada Deg dega ah ay wadaan olole warbaahineed oo marin habaabin ah oo qaawan oo ay ku kicinayaan argagax iyo cabsi ku aaddan gelitaanka xarunta dhexe ee ciidanka lugta lixaad, taasoo macnaheedu yahay dhicitaanka EL-Fashir." Guddiyada iska caabinta EL-Fashir ayaa dhankooda war saxaafadeed ay soo saareen ku sheegay in taliyaha qeybta 6-aad ee ciidamada xooga dalka Maxamed Khader uu hogaaminayo dagaalka hadda ka socda EL-Fashir. Waxay sharaxday in "magaalada ay ka socdaan dagaallo ba'an, oo ay ku sugan yihiin ciidan ciidan, ciidan isku dhaf ah oo hubeysan, iyo iska caabin dadweyne oo difaacaya Ceel Fasher." Horaantii Axada ayay ahayd markii Ciidamada Taageerada Deg dega ah ay shaaciyeen in ay la wareegeen gacan ku haynta Xaruntii Ciidanka Xoogga Dalka qeybta Lixaad ee EL-Faashir. Ciidamada iyo ciidamada isku dhafka ah ee dhaq dhaqaaqyada hubeysan ayaan si deg deg ah uga jawaabin codsiyo la xiriiray. Dhankeeda, Shabakadda Dhakhaatiirta Suudaan ayaa warbixin ay soo saartay ku sheegtay in kalkaaliye caafimaad ay ku dhimatay, saddex ka mid ah shaqaalaha caafimaadkana ay ku dhaawacmeen weerar madaafiic ah oo ay Ciidamada Gargaarka deg dega ah ku qaadeen Isbitaalka EL-Fashir. Shabakadu waxa ay u aragtay beegsiga cisbitaalada iyo xarumaha caafimaadka "dambi dagaal iyo xadgudub cad oo ka dhan ah sharciga caalamiga ah ee bini'aadantinimada." Shabakadda ayaa beesha caalamka ugu baaqday in ay qaadaan tallaabo deg deg ah oo lagu badbaadinayo dadka rayidka ah ee ku sugan Ceel-Fasher, kuwaas oo “si xooggan loo duqeeyay tan iyo waaberigii Axadda oo lala beegsaday dhammaan noocyada gantaallada la hago”. Ciidamada Taageerada deg dega ah ayaa ku hareeraysan EL-Fashir tan iyo May 10, 2024, iyadoo ciidanka Sudan ay doonayaan inay jebiyaan go'doominta magaalada, oo u adeegta sidii xarunta hawlaha bini'aadantinimo ee shanta gobol ee Darfur. Laga soo bilaabo Abriil 15, 2023, ciidamada iyo xoogaga Taageerada deg dega ah waxay wadeen dagaal kaas oo dhexdhexaadin badan oo heer gobol iyo heer caalami ah ay ku guuldareysteen inay soo afjaraan, iyadoo ay jirto dhibaatada dadka rayidka ah. Dagaalka ayaa waxaa ku dhintay ku dhawaad ​​20,000 oo qof waxaana ku barakacay in ka badan 15 milyan, sida ey sheegayaan warbixinadda Qaramadda Midoobe iyo kuwa Maxalliga ah.

XIGASHO-AA.

ISRA’IIL OO DUQEYN KA GEYSATAY XERADA QAXOOTIGA NUSEYRAAT.

(SAWIRKA)-XERADA QAXOOTIGA NUSEYRAAT.

(MARINKA GAZA)-Wararka laga helaayo Marinkka Gaza ayaa sheegaayo in afar Falastiiniyiin ah oo mid ka mid ah uu si xun u dhaawacmay ayaa fiidnimadii Sabtida ku dhaawacmay duqayn dhinaca cirka ah oo ay Israa’iil la beegsatay baabuur rayid ah oo marayey Xerada Qaxootiga ee Nuseyraat ee ku taal Marinka Gaza ee burburay. Gumeysiga ayaa ku dhawaaqay in uu bartilmaameedsaday Hogaamiye ka tirsan dhaqdhaqaaqa Jihaadka Islaamiga ah . Dad goob joogayaal ah ayaa sheegay in gaariga ay la beegsadeen labo gantaal oo laga soo riday diyaarad sahan ahayad oo maraysay deegaanka AL-Ahli Club ee Xerada Nuseyrat. Dhacdadaas ka dib, millatariga Israa’iil waxa ay bayaan ay soo saareen ku sheegay in ay beegsadeen xubin ka tirsan dhaqdhaqaaqa Jihaadka Islaamiga ah ee Marinka Gaza, intii lagu guda jiray “duulaan sax ah” oo ay ka fuliyeen deegaanka Nuseyrat, iyaga oo sheegay in uu qorsheynayay in mustaqbalka dhow uu qaado hawlgal milateri oo ka dhan ah ciidammada Israa’iil. Dhankooda maamulka Isbitaalka AL-cawda ee Xerada Nuseyrat ayaa sheegay in isbitaalka “la soo gaarsiiyey afar dhaawac ah oo ku dhaawacmeen weerar lala beegsaday gaari ay saarnaayeen dad shacab ah oo marayey agagaarka naadiga AL-Ahli ee bartamaha kaamka”, iyadoo aan la cayimin nooca dhaawaca iyo inta uu la egyahay. 9-kii Oktoobar, Israa'iil iyo Xamaas waxay gaareen xabbad joojin iyo heshiis isdhaafsi maxaabiis ah oo ku saleysan qorshe uu sameeyay Madaxweynaha Mareykanka Donald Trump. Wajigii koowaad ee heshiiska ayaa dhaqan galay maalintii xigtay. Wajigaas waxaa ka mid ahaa ku dhawaaqista joojinta dagaalka, ka bixitaanka ciidamada Isra’iil ee waxa loogu yeero "khadka Jaallaha", soo celinta maxaabiista nool iyo kuwa dhintay ee Isra’iil, iyo sii deynta maxaabiista Falastiiniyiinta. Si kastaba ha ahaatee, duulaanka Isra’iil ee Xerada Qaxootiga ee Nuseyrat ayaa ka dhacay galbeedka "khadka Jaallaha ah", kaas oo ciidankii qabsaday ay ka baxeen, sida ay sheegtay Wakaaladda Anadolu. Tani waxay ka dhigan tahay jebinta qodobbadii heshiiska, kaasoo soo afjaray xasuuqii ay geysatay Tel Aviv laga bilaabo Oktoobar 8, 2023, oo socday muddo laba sano ah. Tirada dhimashada maalinlaha ah ma joogsanin inkasta oo xabbad joojintu ay dhaqangashay Oktoobar 10. Wasaaradda Caafimaadka ee Marinka Gaza ayaa ku dhawaaqday imaatinka 19 shahiid (afar ka mid ah ay si toos ah u bartilmaameedsadeen ciidamada gumeysiga, iyo 15 kuwaas oo meydadkooda la helay) iyo 7 dhaawac ah oo soo gaaray isbitaallada Marinka Gaza 48-kii saac ee la soo dhaafay. Wasaaraddu waxay tilmaantay in dhimashadu ay gaartay 68,519 shahiid iyo 170,382 dhaawac ah tan iyo Oktoobar 7, 2023, tan iyo xabbad joojinta, tirada guud ee shuhadada ayaa gaartay 11, dhaawacyadu waxay gaareen 324, meydadka la soo saaray ayaa gaaraya ilaa 464.

XIGASHO-AJ.

ISRA’IIL OO DUQEYN KA GEYSATAY K/LUBNAAN.

(SAWIRKA)-GAARI LAGU DUQEYEY K/LUBNAAN.

(BEIRUT/LEBNAN)-Wasaaradda caafimaadka ee Lubnaan ayaa sheegtay in hal qof uu ku dhintay mid kalena uu ku dhaawacmay weerar ay Israa'iil ku garaacday baabuur koonfurta dalkaas Sabtida maanta ah, weerarkan u dambeeyay in kasta oo ay xabbad-joojin dhexmartay Israa'iil iyo Hezbollah. War qoraal ah oo ay Wasaaraddu soo saartay ayay ku sheegtay in dhimashada ay ka danbeyso “cadowga Israa’iil oo weerar ku qaaday baabuur ku sugnaa Xaruf oo ka tirsan degmada Nabatiyeh”. Milateriga Israa'iil ayaa sheegay inay dileen Zayn AL-Caabidin Xuseen Fatuuni, iyagoo ku eedeeyay inuu ahaa "taliyaha qaybta ka hortagga taangiyada ee Guutada Radwan Force Battalion" ee Hezbollah. Sida lagu sheegay bayaanka ciidanka, Fatuuni "waxay ku lug lahayd dadaallada dib loogu yagleelayo kaabayaasha Argagixisada ee Xisbullah ee koonfurta Lubnaan." Israa'iil ayaa si isdaba joog ah u duqeysay Lubnaan inkastoo xabbad joojin bishii Nofembar 2024 ay doonaysay in ay soo afjarto muddo sannad ah oo ay colaad kula jirtay Xisbullah. Milatariga Israa’iil ayaa sii xoojiyay weerarradooda todobaadkii la soo dhaafay, iyaga oo laba qof ku dilay laba weerar oo kala duwan oo Jimcihii ay ku qaadeen baabuur. Milateriga ayaa sheegay in ay dileen "taliyaha saadka" ee Xisbullah weerarka koowaad iyo xubin "ku lug lahaa dadaallada dib loogu soo celinayo awoodda militari ee Xisbullah" ee labaad. Duqeymo isdaba joog ah oo Isra’iil ay Khamiistii ka geysatay koonfurta iyo bariga Lubnaan ayaa lagu dilay afar qof, oo ay ku jirto haweeney da’ ah, iyadoo militarigu ay sheegeen in bartilmaameedkooda ay ka mid yihiin bakhaar hub, xero tababar iyo kaabayaasha milatari. Toddobaadkii hore, ergeyga gaarka ah ee Qaramada Midoobay ayaa Wakaaladda Wararka ee AFP u sheegay in duqaymaha dhimashada badan ee Israa’iil ay ku qaadday baabuurta rayidka ah ee Lubnaan ay noqon karto dembiyo dagaal, inkastoo Israa’iil ay sheegtay inay bartilmaameedsatay xubnaha Xisbullah. Iyadoo qayb ka ah heshiiskii xabbad joojinta ee sannadkii hore, ciidamada Israa'iil waxay ahayd inay ka baxaan koonfurta Lubnaan, Xisbullahna waxay ahayd inay dib u soo celiyaan waqooyiga wabiga Litani oo ay burburiyaan wax kasta oo kaabayaal militari ah oo ku yaal koonfurta. Cadaadiska Maraykanka iyo cabsida laga qabo inay sii kordhaan duqeymaha Israa’iil, dowladda Lubnaan waxay u dhaqaaqday inay hub ka dhigis ku sameyso Xisbullah, qorshahaas oo dhaqdhaqaaqa iyo xulafadeeda ay kasoo horjeedaan. Inkasta oo heshiiska xabbad joojinta lagu heshiiyay, haddana Israa'iil waxay ciidammadeeda ku sii daysay shan goobood oo xudduudaha ah oo ay u aragtay inay istiraatiiji yihiin.

XIGASHO-AN.

MARAYKANKA OO RABA INUU DHEXDHEXAADIYO DHINACYADDA DAGAALKA SUUDAAN.

(SAWIRKA)-LA TALIYAHA TRUMP.

(WASHINGTON)-Ka dib markii Golaha Madaxbanaanida Suudaan uu diiday wax wada xaajood toos ah ama mid dadban oo uu la yeeshay wafdi ka socda Ciidamada Taageerada deg dega ah(RSF) ee ku sugan Maraykanka, Washington ayaa hakisay wada xaajoodka.

KULAN AFARGEESOOD AH OO LA BALAARIYEY:

Mascuud Bullos, oo ah la taliyaha Madaxweynaha Mareykanka Donald Trump ee Arrimaha Afrika, ayaa Sabtida maanta ah daaha ka qaaday in kulan ballaaran loo qabtay Afarta xubnood (Mareykanka, Sacuudiga, Imaaraadka iyo Masar) ee khuseeya Suudaan. Waxa uu intaa ku daray, iyada oo loo sii marayo X, in afar-geesoodka ahi ay isku raaceen in la dhiso guddi hawl-fulin si kor loogu qaado isku-dubbaridka arrimaha mudnaanta deg degga ah ee Suudaan, oo ay dagaallo ka socdeen in ka badan laba sano. La taliyaha Trump ayaa sidoo kale carabka ku adkeeyay in Madaxweynaha Mareykanka uu doonayo nabad, isagoo ku macneeyay in kulanka looga hadlay xoojinta dadaallada lagu gaarayo arrintan. Wuxuu intaas ku daray in kulanka sidoo kale looga hadlay dadaallada lagu xaqiijinayo xabbad-joojin deg-deg ah oo bini'aadantinimo iyo xabbad-joojin, isagoo xusay in afar-geesoodku ay xaqiijiyeen inay ka go'an tahay soo afjaridda dhibaatada shacabka Suudaan. Golaha Madaxbanaanida Suudaan ayaa diiday wax gorgortan toos ah iyo mid dadban oo lala yeeshay wafdi ka socda Ciidamada Taageerada Deg degga ah ee Washington. Si kastaba ha ahaatee, ilo diblumaasiyadeed ayaa shaaca ka qaaday in Wasiirka Arrimaha Dibadda Sudan Muxyadin Salim uu booqasho rasmi ah ku tagay dalka Maraykanka, ujeedaduna tahay sidii uu ugala hadli lahaa dadaallada lagu doonayo in lagu soo afjaro dagaalka ka socda Suudaan, kaasoo socday in ka badan laba sano. Ilo wareedyo ayaa u sheegay Tv-ga Caalamiga ah ee AL-CARABIYA Jimcihii in Wasiirka Suudaan uu kulamo xiriir ah magaalada Washington kula qaatay mas’uuliyiin ka tirsan maamulka Mareykanka oo uu ka mid yahay Macuud Bullos oo ah la taliyaha sare ee Madaxweynaha Mareykanka ee Arrimaha Bariga dhexe iyo Afrika. Warku waxa ay intaa ku daray in Salim uu sidoo kale kulamo la qaatay qaar ka mid ah dhiggiisa dalalka Carabta, iyadoo xustay in booqashadan ay ku timid casuumaad rasmi ah oo uu ka helay maamulka Mareykanka oo ay ka wadahadleen arrimo dhowr ah oo khuseeya danaha guud. Sarkaal Maraykan ah ayaa sidoo kale Tv-ga Caalamiga ah ee AL-Carabiya u sharaxay in Paul uu gudoominayey shirarkii Afarta ahaa ee lagaga hadlayay xasaradaha Suudaan. Dhankeeda, Wasaaradda Arrimaha Dibedda ee Sudan ayaa War-murtiyeedkii xigay ku sheegtay in socdaalka Wasiirka ee Washington uu ujeedkiisu yahay sidii loo sii wadi lahaa wada-hadallada u dhexeeya Maraykanka, xoojinta xiriirka iyo iskaashiga labada dal, iyo taageeridda nabadda Suudaan.

XABAD JOOJIN:

Sarkaal dublamaasiyadeed ayaa Khamiistii hore xaqiijiyey in dalalka Afarta ah (Maraykanka, Sucuudiga, Imaaraadka Carabta, iyo Masar) iney magaalada Washington kula kulmi doonaan wakiillo ka socda ciidammada Suudaan iyo Ciidammada Taageerada deg degga ah si ay labada dhinac ugu riixaan xabbad-joojin bini’aadantinimo oo saddex bilood ah. Waxa uu sheegay in ujeedadu ay tahay in "si midaysan loo cadaadiyo si loo adkeeyo xabad joojinta loona ogolaado in gargaarka bini'aadantinimo uu gaaro dadka rayidka ah," sida ay sheegtay Wakaalada France-Presse. Waxaa xusid mudan in afar-geesood ay soo saareen bayaan wadajir ah bishii Sebtembar ee la soo dhaafay oo ay ku baaqeen xabbad-joojin bini'aadannimo, oo ay ku xigto xabbad-joojin joogto ah, ka dibna sagaal bilood oo ku-meel-gaar ah oo ku aaddan xukunka rayidka ah. Si kastaba ha ahaatee, iska hor imaadka u dhexeeya ciidamada uu Madaxda ka yahay Cabdulfataax AL-Burhaan iyo xoogaga Taageerada deg dega ah ee uu hogaamiyo Maxamed Xamdaan Dagalo, ayaa weli sii socda, iyadoo ay ku dhowdahay sanadkii saddexaad. Dhanka kale, dagaalku wuxuu mugdi geliyey malaayiin Suudaani ah oo ku nool xaalado bini'aadantinimo oo aad u daran. Colaadda ayaa dishay tobanaan kun waxaana ku barakacay in ka badan 14 milyan oo qof gudaha iyo dibadda dalka qiyaastii saddex meelood meel dadka, sida ay sheegtay Qaramada Midoobe.

XOGASHO-AA.

GOLAHA KU MEEL GAARKA AH EE DALKA SUDAN OO BEENIYEY….

(SAWIRKA)-RAADKA DAGAALKA SUDAN.

(KHARTOUM/SUDAN)-Golaha ku meel gaarka ah ee daalka Sudan , ayaa War Saxaafadeed uu soo saaray Khamiista maanta ah, waxa uu si cad u beeniyay warar lagu baahiyay qaar ka mid ah warbaahinta iyo baraha bulshada, kuwaas oo ku saabsanaa wada xaajood toos ah iyo mid dadban oo u dhexeeya ciidammada qalabka sida ee Suudaan iyo waxa ay ugu yeedheen "Falaagada" ee Washington. Goluhu wuxuu caddeeyey in warkaas uu yahay mid gebi ahaanba been abuur ah, isagoo ku nuux-nuux saday in mawqifka dawladda ee wada-hadal kasta ama xal-u-helid kasta uu yahay mid sugan oo cad, kaas oo ah sida ay uga go’an tahay “xal qaran oo ilaalinaya Madaxbannaanida dalka, Midnimada, Xasilloonida, iyo Xuquuqda dadka Suudaan”. Sarkaal ka tirsan Wasaaradda Arrimaha Dibadda Mareykanka ayaa u sheegay AL-Carabiya in Washington ay martigelineyso kulamo aan toos ahayn oo u dhaxeeya ciidamada Suudaan iyo xoogaga Taageerada deg dega ah. Sarkaalkan ayaa intaa ku daray Khamiistii in kulammada Washington ay dabayaaqada bishan la yeelan doonaan labada dhinac ee isku haya Suudaan ay qaadan doonaan laba maalmood.

DHEXDHEXAADIYEYAASHA GOBOLKA:

Dhanka kale, ilo lagu kalsoon yahay ayaa Wargeyska Asharq AL-Awsat u xaqiijiyay in Wasaaradda Arrimaha Dibadda ee Mareykanka ay kafaala qaadi doonto shirar isdaba joog ah oo dhexmari doona wakiillada ciidamada Suudaan iyo xoogaga taageerada deg dega ah. Ku-xigeenka Xoghayaha Arrimaha Dibedda ee Maraykanka, oo ay weheliyaan dhexdhexaadiyayaasha gobolka, ayaa sidoo kale kulamo kala duwan la yeelan doona labada dhinac ee isku haya Suudaan, si loogu diyaargaroobo kulanka Quartet-ka caalamiga ah ee dhawaan ka dhici doona magaalada Washington ee dalka Maraykanka. Tani waxay timid ka dib markii afar-geesoodka ah, bishii hore, ay soo jeediyeen qorshe lagu soo afjarayo dagaalka Suudaan, kaas oo qarxay bartamihii Abriil 2023 oo ay ku dhinteen kumannaan qof, malaayiinna ku barokaceen. Dadaalkan dublamaasiyadeed ayaa sidoo kale yimid ka dib markii uu dagaalku sii xoogaystay baaqyo iyo digniino ay Qaramada Midoobay soo saartay, gaar ahaan magaalada EL-Fashir oo ay boqolaal qoys u qaxeen xeryo barakac oo ku yaalla Waqooyiga Daarfur ee galbeedka Suudaan labadii maalmood ee la soo dhaafay iyada oo ay sii kordhayso millatari cusub oo ka socda magaalada go’doonsan.

“XAALADU AAD AYEY U WALAACSAN TAHAY”

Waxaa xusid mudan in Ciidamada Gargaarka Deg degga ah ay toddobaadyadii la soo dhaafay horumarro ka sameeyeen dhinaca EL-Fashir oo ay ku go’doomiyeen in ka badan 18 bilood. EL-Fashir waa magaalada kaliya ee ugu weyn ee ku taal Daarfuur oo ay wali gacanta ku hayaan ciidamada. Dhanka kale, bayaan ay soo saareen afar Hay’adood oo Qaramada Midoobay ka tirsan ayaa Khamiistii ka digay in 30 milyan oo qof oo ku nool Suudaan ay u baahan yihiin gargaar degdeg ah, iyagoo ku baaqay in si degdeg ah loo joojiyo colaadda Suudaan. Wuxuu intaas ku daray in ugu yaraan 130,000 oo caruur ah ay ku xayiran yihiin EL-Fashir muddo 16 bilood ah, isagoo carabka ku adkeeyay in xaaladda gobollada Kordofaan iyo Daarfur ay tahay mid aad looga walaaco.

XOGASHO-AL-CARABIYA.

DAGAAL CULUS OO CAAWA KA QARXAY MAGAALADDA MISRATA EE GALBEEDKA LIIBIYA.

(SAWIRKA)-GAADIIDKA DAGAALKA EE MISRATA.

(MISRATA/LIBYA)-Wararka laga helaayo caasimadda dalka Liibiya ee Tripoli ayaa sheegaayo in Iska horimaad rabshado wata uu habeenimada caawa ka qarxay magaalada Misrata ee Galbeedka Liibiya waana mid u dhexeeyo labo kooxood oo hubeysan kuwaasoo gacan saar la leh Dowladda Midnimada Qaran, waxaana ku dhaawacmay dhowr qof. Ilo deegaanka ah ayaa sheegay in iska hor imaad uu ka dhacay Jaziirada AL-Sakta, waxa uuna dagaalka u dhaxeyaa Guutada 24-aad ee Ciidanka Xoogga dalka oo gacan saar la leh Wasaaradda Gaashaandhigga iyo Ciidamo taabacsan Xafiiska Raysal Wasaaraha. Waxaa la isku adeegsaday hubka noocyadiisa kala duwan. Muuqaalo ay faafiyeen dadka isticmaala baraha bulshada ayaa muujinayay rasaasta ay labada dhinac isweydaarsanayeen, iyadoo ay jiraan warar sheegaya in tiro dhaawacyo ah ay soo gaareen isbitaalka magaalada.

XIISADO HUBEYSAN:

Iyadoo weli aysan jirin war rasmi ah oo ka soo baxay laamaha ammaanka ee magaalada Misrata oo ku aadan sababaha keenay dagaalka iyo tirada dhaawaca. Misrata waa mid ka mid ah magaalooyinka ugu waa-weyn Galbeedka Liibiya, waana mid ka mid ah Gobollada ay mararka qaar ka dhacaan xiisado hubeysan oo ka dhasha isku dhac awoodeed oo u dhexeeya kooxaha maxali ah oo iska soo horjeedo.

GIGASHO-AA.

QM OO 12-SHAQAALE KA DAABUSHAY CAASIMADDA SANCA EE YEMEN.

(SAWIRKA)-DIYARADA QM.

(NEW YORK)-Wararka laga helaayo caasimadda Sanca ee dalka Yemen ayaa sheegaayo in 12 shaqaale caalami ah oo ka tirsan Qaramada Midoobay oo ay Xuutiyiinta Yemen ku haysteen gudaha xaruntooda ayaa Arbacada maanta ah ka duulay caasimadda Sanca ay gacanta ku hayaan kooxda Xuutiyiinta, Qaramada Midoobay ayaa sidaas sheegtay. Xuutiyiinta oo ay taageerto Iran ayaa todobaadkii hore weerar ku qaaday xarunta Qaramada Midoobay ee magaalada caasimadda ah ee Sanca, halkaasoo ay ku haysteen 20 shaqaale ah oo ay ku jiraan 15 ajaanib ah. Shan qof oo Yemeniyiin ah ayaa la sii daayay Axaddii. Fallaagada ayaa dhibaato iyo xarig sanado ah u geystay shaqaalaha Qaramada Midoobay iyo shaqaalaha gargaarka, iyagoo ku eedeeyay basaasnimo, balse waxay soo dedejiyeen xarigga tan iyo markii uu billowday dagaalka Gaza. "Horaantii maanta, 12 shaqaale caalami ah oo Qaramada Midoobe ah oo ka mid ahaa kuwii hore loogu haystay xarunta Qaramada Midoobay ee Yemen ayaa ka dhoofay Sanca iyaga oo raacay diyaarad Adeegga Hawada ee Qaramada Midoobay," ayaa lagu yiri bayaan uu sii daayay afhayeenka Xoghayaha Guud ee Qaramada Midoobay Antonio Gutteres. Qaar ka mid ah dadkaasi ayaa u guuri doona magaalada Cammaan ee dalka Urdun, sida uu sheegay afhayeenka Qaramada Midoobay Farhan Haq oo shir Jaraa’id qabtay, isagoo aan meesha ka saarin in safar kale iyo dib ugu laabashada Yemen. Seddexda shaqaale ee soo haray hadda waa xor inay guuraan ama safraan,” ayay tiri UN-ka.
"Waxaan dooneynaa inaan sii wadno qaar ka mid ah shaqaalaha caalamiga ah ee Sanca," Haq ayaa yiri. 15-ka qof ee la xiray waxaa ka mid ah wakiilka UNICEF ee Yemen Peter Hawkins. Xuutiyiinta, oo qayb ka ah "dhidibka iska caabinta" ee Iran ee ka dhanka ah Israa'iil iyo Maraykanka, ayaa si joogta ah u rasaaseeyay maraakiibta badda cas iyo dhulka Israa'iil intii lagu jiray dagaalkii Gaza ee labadii sano ee la soo dhaafay, iyaga oo sheeganaya in ay la mid yihiin Falastiiniyiinta. Israa'iil ayaa qaaday weeraro aargoosi ah oo badan, oo uu ku jiro weerar weyn oo dhacay bishii Agoosto kaasoo lagu dilay Raysal Wasaaraha Xuutiyiinta iyo ku dhawaad ​​kala bar Golihiisa Wasiirrada. Hoggaamiyaha fallaagada Cabdulmalik AL-Xuuti ayaa ku eedeeyay shaqaalaha Qaramada Midoobay ee la xiray inay gacan ku leeyihiin weerarka, isagoo aan bixin caddayn. QM waa ay diiday sheegashada. 53 ka mid ah shaqaalaha Qaramada Midoobe ayaa weli si sharci darro ah ugu xiran Xuutiyiinta, sida ay sheegtay hay’adda caalamiga ah. Fallaagada ayaa 31-kii Agoosto xoog ku galay Xafiisyada Qaramada Midoobay ee Sanca, iyagoo xiray in ka badan 11 shaqaale ah, ayay tiri. Sarkaal sare oo ka tirsan Xuutiyiinta ayaa Wakaaladda Wararka ee AFP u sheegay in shaqaalaha Qaramada Midoobe looga shakisan yahay inay u basaasayeen Maraykanka iyo Israa’iil. Bartamihii Sebtembar, isku duwaha arrimaha bini'aadantinimada ee Qaramada Midoobe ee Yemen ayaa laga soo wareejiyay Sanca, waxaana loo wareejiyay Cadan, oo ah caasimadda ku meel gaarka ah ee dowladda caalamku aqoonsan yahay.

XIGASHO-AN.

GAROONKA DIYAARADAHA KHARTUUM OO HAWLGALAY.

(SAWIRKA)-GAROONKA KHARTUUM.

(CAIRO/EGYPT)-Wararka laga helaayo caasimadda dalka Suudaan ee Khartuum ayaa sheegaayo in Diyaarad rakaab oo maxalli ah ey maanta Arbaca ah markii ugu horeysay ka soo degtay Garoonka Caalamiga ah ee Khartuum ee caasimadda dalka Suudaan tan iyo markii uu dagaalku qarxay muddo laba sano ah ka hor, taasoo laga yaabo inay calaamad u tahay in si tartiib tartiib ah dib loo furo isu socodka hawada. Wasaaradda warfaafinta iyo dhaqanka ee Suudaan ayaa xaqiijisay in diyaarada Badar Airlines ee ka soo duushay magaalada Port Sudan ay soo caga dhigatay. Gegida diyaaradaha ayaa horey ugu soo degey diyaarado uu la socday hogaamiyaha militariga Sudan Gen. Cabdul-Fataax Burhan ugu yaraan labo jeer sanadkan. Ciidanka ayaa bishii Maarso ka qabsaday Garoonka diyaaradaha kooxda ay iska soo horjeedaan ee Taageerada deg dega ah. Dagaalku wuxuu qarxay markii ay millateriga iyo RSF-ta is-hor-fadhiisteen oo ay ku loolamayeen awoodda. Inkasta oo ay ciidamadu haystaan ​​caasimadda, haddana RSF waxa ay weli gacanta ku haysaa qaybo ka mid ah Galbeedka Gobolka Darfur iyo degaanno kale. Dagaalka ayaa waxaa ku dhintay ugu yaraan 40,000 oo qof, sida ay sheegtay hay’adda caafimaadka adduunka ee WHO, waxaana ku barakacay dad gaaraya 12 milyan oo kale. In ka badan 24 milyan oo qof ayaa wajahaya cunto yari ba'an, ayay tiri Qaramada Midoobay. RSF ayaa diyaarado Drones ah ku riday garoonka subaxnimadii Talaadada balse ciidamada ayaa ka hortagay, sida lagu sheegay bayaan kasoo baxay ciidamada. Hogaamiyaha RSF Maxammad Xamdan Dagalo Muusa, oo sidoo kale loo yaqaan Hemedti, ayaa habeenimadii talaadada ku hanjabay khudbad muuqaal ah in ciidamadiisu ay sii wadi doonaan beegsiga garoonka. "Diyaarad kasta oo ka kacda waddan kasta oo deriska ah, diyaarad kasta oo sahayda soo rideysa, duqeynaysa ama dila, diyaarad kasta oo ka kacda garoon kasta, waxay noo noqon doontaa bartilmaameed sharci ah," ayuu yiri. Burhaan ayaa ku soo wareegay garoonka Talaadadii ka hor inta aan la furin, waxaana uu ka jeediyay khudbad uu ku sheegay inay ka ilaalinayaan muwaadiniinta RSF. Hay’adda Duulista Hawada Sudan ayaa todobaadkan xaqiijisay in Duulimaadyada gudaha ay dib u bilaaban doonaan Arbacada ka dib markii la dhamaystiray hawlihii shaqo ee lagama maarmaanka u ahaa iyo habraaca farsamada, sida ay sheegtay Wakaalada Wararka Sudan. Ma cadda inta diyaaradood ee isticmaali doona madaarka Khartuum. Mas’uuliyiinta Suudaan ayaan si deg deg ah wax looga weydiin.

XIGASHO-AN.

XABAAL WADAREEDYO CUSUB OO LAGA HELAY BANAANKA DIMISHIQ.

(SAWIRKA)-XABAAL WADAREEDYO.

(DAMASCUS/SYRIA)-Kooxaha difaaca madaniga ah ee dalka Suuriya ayaa Talaadadii lasoo dhaafay ka soo saaray haraaga 20 qof Xabaal Wadareed goob bari ka xigta magaalada Duuma ee baadiyaha Dimishiq, sida ay sheegtay warbaahinta gudaha. Kanaalka AL-Ikhbariya ee ay dawladdu maamusho, oo soo xiganaysa bayaan ka soo baxay difaaca madaniga ah, ayaa sheegay in haraaga laga helay goob ku taal degaanka Tal AL-Sawan ee bariga Douuma. Inta badan haraaga ayaa u muuqda inay leeyihiin caruur iyo haween, ayay tiri, iyadoo raacisay in baarayaashu aysan awoodin inay aqoonsadaan dhibanayaasha. Kooxaha difaaca madaniga ah ayaan wax dhar ah ka helin dhibanayaasha, iyagoo soo jeediyay in la dilay iyaga oo wax dhar ah qabin balse qaawan, ayaa lagu yiri bayaanka. Difaaca Madaniga ah wuxuu xusay in Gudiga Qaranka ee dadka la la'yahay, oo ah Hay'ad dawladeed, ay hogaaminayso dadaallada goobta iyadoo la kaashanaysa Wasaaradda Arrimaha Gudaha iyo masuuliyiinta dawooyinka dambi-baarista, ayaa lagu yiri. Tan iyo markii meesha laga saaray nidaamka Bashaar AL-Assad bishii Diseembar 2024-kii, goobo badan oo Xabaalo wadareedyo ah ayaa laga helay guud ahaan dalka Suuriya, oo ay ugu waynayd meel u dhow caasimadda Dimishiq. Muwaadiniinta Suuriya ayaa sheegay in burburka nidaamka Bashaar AL-Asad uu soo afjaray muddo tobanaan sano ah oo cabsi ah, iyadoo xabsiyada dalkaasi ay noqdeen riyooyin qarow oo jirdil ah, xarig aan loo meel dayin iyo in si qasab ah lagu waayo. Xukuumadda cusub ee Suuriya ayaa si joogto ah u sheegtay in la xisaabtanka kuwa mas'uulka ka ah dembiyada nidaamkii hore ay ahaan doonto mudnaan gaar ah. Khudbad uu ka jeediyay Golaha loo dhan yahay ee Qaramada Midoobay bishii Sebtembar, Madaxweyne Axmad AL-Sharac waxa uu ballan qaaday in uu cadaaladda ka bixin doono qof kasta oo gacmihiisa ay ku wasakhoobaan dhiigga dadka aan waxba galabsan. Asad, hogaamiyaha Suuriya muddo ku dhow 25 sano, ayaa u cararay Ruushka bishii December ee la soo dhaafay, isagoo soo afjaray nidaamkii Bacthig ahaa, oo xukunka hayay tan iyo 1963. Maamulka cusub ee ku meel gaarka ah ee Sharac ayaa la dhisay bishii Janaayo.

XIGASHO-AA

MAGAALADDA KHARTUUM OO DADKII EY DIB UGU SOO LAABTEEN.

(SAWIRKA KHARTUUM.

(GENEVA/SWITZERLAND)-In ka badan 1 milyan oo qof ayaa ku laabtay caasimadda Suudaan ee Khartoum 10-kii bilood ee la soo dhaafay inkastoo ammaan darro baahsan iyo adeegyadii ey burbureen, sida ay sheegtay Hay’adda Socdaalka Adduunka ee IOM Talaadada maanta ah. Sawirka Korjoogteynta Soo laabashada Suudaan ayaa diiwaangelisay soo laabasho intii u dhaxaysay Noofambar 2024 iyo Sebtembar 2025, iyadoo qoysasku ay ka soo guureen qaybaha kale ee dalka iyo dibadda. "Baaxadda ku soo laabashada Khartoum labaduba waa calaamad muujinaysa adkeysi iyo digniin," Ugochi Daniels, Ku xigeenka Agaasimaha Guud ee IOM, ayaa ku yiri hadal uu soo saaray. "Waxaan la kulmay dad ku soo laabanaya magaalo ay weli colaaduhu ka jiraan, halkaas oo guryihii ay burbureen, adeegyadii aasaasiga ahaana ay si dhib yar u shaqeynayaan. Ciidanka Suudaan ayaa bishii Maarso sheegtay in ay Khartoum ka sifeeyeen dagaalyahannada Rapid Support Forces (RSF) ee Khartoum ku dhawaad ​​laba sano ka dib markii ay caasimadda u gacan gelisay kooxda hubaysan. Dagaalka sokeeye ee u dhexeeya ciidanka iyo RSF ayaa socda ilaa Abriil 2023, kaas oo ay ku dhinteen kumannaan qof. Khartoum ayaa weli hoy u ah in ka badan 3.7 milyan oo qof oo barokacayaal ah, iyadoo soo laabashada hadda ay tahay 26% oo keliya wadarta guud, sida ay sheegtay IOM. Hay'addu waxay ku qiyaastay in ilaa 2.7 milyan oo qof oo kale ay ugu dambeyntii soo laaban karaan, taas oo ku xiran xaaladaha ammaanka iyo bini'aadantinimada. Guud ahaan Suudaan, 2.6 milyan oo qof ayaa ku laabtay degaannadii ay ka yimaadeen tan iyo dabayaaqadii 2024-kii, oo ay ku jiraan in ka badan nus milyan ka yimid dibadda, gaar ahaan Masar, Koonfurta Suudaan, iyo Liibiya. IOM waxay ka digtay in dad badan oo soo laabtay ay ku nool yihiin guryo burbursan ama hoy ciriiri ah oo ay helaan biyo, daryeel caafimaad, ama ilaalin xaddidan, iyadoo cudurrada sida daacuunka iyo duumada ay sii fidayaan. Ururku wuxuu ku booriyay beesha caalamka inay sare u qaadaan taageerada soo kabashada ayna gacan ka geystaan ​​dib u dhiska adeegyada muhiimka ah.

XIGASHO-AA.

SARAAKIIL BASHAAR AL-ASAD U DAGAALANTAY OO LA SOO QABTAY.

(SAWIRKA)HARAAGII BASHAAR AL-ASAD.

(DIMISHIQ/SYRIA)-Maamulka Suuriya ayaa xiray Namir Badiic AL-Asad iyo dhowr xubnood oo ay ku tilmaameen koox dambiilayaal ah Khamiista maanta ah, oo uu ku jiro Qusay Ibrahim, oo ah taliyaha guutada buurta, intii lagu guda jiray howlgal amni oo ka dhacay magaalada Qardaaxa ee baadiyaha Ladiqiyah ee Waqooyi-Galbeed dalka Suriya. Ilo wareedyo ka tirsan Wasaaradda Arrimaha Gudaha ayaa wakaaladda Wararka ee Suuriya ee SANA u sheegay in Nimir AL-Asad lagu tiriyo mid ka mid ah dadka ugu caansan ee ka Ganacsada Maandooriyaha, isla markaana ku lug lahaa dambiyo dhowr ah intii uu xukunka hayay Madaxweynihii xilka laga tuuray ee Bashaar AL-asad. Ilaha ayaa tilmaamay in howlgalka lagu qaaday weerar gaadmo ah oo si aad ah loo adkeeyay, waxaana la xiray Nimir AL-Asad oo ka mid ahaa ilma adeerka Madaxweynaha xilka laga tuuray. Waxa uu carabka ku adkeeyay in tallaabadani ay ka tarjumeyso sida ay uga go’an tahay Ciidamada Amniga gudaha baacsiga haraadiga taliskii dhacay, la dagaalanka dambiyada, iyo sidii loo heli lahaa cadaalad. Wasaaradda Arrimaha Gudaha Suuriya ayaa dhankeeda sheegtay in kooxda Namir Badiix AL-Asad oo ay xireen ayaa waxa ka mid ah Cadnaan Casiis Xabiib, Xasan Fadi Sleeytiin iyo Jacfar Axmed Xasan. Waxay intaas ku dartay in xubnaha unuggaas loo gudbiyay Waaxda La-dagaalanka Argagaxisada si ay baaritaan dheeraad ah ugu sameeyaan, ayna u qaadaan dhammaan tallaabooyinka sharciga ah ee lagama maarmaanka ah, si loogu diyaargaroobo in loo gudbiyo Garsoorka awoodda u leh si ay u helaan ciqaabta xaqa ah ee waafaqsan sharciga.

TALIYAHA “GUUTADA BUURAHA”.

Ilo dhanka Amaanka ah ee dalka suriya ayaa sheegay in ciidamada Amaanka gudaha dalka ey soo xireen Ausey Ibrahim oo ah taliyaha Guutada Buuraha ee Laadiqiyah,intii lagu guda jiray wax ey ku tilmaameen hawlgal aan caadi ahayn, iyagoo kaashanaayo faraca ka hortaga Argagixisada ee Gobolka. Warku waxa uu intaa ku daray in Qusay Ibrahim uu ka qayb qaatay xasuuqii loo gaystay dad rayid ah oo aan hubaysnayn oo ka dhacay gobolo badan oo ka tirsan kacaanka Suuriya . Waxa uu sharaxay in waxa loogu yeero "Guutada Buurta" ay sanado badan joogeen faashashkii Jabal al-Akrad, Nabi Yuunis, Qalaat Shalaf, iyo Kinsaba ee Laadiqiyah. Isha ayaa sheegtay in baaritaano lagu ogaaday in Qusay Ibrahim uu xiriir la lahaa dhacdooyinkii 6-dii Maarso ka dhacay xeebaha Suuriya iyo weerarradii lagu qaaday xarumaha ammaanka iyo ciidamada.Ilaha ayaa carabka ku adkeeyay in howlgalkan uu ku yimid qaab lagu baacsanayo dhammaan dadka ay gacmahooda ku xumeeyeen dambiyada ka dhanka ah shacabka Suuriya, lana horkeeno sharciga. Waxaa xusid mudan, marka loo eego qiyaasta dawladda Ingiriiska, taliskii la tuuray ayaa mas'uul ka ahaa 80% wax soo saarka Captagon-ka adduunka. Ganacsiga Captagon-ka caalamiga ah waxaa lagu qiyaasaa inuu ku kacayo ku dhawaad ​​$10 bilyan sanadkii, iyadoo qoyska Assad ay soo xareeyaan ku dhawaad ​​$2.4 bilyan macaash sannadeedka ah. Tan iyo markii ay talada dalka kala wareegeen maamulka Bashaar AL-Asad 8-dii December, maamulka Suuriya waxa uu ku howlanaa sidii uu u xakameyn lahaa xaaladda ammaan iyo baacsiga haraadiga taliskii hore ee qalqalka ku haayey amaanka dalka suuriya gaar ahaan magaaladda Caasimadda ah ee Dimisihiq oo noqotay xaablaha lagu aaso dadka mucaaradka ku ah xukuumadda Bashar AL-asad.

ISHA-AJ.

XUUTIYIINTA OO MAANTA SHEEGAY INUU GEERIYOODAY S/GAAS.MAXAMED C/LARIM AL-GAMAARI.

(SAWIRKA)-AL-GAMAARI.

(SANA’A/YEMEN)-Ka dib markii ay warbaahinta Israa’iil sheegtay bishii Agoosto ee la soo dhaafay in S/Gaas. Maxammed CabdulKarim AL-Gaamari, oo ahaa Madaxii shaqaalaha ee maleeshiyada Xuutiyiinta lagu dilay duqeyn ay Israa’iil ka geysatay fariisimaha Xuutiyiinta ee caasimadda Sanca, kooxda ayaa sii waday in ay qariso warkaas ilaa ay soo shaac baxday dhimashadiisa Khamiista maanta ah, iyadoo aan la cayimin waqtiga iyo goobta duqeyntu ka dhacday. Maleeshiyada ayaa kaliya sheegay in lagu dilay isaga iyo koox saaxiibadiis ah, duullaan ay ciidamada Israa’iil ku qaadeen magaalada Sanca “oo qayb ka ahaa dagaalkii Duufanta AL-Aqsa”.

WAA KUMA AL-GAMAARI?

Maxammed CabdulKarim AL-Gaamari waxa uu ahaa Madaxa shaqaalaha ee ciidamada Xuutiyiinta iyo taliyaha ugu sareeya ee silsiladda milatari ee dhaqdhaqaaqa, sida lagu sheegay bayaan ka soo baxay Waaxda Hantidhowrka Mareykanka ee Xafiiska Arimaha Bulshada,kaaso la soo saaray sannadkii 2021-kii. AL-Gaamari ayaa si toos ah u kormeeray inta badan howlgallada militari ee Xuutiyiinta, waxa ey mas’uuliyad weyn ka saaraneed hoggaaminta weerarrada ka dhanka ah bartilmaameedyada rayidka iyo militariga ee gudaha Yemen, iyo sidoo kale weerarada ka dhanka ah dalalka Sacuudiga iyo Imaaraadka. Bishii Nofembar 2017, Sacuudi Carabiya ayaa Maxammed CabdulKarim AL-Gaamari u dartay 16-aad liiska 40 ka mid ah hoggaamiyeyaasha militariga ee Xuutiyiinta iyo xubnaha, iyagoo abaalmarin lacageed ku siinaya ciddii soo sheegta halka ay ku sugan yihiin. Lacag dhan 10 milyan oo dollar ayaa la dul dhigay ciddii keenta xog horseeda in la xiro ama halka lagu hayo. Ku dhawaaqistan ayaa ku soo beegantay iyadoo Xuutiyiinta ay weerarada ballistic-ga ah ku qaadeen Boqortooyada Sucuudi Carabiya. Sida laga soo xigtay Waaxda Maaliyadda Mareykanka, AL-Gaamari wuxuu si toos ah mas'uul uga ahaa kormeerka weerar ballaaran oo lagu qaaday Gobolka Marib, oo ah meel ay dadku ku badan yihiin oo ay ku nool yihiin barakac. Gobolkan ayaa ah deegaan muhiim ah oo soo noqnoqday iyo weeraro baahsan oo ay maleeshiyadu ka fulinayaan tan iyo markii ay bilowdeen dagaalada dalka ka socda. Shaqaalaha bini'aadantinimada ayaa ku tilmaamay weerarka baaxadda leh ee Xuutiyiinta ee uu hogaamiyo AL-Gaamari sanadkii 2021 ee Marib inuu ahaa meel halis ah oo u rogmatay qalalaasaha Yemen, maadaama ay halis galisay nolosha malaayiin dad ah oo barakacayaal ah, ayna ku hanjabeen inay burburi doonaan wax ka qabashada bini'aadantinimo, taasoo markii horeba la halgamaysay sidii ay u noolaan lahayd. AL-Gaamari ayaa lala xiriiriyay inuu hogaamiyo gantaalada Xuutiyiinta iyo weerarada aan duuliyaha laheyn ee lagu bartilmaameedsanayo kaabayaasha rayidka, xerooyinka, iyo hoyga gudaha dalka, gaar ahaan Marib, taasoo keentay barakac ballaaran oo cusub oo uga sii daray dhibaatada bini’aadantinimo. Mareykanka ayaa cunaqabateyn ku soo rogay AL-Gaamari sida uu dhigayo Amarka Fulinta ee tirsigiisu yahay 13611, kaas oo lagu bartilmaameedsanayo shaqsiyaadka ka qeyb qaadanaya qatarta nabada iyo xasiloonida Yemen, gaar ahaan kuwa ka shaqeynaya in ay hor istaagaan wareejinta nabdoon ee heshiiska awoodeed ee ay kala saxiixdeen November 2011 dowladda iyo dhinacyada Yemen. Bishii Noofambar 2021, Guddiga Cunaqabataynta Golaha Ammaanku waxay u magacaabeen Maxammed Abdulkarim AL-Gaamari, oo uu weheliyo Saalax Musafir AL-Shaacir, kooxda dhaqaalaha iyo mas'uulka garsoorka, iyo hoggaamiyaha millatariga Yuusuf AL-Madani, ku lug lahaanshahooda falalka khatarta ku ah nabadda, ammaanka, iyo xasilloonida Yemen iyo hoggaankooda dhaqdhaqaaqyada ka dhanka ah sharciga caalamiga ah ee bini'aadantinimada. Magacaabistan waxaa soo dhaweysay dowladda sharciga ah. Dhinaca caalamiga ah, xogta ku jirta qoraalka Wasaaradda maaliyadda ee Maraykanka ayaa tilmaamaya in AL-Gaamari uu tababar sare oo milateri ku qaatay xeryo ay maamulaan ururka Xisbullah ee Lubnaan iyo ilaalada kacaanka Iran. Taageeradan ayaa kooxda u sahashay in ay maareeyaan soo iibinta iyo soo dejinta hub casri ah oo ay ku jiraan walxaha qarxa,diyaaradaha aan duuliyaha lahayn iyo gantaalada balaastikada ah,ayaa lagu yiri bayaanka. AL-Gaamari waxa uu door muhiim ah ka ciyaaray afgambiga Xuutiyiinta iyo gacan ku haynta Sanca iyo maamul goboleedyada kale ee sanadii 2014. Waxa uu qabtay xilka madaxtinimo ee waxa loogu yeero "Guddiga Sare ee Kacaanka" 2015, oo ah hay'adda Xuutiyiinta ee mas'uulka ka ah maamulida gobollada wakhtigaas, waxaana loo magacaabay kormeeraha Xajka ee Xuutiyiinta. AL-Masdar Online waxa ay warbixinteeda baariseed ku sheegtay, “Xuutiyiinta gudaha ka yimid,” in Maxammed AbdulKarim AL-Gaamari (Hashem) uu u adeego madaxa shaqaalaha Xuutiyiinta, marka laga soo tago in uu yahay sarkaalka hawlgallada ee maamulka Xuutiyiinta, waxaana loo arkaa in uu yahay taliyaha fulinta ee dhismaha milatari ee kooxda. AL-Gaamari waxa uu maareeyaa waaxyaha ugu muhiimsan kooxda, oo ay ku jiraan qaybta dhexe ee xogta, sirdoonka milatariga, saadka, tababarka, iyo ilaha shaqaalaha, marka lagu daro kormeerida Takhasusyadda dagaalka sida Hubka,Difaaca dadban iyo Injineernimadda iyo kuwa kale.

XIGASHO-AL-MASDAR ONLINE.

XABAALO WADAREED CUSUB OO LAGA HELAY DALKA SURIYA.

(SAWIRKA)-LAFO DADEED OO LA SOO HELAY SUURIYA.

(DIMISHIQ/SYRIA)-Xukuumadda Bashaar AL-Asad ayaa muddo labo sano ah ku qaadatay kumanaan meydad ah oo laga soo saaray xabaal wadareedyo caan ah oo la geeyey goob qarsoodi ah oo ku taal saxaraha koonfurta  Suuriya. Baaritaan cusub oo ay sameysay Wakaaladda Wararka ee Reuters ayaa lagu ogaaday in Madaxweynihii hore ee xilka laga tuuray bishii December 2024-kii uu ciidamadu soo saareen xabaal wadareedkii Qutayfah oo ay ka sameysteen xabaal wadareed labaad oo weyn oo ku taalla Saxaraha ka baxsan magaalada Dumayr. Wakaaladda Wararka ee Reuters ayaa la hadashay 13 qof oo aqoon toos ah u leh hawlgalkan iyo sidoo kale dib u eegis ku samaysay dukumentiyada ay soo saareen saraakiisha arrintani khusaysay, waxaanay falanqaysay boqollaal sawiro dayax gacmeed ah oo laga qaaday labada xabaalood ee la qaaday muddo dhawr sano ah. Warbixintan cusub ayaa muujineysa heerka uu gaarsiisan yahay isku daygii dowladdii hore ee ay ku dooneysay in ay ku burburiso mucaaradka, iyadoo dalkaasi uu galay dagaal sokeeye sanadkii 2011-kii. Colaadda, oo ka dhalatay jawaabta qallafsan ee xukuumadda Asad ay ka bixisay dibadbaxyada dimoqraadiyadda, ayaa sababay dhimashada in ka badan 500,000 oo qof iyo barakaca malaayiin gudaha iyo dibadda ah. "Howlgalka Move Earth", sida howlgalka wareejinta qabriga loo magacaabay, wuxuu socday 2019 ilaa 2021. Goob joogayaal ayaa sheegay in howlgalkan uu ahaa mid lagu doonayay in lagu qariyo cadeymaha dilka Bashaar AL-Asad si loo wanaajiyo sumcadda dowladdiisa. Ugu yaraan 34 god oo dhererkiisu yahay 2km, qabriga ku yaal saxaraha Dumayr oo Wakaaladda Wararka ee Reuters aysan shaacin halka uu ku yaal ayaa ka mid ah kuwii ugu ballaarnaa ee la abuuray intii lagu jiray dagaalka sokeeye ee Suuriya, waxaana laga yaabaa in ay ku jiraan tobanaan kun oo meyd ah. Warbaahinta gudaha ayaa shaaca ka qaaday jiritaanka qabriga Qutayfah sanadkii 2014-kii, iyadoo marag furka Maxkamadda iyo baaritaanno dheeraad ah lagu bixiyay xog sax ah. Sida ay ku warantay Wakaaladda Wararka ee Reuters, dawladdu waxay bilaawday in dadka dhintay lagu aaso Qutayfah qiyaastii sannadkii 2012-kii, ka dibna afar habeen ku dhawaad ​​toddobaad kasta laga bilaabo February 2019 ilaa April 2021, lix ilaa siddeed baabuur oo ay ka buuxaan wasakh iyo haraagii bani’aadam ayaa ka soo safray Qutayfah ilaa dhulka saxaraha ah ee Dumayr. Sarkaal hore oo ka tirsan Ilaalada Jamhuuriga ayaa Wakaaladda Wararka ee Reuters u sheegay in qorshuhu uu soo baxay dabayaaqadii sanadkii 2018-ka. Waqtigaas, dowladdu waxay u ekayd mid ku dhow inay guul ka gaarto dagaalka sokeeye, ka dib markii Ruushku isu badelay inuu taageero ololihiisa milateri ee ka dhanka ah xoogagga fallaagada. Assad ayaa rajeynayay inay dib u soo nooleeyaan xiriirka ay la leeyihiin beesha caalamka ka dib markii laga adkaaday kooxaha mucaaradka ah, ka dib sanado badan oo go'doon iyo cunaqabateyn ah. Labo gaari oo nooca xamuulka qaada ah iyo sarkaalka ayaa sheegay in taliyeyaasha ciidamada ay u sheegeen in ujeedka lagu wareejiyay ay tahay in la nadiifiyo xabaal wadareedkii Qutayfa islamarkaana ay qariyaan cadeymo muujinaya dilal wadareed. Kooxaha u dooda xuquuqda Suuriya ayaa aaminsan in in ka badan 160,000 oo qof lagu waayay xabsiyada Asad oo lagu aasay xabaal wadareedyo.

XIGASHO-MEE.

DOORKA ISBITAALKA ERDOGAN EE MUQDISHO WAA MID MUUQDA.

(SAWIRKA)-TAKHTAR SOOMAALIYEED OO JOOGA DALKA TURKIGA.

(MUQDISHO)-Waa Warbixin si aad ah uga hadleysa Isbitaalka Erdogan(Ex.Digfeer) ee magaaladda Muqdisho,waxa ka hadlaayo waa dad aqoon gaar ah u leh Xirfadda Caafimaadka,waxaane Warbixintaan Muqdisho ka soo diray Wakiil Wareedka Wakaaladda Wararka u faafiso dalka Turkiga ee ANADOLU.

– Isbitaalka waxaa ka howlgala dhaqaatiir Soomaaliyeed oo wax ku bartay jaamacadaha iyo isbitaallada Turkiga.
- Dr. Cali Maxamed Warsama: Waxaan ahay dhakhtarka kaliya ee qalliinka laabta ee waddankeyga. Qalliinnadan waxaa lagu sameeyaa isbitaalkan oo keliya.
– Dr. Axmed Maxamed Bashiir: Cisbitaalku waa xarun tixraaceed oo heer saddexaad ah, waxaana ka kooban 24 Takhasus caafimaad.
- Dr. AbdulJaliil Abdullah: Isbitaalka Recep Tayyip Erdogan wuxuu noqday laf dhabarta nidaamka caafimaadka Soomaaliya.

Magaalada caasimadda ah ee Muqdisho, cisbitaalka Waxbarashada iyo Cilmi baarista Recep Tayyip Erdoğan ayaa tusaale muuqda u ah iskaashiga Turkiga iyo Soomaaliya, isagoo noqday mid ka mid ah xarumaha caafimaadka ee ugu muhiimsan Geeska Afrika. Dhakhaatiir Soomaaliyeed oo wax ku bartay Jaamacadaha iyo Isbitaallada Turkiga ayaa adeegyo caafimaad oo heer sare ah ka haya Isbitaalka, iyagoo ka qeyb qaadanaya isbeddel tayo leh oo ku yimid nidaamka caafimaadka dalka, sida ay dhowr ka mid ah bukaanka Isbitaalka u sheegeen Wakaaladda Wararka Anadolu. Isbitaalkan oo taageero toos ah ka helay dowladda Turkiga sanadkii 2015-kii, ma ahan mid u adeega shacabka Soomaaliyeed oo kaliya, balse waxa uu qaabilaa bukaanada ka imaanaya dalalka deriska la ah Soomaaliya sida Kenya, Uganda, iyo Itoobiya, waxaana bukaanada ey gaarayaan bishii in ka badan 40,000 oo qof.

TABABARKA IYO KHIBRADDA:

Waaxyaha Qalliinka, Qalliinka Wadnaha iyo Xididdada dhiigga, iyo daawaynta gudaha, dhakhaatiir dhallinyaro ah oo Soomaaliyeed ayaa safka hore kaga jira badbaadinta nolosha iyo horumarinta adeegyada caafimaadka ee dalkooda. Dr.Cali Muxamed Warsama oo ah dhaqtarka qalliinka dhuunta ee cisbitaalka Turkiga ayaa sheegay in muddo lix bilood ah uu ku qaatay dalka Turkiga tababaro gaar ah oo ay kormeerayeen macalimiin hormuud ah, kaasi oo uu u soo qaatay khibrad waxqabad oo badan. Dhaqtarka oo shaqadiisa bilaabay sanadka 2019-ka ayaa intaa ku daray “Aniga waxaan ahay takhtarka kaliya ee wadankeyga ku takhasusay qaliinka xiiqaha, dhamaan qaliinada noocaan ah waxaa lagu sameeyaa isbitaalkaan oo kaliya, sida qaliinada burooyinka iyo dhaawacyada halista ah ee Wadnaha iyo Sambabada”.

XIRFADDA CAAFIMAADKA WAA BANI’ADNIMO:

Warsame oo ka hadlayey dadaalka uu ugu jiro soo celinta rajada bukaannadiisa, waxay yiri, "Waxaan daweeyey nin gacantiisa naafo ka ah 20 sano oo uu qabay niyad jab aad u daran."Waxa uu intaa ku daray, "Ka dib markii qalliinka lagu sameeyay cusbitaalkayaga, si buuxda ayuu u bogsaday, wuxuuna ku soo laabtay noloshiisii ​​caadiga ahayd, sheekooyinkan ayaa naga dhigaya inaan ogaano macnaha iyo muhiimada xirfadeena." In kasta oo ka shaqaynta dibadda ay bixiso fursado dhaqaale oo wanaagsan, Warsama waxa uu ku adkaysanayaa in go'aankiisa ah in uu sii joogo dalkiisa uu ka dhashay dareen masuuliyadeed. Waxa uu sharraxay: "Waxaa laga yaabaa inaan ahay dhakhtar caadi ah oo dibadda ah, laakiin Soomaaliya, joogitaankaygu wuxuu sameeyaa isbeddel dhab ah. Dadka halkan jooga waxay u baahan yihiin caawimo, taasna waa waxa dhakhtarnimadu ku saabsan tahay."

TIJAABO U GAAR AH TURKIGA:

Dhankiisa, Axmed Maxamed Bashiir oo ku takhasusay daawaynta gudaha ayaa sheegay in cisbitaalku yahay "xarun tixraaceed oo heer saddexaad ah (heer sare oo takhasus leh), waxaana ku jira 24 takhasus caafimaad." Bashiir waxa uu ka shaqaynayey cusbitaalka ilaa 2016-kii, waxana uu hadda u yahay Ku-xigeenka isu-duwaha tababarka. "Isbitaalku waxa uu leeyahay xarunta ugu weyn ee ee sifeynta Kilyaha ee Soomaaliya, waxaana lagu daaweeyaa kumannaan bukaan bishii," ayuu hadalkiisa ku daray. Dhaqtarku waxa uu sheegay in Turkiga uu yahay dalka kaliya ee dhistay cusbitaal baaxadiisa intaas le’eg, xilli wadamada reer galbeedku ay diideen in ay maalgashi ku sameeyaan dalka sababo amni awgeed. Waxa uu hadalkiisa ku soo gaba gabeeyay, “Haddii wadamada kale ay ku daydaan Ankara, wejiga waaxda caafimaadka Soomaaliya gabi ahaanba waa isbedeli doonaa”.

CAAFIMAADKU WAA LAFDHABARTA SOOMAALIYA:

Dr. Cabdul Jaliil Cabdullaahi, oo ah dhaqtarka Qalliinka Wadnaha, ayaa yiri, "Isbitaalka Recep Tayyip Erdogan wuxuu noqday laf-dhabarta nidaamka daryeelka caafimaadka Soomaaliya." Dhaqtarka oo tababar ku soo gaba gabeeyay magaalada Turkiye sanadkii 2024-kii ayaa ku macneeyay in Soomaaliya aysan awood u laheyn in ay qaliin dhanka wadnaha ah ku sameyso ka hor inta aan isbitaalka la dhisin. Isagoo xusay in tan iyo markii la aasaasay isbitaalka in ka badan 120-dhakhaatiir Soomaaliyeed ah ay qaateen tababaro la xiriira dhinacyo kala duwan, taasoo uu xusay inay tahay guul aan horay loo arag oo laga gaaray taariikhda caafimaadka dalka. Xaaladdan oo kale, wuxuu xaqiijinayaa in isbitaalku qaabilo "qiyaastii 40,000 bukaan bishii wuxuuna u adeegaa muwaadiniinta dalalka deriska ah." Waxa uu hadalkiisa sii raaciyay, "Dadka halkan ku nool waxa ay ugu yeeraan Isbitaalka Erdogan, magacaas oo keliya waxa uu noqday calaamad ammaan iyo mahadnaq."

ASTAANTA SAAXIBNIMADA SOOMAALIYA IYO TURKIGA:

Cisbitaalka Waxbarashada iyo Cilmi-baarista Recep Tayyip Erdoğan, oo la furay 2015-kii oo qaadi kara 250 Sariirood, waa xarun caafimaad oo isku dhafan oo bixisa daryeel deg deg ah, qalliin, Sifeyn, iyo qaybo daaweyo dadka soo gubto. Isbitaalka waxaa ka shaqeeya ku dhawaad ​​1,100 shaqaale ah oo ay ku jiraan 170 dhaqaatiir Soomaali ah iyo 30 dhaqaatiir Turki ah. Isbitaalku hadda maaha mashruuc horumarineed oo keliya,balse waxa uu astaan ​​u noqoday xiriirka walaaltinimo ee ka dhaxeeya Turkiga iyo Soomaaliya, waxayna tixgalin u noqotay jiilka cusub ee dhaqaatiirta Soomaaliyeed oo aaminsan in daawadu ay tahay howl bini’aadantinimo ka hor inta aysan xirfad ahaan noqon ayey Takhaatiirtu xuseen.

XIGASHO-AA/ARABIC.

TRUMP OO SHEEGAY IN XAMAAS EY SI DHAB AH U RAADINEYSO MEYDADKA MAQAN.

(SAWIRKA)-MW-TRUMP.

(WASHINGTON)-Madaxweynaha Mareykanka Donald Trump ayaa shaaca ka qaaday in Xamaas ay baadi goob ugu jirto la heysteyaal badan, isagoo xusay in ay qodayaan burburka iyo godad dhulka hoostiisa mara si ay u helaan meydad kale. Trump ayaa intaa ku daray in waxa Mareykanka uu ka doonayo Xamaas wajiga labaad ee heshiiska uu yahay hub ka dhigis, isagoo ku nuux-nuux saday in Xarakadu ay aqbashay arrintaas, haddii aysan taasi dhicinna ay Washington arrinta gacanteeda ku qaadi doonto. Madaxweynaha Mareykanka ayaa carabka ku adkeeyay in aysan jirin sabab loo geeyo ciidamada Mareykanka gudaha Marinka Gaza.

MRXALADDA XIGTA:

Dhanka kale, Israa’iil ayaa ku wargelisay maamulka Trump Arbacadii in Xamaas aysan sameynin dadaal ku filan oo ay ku soo ceshaneyso meydadka la haystayaasha Israa’iil ee la dilay, iyadoo sheegtay in heshiiska Gaza uusan u gudbi karin marxaladda xigta ilaa horumarka laga gaarayo arrintan, sida uu sheegay Axios, isagoo soo xiganaya saraakiil Israa’iil iyo Mareykan ah. Wasiirka Istiraatijiyadda Isra’iil Ron Dermer ayaa la hadlay ergayga Trump Steve Witkoff iyo Jared Kushner, wuxuuna Xamaas ku eedeeyay inay si ula kac ah u daahiyeen soo celinta meydadka, sida ay sheegeen saraakiil Israa’iil iyo Mareykan ah. Saraakiisha Isra’iil ayaa sidoo kale sheegay in wadankooda uu siiyay Washington sirdoon cusub oo muujinaya in Xamaas ay heli karto meydad ka badan sida ay sheegtay. Sarkaal sare oo ka tirsan Isra’iil ayaa intaa ku daray, "Ma aragno Xamaas oo dadaalkeeda ugu badan ku bixinaysa arrintan, waan ognahay inay awood u leedahay inay wax badan qabato, mana aaminsanin in wax tanaasul ah la siiyo."

MEYDADKA 28-QOF OO LA QAFAASHAY AYAA DIB LOO SOO CELIYEY:

Heshiisku waxa uu dhigayaa in Xamaas ay samayn doonto “dadaalka ugu badan” si ay u soo celiso maydadka 28 la haystayaal ah oo ay ku jiraan laba muwaadin oo Maraykan ah, halka Israa’iil ay sheegtay in Xamaas aanay u hoggaansamin shuruudaha. Dhankiisa, sarkaal Mareykan ah ayaa u sheegay Axios: "Xamas waxay soo celin doontaa dhammaan meydadka, laakiin waqti ayay qaadan doontaa, waan sii wadi doonnaa ka shaqeynta arrintan, laakiin ma ogolaan karno inuu burburo heshiiska." Xiisad deg deg ah ayaa la baajiyay 24-kii saac ee la soo dhaafay ka dib markii Xamaas ay soo celisay meydadka saddex la haystayaal Talaadadii iyo labo kale Arbacadii, taasoo wadarta guud ka dhigeysa sagaal ka mid ah 28. Intaa ka dib, Israa'iil waxay ka laabatay hanjabaadeeda si loo dhimo tirada baabuurta gargaarka ee ku wajahan Gaza iyo in la xiro xadka u dhexeeya Masar iyo Gaza. Si kastaba ha ahaatee, Xamaas ayaa hadda ku dhawaaqday in aysan hayn meydad kale, soo kabashada inta hartayna ay u baahan tahay qalab iyo dadaal gaar ah. In kasta oo mas'uuliyiinta Israa'iil ay qireen in helista xitaa tiro yar oo meyd ah ay adkaan doonto, waxay ku adkaysanayaan in inta u dhaxaysa 15 iyo 20 meydka si dhakhso ah loo soo celin karo. Maraykanka ayaa doonaya inuu bilaabo wada xaajoodka wejiga xiga ee heshiiska, kaas oo ka hadlaya arrimo xasaasi ah oo ay ka mid yihiin cidda maamuli doonta Gaza iyo cidda sugi doonta ammaankeeda. Si kastaba ha ahaatee, Israa'iil waxay ka digaysaa in u gudubka heerkan ay adkaan doonto haddii aan horumar laga gaarin arrinta maydadka la haystayaasha. Dhanka kale, saraakiisha Israa’iil iyo Maraykanka ee hawshan ku lugta leh ayaa ka cabsi qaba in Wasiirrada Israa’iil ee xagjirka ah sida Bezalel Smotrich iyo Itamar Ben-Gvir ay arrintan uga faa’iidaystaan ​​si ay u burburiyaan heshiiska ay ka soo horjeedaan oo ay u riixaan in dib loo bilaabo dagaalka.

XIGASHO-AA.

XAMAAS IYO ISRA’IIL OO ISDHAAFSADAY MAXAABIIS FARA BADAN.

(SAWIRKA)-GAADIIDKA LAAN QEERTA CAS.

(GAZA)-Guddiga caalamiga ah ee Laanqeyrta Cas ayaa Isniinta maanta ah ku dhawaaqay in ay fududeeyeen in la is dhaafsado 20 Maxbuus oo Israa’iili ah oo nool iyo 4 Meyd ah, marka lagu daro 1,809 Maxaabiis Falastiiniyiin ah oo laga soo qabtay 1968-dii, kuwaas oo ay Israa’iil sii daysay, taasoo qayb ka ahayd heshiiskii xabbad joojinta ee Tel Aviv iyo Xamaas. Guddiga ayaa bayaan uu soo saaray ku yiri: "Waxaan fududeynay in 20 la haystayaal ah (Maxaabiista Israa'iil) lagu celiyo maamulka Isra’iil, waxaana fududeynay in 1,809 Maxaabiis falastiiniyiin ah lagu celiyo Gaza iyo Daanta Galbeed, oo ka mid ah 1,968 Maxbuus." Waxay intaas ku dartay: "ICRC-da waxay ku wareejisay maamulka Israa'iil haraaga afar la haystayaal (Maxbuus Israa'iili ah oo Gaza ku sugnaa)." War qoraal ah oo uu siiyay Wakaaladda Anadolu, afhayeenka Laanqeyrta Cas Hisham Mahna wuxuu ku macneeyay in Maxaabiista Falastiin ee hartay lagu wareejiyay siyaabo kale, oo uusan cayimin. ICRC waxay tilmaantay in ay wareysatay dhammaan dadkii la sii daayay ka hor inta aan la sii deyn. Waxay carrabka ku adkeysay in "Howlgalkan uu ku yimid codsi ka yimid dhinacyada oo xiriir dhow la lahaa." Waxay ku nuuxnuuxsatay in dadaalkeeda "ay diiradda saarayso hubinta in si badbaado leh oo sharaf leh loogu wareejinayo la haystayaasha (Maxaabiista), iyo joogitaanka shaqaale khaas ah, oo ay ku jiraan dhakhaatiir, si ay u bixiyaan daryeel caafimaad oo deg deg ah haddii loo baahdo." Maalintii Khamiista, Madaxweynaha Mareykanka Donald Trump ayaa ku dhawaaqay in Israa’iil iyo Xamaas ay heshiis ka gaareen wejiga koowaad ee qorshihiisa, ka dib wadahadallo aan toos ahayn oo labada dhinac ku dhexmaray magaalada Sharm el-Sheikh, iyadoo ay ka qeyb galeen Turkiga, Masar iyo Qatar, iyadoo Mareykanka uu kormeerayo. Gelinkii dambe ee Jimcihii, heshiiska xabbad-joojinta ee u dhexeeya Xamaas iyo Israa’iil waxa uu dhaqan galay 12:00 wakhtiga Qudus (09:00 GMT), ka dib markii ay ansixisay xukuumadda Tel Aviv subaxnimadii isla maalintaas. Sida uu dhigayo heshiiska, Xamaas waxay soo gabagabeysay sii deynta dhammaan Maxaabiista Israa’iil ee nool ee Gaza Isniinta maanta ah, marka lagu daro afar ka mid ah Meydadka 28 kale oo Maxaabiis ah. ICRC waxay ku baaqday in la sii wado fulinta heshiiska "si ay ugu suurtagasho qoysas badan inay helaan Meydka eheladooda si loo aaso si sharaf leh." Waxay xaqiijisay inay "diyaar u tahay inay bixiso taageero dheeraad ah oo ku saabsan wareejinta haraaga, iyadoo la raacayo heshiiskii ay labada dhinac ku heshiiyeen." Dhinaca kale, guddiga arrimaha Maxaabiista Falastiiniyiinta iyo naadiga Maxaabiista Falastiiniyiinta ayaa bayaan ay si wadajir ah u soo saareen ku sheegay in Israa’iil ay maanta sii daysay 1,968 Maxbuus oo ay ku jiraan 250 Maxaabiis ah oo xabsi daa’im lagu xukumay iyo 1,718 Maxaabiis ah oo Gaza lagu qabtay intii uu socday dagaalka. Arrintan ayaa imaanaysa iyadoo Falastiiniyiinta ay ku eedeeyeen Tel Aviv inay wax is daba marinayso liiska Maxaabiista. Guddiga Caalamiga ah ee Laanqeyrta Cas ayaa sheegay in tan iyo Oktoobar 2023 (bilawga dagaalka Isra’iil ee xasuuqa ee Marinka Gaza), ay fududaysay "sii deynta iyo wareejinta 172 la haystayaal (Maxbuus Israa'iili ah) iyo 3,473 Maxaabiis ah, iyada oo la raacayo qaabka heshiisyada xabbad joojinta." Waxay intaa ku dartay, "Hawlgalladani waxay muujinayaan sida doorkayaga dhexdhexaadiye dhexdhexaad ah uu u badbaadin karo nolosha iyo isbeddelka nolosha, haddii ay dhinacyadu heshiis gaaraan." Waxay carrabka ku adkeysay baahida loo qabo "dhammaan jilayaasha ay khuseyso si ay u gutaan waajibaadkooda si ay u ilaaliyaan sharafta aadanaha ayna joojiyaan xanuunka iyo silica ay u adkeystaan ​​dad badan." In ka badan 10,000 oo Maxaabiis Falastiiniyiin ah, oo ay ku jiraan Haween iyo Caruur, ayaa weli ku jira xabsiyada Israa'iil, iyagoo la kulma Jirdil, Gaajo, iyo dayacaad caafimaad. Qaar badan oo iyaga ka mid ah ayaa la dilay, sida ay sheegeen Falastiiniyiinta iyo Israa’iil xuquuqul insaanka iyo warbaahinta. Wada xaajoodka wejiga labaad ee heshiiska ayaa la qorsheeyay inuu bilowdo maalmo yar gudahood, iyadoo Xamaas ay ku adkaysanayso in gebi ahaanba la joojiyo dagaalka lagu xasuuqayo, in ciidamada Israa’iil si buuxda looga saaro, oo aan laga tagin “hubka wax iska caabinta”. Taageerada Maraykanka ayaa Israa’iil waxa ay Gaza ka waday xasuuq tan iyo 8-dii October 2023, iyada oo ay ku dhinteen 67,869 qof, 170,105 kalena ay ku dhaawacmeen, kuwaas oo u badan carruur iyo haween,

SIAH-AA.

ISRA’IIL OO SII DEYSAY HALYEYGII CAANKA AHAA EE REER FALASTIIN MAXAMUD CIISE.

(SAWIRKA)-MAXAMUD CIISE.

(RAMALLAH)-Sannadkii 1992-kii, Maxbuus Falastiini ah oo la sii daayay laguna magacaabo Maxamuud Ciise ayaa hoggaaminayay mid ka mid ah hawlgalladii ugu caansanaa ee kooxaha Falastiiniyiinta, taas oo keentay in la afduubo sarkaal Israa’iili ah. Hawlgalkan ayaa ahaa mid lagu doonayay in lagu cadaadiyo sidii loo sii dayn lahaa Aasaasihii Ururka Xamaas AUN-Sheekh Axmed Yaasiin oo xirnaay. Hase yeeshee, Israa’iil way diiday is-dhaafsigaas, waxayna qaadday hawlgal bishii Juun 1993-kii, waxayna ku dishay sarkaalka, waxayna xirtay Maxamuud iyo saaxiibbadii, dhammaan xubnaha Guutooyinka Qasaam, ee ah garabka milateri ee Xamaas. Hawlgalka ayaa daba socday baadigoob socday muddo lix bilood ah, waxaana markii dambe lagu xukumay saddex xabsi daa’in ah iyo 49 sano oo xarig ah. Laakiin iska caabinta Falastiiniyiinta ee Gaza, oo ay ku jiraan guutooyinka Qasaam, waxay ku guuleysteen inay Ciise ka sii daayaan xabsiyada Isra’iil ka dib in ka badan 32 sano oo xabsi ah. Ciise, oo hadda 57 jir ah, ayaa maanta la sii daayay, waxaana loo masaafuriyay dalka Masar, iyadoo heshiiskan uu qayb ka ahaa heshiiska ay ku kala bedesheen maxaabiista Xamaas iyo Israa'iil, kaasoo qayb ka ahaa heshiis xabbad-joojin ah oo wajigiisa koowaad uu dhaqan galay Jimcihii hore. Sannadkii 1992-kii, Ciise waxa uu Aasaasay Unuggii ugu horreeyay ee gaarka ah ee Guutooyinka Qasaam, oo loogu yeero “Cutubka Gaarka ah ee 101,” kaas oo loo xilsaaray Xoraynta Maxaabiista Falastiiniyiinta oo ay soo qab-qabtaan askarta Israa’iil oo ay ku beddelaan Maxaabiis Falastiiniyiin ah. Siideyntiisa ayaa timid ka dib in ka badan sodon sano oo uu ku jiray xabsi, oo ay ku jiraan ku dhawaad ​​15 sano oo uu ku jiray xabsi keligiis ah. Ciise waa astaan ​​halyey ah oo ku taagan adkaysiga dhaqdhaqaaqa Maxaabiista Falastiiniyiinta. Israa'iil waxay ku eedaysay Ciise, oo dhashay 1968-kii, inuu ka qaybqaatay mid ka mid ah hawlgallada iska caabinta Falastiiniyiinta ee ugu caansan, kaas oo dagaalyahanno ka tirsan guutada Qasaam ay ku afduubeen sarkaal Israa'iili ah oo lagu magacaabo Nissim Toledano meel u dhow magaalada Lod, ee bartamaha Israa'iil, December 1992. Xilligaas, guutooyinkii Qasaam waxay dalbadeen in la sii daayo Sheekh Axmed Yaasiin, si loo sii daayo sarkaalka Isra’iil u dhashay. Si kastaba ha ahaatee, ciidamada Israa’iil ayaa sameeyay howlgal lagu dilay sarkaalka Israa’iili ah, ka dibna waxay billaabeen olole ay ku qabqabanayaan, waxayna mastaafuriyeen hoggaamiyeyaasha Xamaas ee ku sugan Daanta Galbeed. Intii uu xabsiga ku jiray, Ciise iyo asxaabtiisu waxay isku dayeen 1996 inay qodaan tunnel dheer oo 10 mitir ah oo hoos yimaada Xabsiga Isra’iil ee Ashkelon. Si kastaba ha ahaatee, maamulka la wareegidda ayaa helay tunnel-ka waxayna ku xukuntay Ciise iyo taageerayaashiisa in la kordhiyo muddada xabsiga oo loo dhaadhiciyo meel cidla ah. Israa'iil waxay diiday inay sii deyso Ciise heshiiskii Wafa al-Ahrar 2011 (heshiiska Shalit). Ciise waxa uu ka soo jeedaa magaalada Anata oo bari kaga beegan magaalada Qudus ee la haysto, sirdoonka Israa’iilna waxa ay ku tilmaameen “maxbuuska ugu khatarta badan ee leh maskax gaar ah”. Kulliyada Shareecada iyo Fiqiga ayuu ka wax ka bartay ee Jaamacadda AL-Qudus ee ku taalla magaalada Abu Dis ee bariga Quddus, balse ma uusan dhameysan waxbarashadiisa, sababo la xiriira dhaq-dhaqaaq ciidan oo uu kula jiray Guutooyinka Qasaamka iyo cadaadiska Israa’iil. Waxa uu ka soo shaqeeyay Agaasimaha Xafiiska Qudus ee Wargeyska "Codka runta iyo xorriyadda," oo ka soo baxay magaalada Umm al-Fahm ee waqooyiga Israa'iil. Sida uu dhigayo heshiiska, Xamaas waxay soo gebagebeysay sii deynta 20-ka Maxbuus ee Israa’iiliyiin ah ee ku nool Gaza Isniinta maanta ah. Tel Aviv ayaa ku qiyaastay in wali la hayo meydadka 28 kale oo Maxaabiis ah, waxaana lagu wadaa in la sii daayo waqti dambe oo aan wali la shaacin. Dhanka kale, Israa’iil ayaa billowday inay sii deyso boqollaal Maxaabiis Falastiiniyiin ah, iyadoo aan si rasmi ah loo shaacin tiradii ugu dambeysay, iyadoo Falastiin ay ku eedeysay Tel Aviv inay wax is-daba marinayso liiska Maxaabiista. Si kastaba ha ahaatee, Xafiiska Warfaafinta Maxaabiista Falastiiniyiinta ayaa horey u sheegay in Israa’iil ay qorsheyneysay inay maanta sii deyso 250 Maxaabiis oo Falastiiniyiin ah oo xabsi daa’in ah, oo ay ku jiraan 154 ka mid ah kuwaa laga musaafurin doono meel ka baxsan Daanta Galbeed iyo magaalada Qudus, iyadoo ay sii dheer tahay 1,718 kale oo lagu xiray Marinka Gaza wixii ka dambeeyay 8-dii October, 2023-ka. Wada xaajoodka wejiga labaad ee heshiiska ayaa la qorsheeyay inuu furmo maalmo gudahood, iyadoo Xamaas ay ku adkaysanayso in gebi ahaanba la joojiyo dagaalka ey Isra’iil ku xasuuqeyso Falastiiniyiinta, si buuxdana looga saaro ciidamada Israa’iil, oo aanay ka tanaasulin “hubka iska caabinta” ee ay ku hayaan. Taageerada Maraykanka ayaa Israa’iil waxa ay Gaza ka waday xasuuq tan iyo 8-dii October 2023, iyada oo ay ku dhinteen 67,869 qof, 170,105 kalena ay ku dhaawacmeen, kuwaas oo u badan carruur iyo haween, waxana ay sababtay macaluul galaaftay nolosha 463 Falastiiniyiin ah oo ay ku jiraan 157 carruur ah. Israa’iil ayaa muddo tobanaan sano ah qabsatay Falastiin iyo dhul ka tirsan Suuriya iyo Lubnaan, waxayna diiday in ay ka baxdo deegaannadaas oo ay ka dhisto dawlad Madax bannaan oo Falastiiniyiin ah oo ay tahay bariga Qudus oo ku teedsan xuduudihii wixii ka horeeyey sannadkii 1967-dii.

XIGASHO-AA.

DAWLADDO BADAN OO SAXIIXAY HESHIISKA MARINKA GAZA LAGA GAARAY.

(SAWIRKA)-TRUMP OO SAXIIXAY HESHIISKA GAZA.

(QUDUS)-Madaxweynaha Mareykanka Donald Trump ayaa bogaadiyay "Maalin weyn oo Bariga Dhexe u ah" xilli isaga iyo hoggaamiyeyaasha gobolka ay saxiixeen Isniinta maanta ah oo looga gol lahaa in xabad-joojin lagu joojiyo Gaza, saacado ka dib markii Isra’iil iyo Xamaas ay isweydaarsadeen la haystayaal iyo maxaabiis. Trump ayaa booqasho hillaac ah ku tagay Israa’iil, halkaas oo uu ku ammaanay Raysal Wasaare Benjamin Netanyahu oo khudbad u jeediyay baarlamaanka, ka hor inta uusan u duulin Masar oo uu ka qeyb galayo shir Madaxeedkii Gaza oo isaga iyo hoggaamiyeyaasha Masar, Qatar iyo Turkiga ay ku saxiixeen cadeynta inay dammaanad ka yihiin heshiiska Gaza. "Tani waa maalin aad ugu weyn caalamka, waa maalin aad u weyn Bariga Dhexe," ayuu yiri Trump iyadoo in ka badan labaatan hoggaamiyeyaasha adduunka ay u fariisteen inay ka hadlaan goobta loo dalxiis tago ee Sharm El-Sheikh. " Dukumeentigu wuxuu qeexayaa shuruucda iyo qawaaniinta iyo waxyaabo kale oo badan," Trump ayaa yiri ka hor inta uusan saxiixin, isagoo laba jeer ku celceliyay "waa la sii wadi doonaa." Iyada oo qayb ka ah qorshaha Trump ee lagu soo afjarayo dagaalka Gaza, Xamaas ayaa Isniintii sii daysay 20-kii qof ee ugu dambeeyay ee ka badbaaday afduubkii ay haysteen ka dib laba sano oo ay ku haysteen Gaza. Taas beddelkeeda, Israa'iil waxay sii deysay 1,968 maxaabiis ah oo u badan Falastiiniyiin, kuwaasoo ku xirnaa xabsiyadeeda, sida ay sheegtay adeegga xabsiga.

XIGASHO-AN.

DALKA MASAR OO SI KULUL UGA HADLAY DHIBAATADA BIYA XIREENKA ITOOBIYA UU KEENAY.

(SAWIRKA)-BIYA XIREENKA ITOOBIYA.

(CAIRO/EGYPT)-Wasiirka arrimaha dibadda ee Masar Badar CabdulCaadhi ayaa u sheegay Tv-ga caalamiga ah ee AL-Carabiya in wada xaajoodkii ey la lahaayeen Dawladda Itoobiya uu hadda gaaray gabo gabo ah. Waxa uu intaa ku daray in Masar ey weli diyaar u tahay iney difaacdo danaheeda biyaha. Mar sii horeysay, Madaxweynaha Masar C/fataax EL-Sisi, ayaa xaqiijiyay in Itoobiya, dhowrkii maalmood ee la soo dhaafay, ey dhibaato u geysatay dalalka hoose, sababo la xiriira maamulkeeda oo aan la xakameynin biyo xireenka Grand Renaissance Dam ee Itoobiya iyo qulqulka biyaha aan caadiga ahayn ee la sii daayo iyada oo aan ogeysiis iyo isuduwin. MW-EL-Sisi oo khudbadiisa Axada maanta ah ka jeediyay furitaanka todobaadka biyaha ee Qaahira ayaa sheegay in wixii dhacay looga baahan yahay beesha caalamka gaar ahaan Qaarada Afrika iney ka hortagaan falalka aan ka fiirsiga lahayn ee maamulka Itoobiya. Wuxuu ku nuux-nuux saday in loo baahan yahay in la hubiyo nidaaminta biyaha laga soo daayo biyo-xireenka haddii ey dhacdo abaaro iyo fatahaado, iyadoo la raacayo qaab-dhismeedka heshiiska ey doonayaan labada waddan ee hoose, isagoo xusay in tani ey tahay midda keliya ee lagu gaari karo isku dheeli tirnaanta horumarka dhabta ah ee dalalka kore iyo ka fogaanshaha waxyeellada ka soo gaarta dalalka hoose. EL-Sisi waxa uu caddeeyey diidmada qayaxan ee Masar ey u diiddan tahay tallaabo kasta oo hal dhinac ah oo ku wajahan webiga Niil oo iska indha tiraya xeerarka iyo heshiisyada caalamiga ah, khatarna ku ah danaha shucuubta dooxooyinka, isla markaana wiiqaya aasaaska caddaaladda iyo xasilloonida. Waxa uu daaha ka qaaday in is-maandhaafka Itoobiya uu salka ku hayo sheegasho been abuur ah oo ey ku sheeganayso Madax-banaanideeda kaligood ah ee Wabiga Niil, halka runta la hubo ey tahay in wabiga Niil uu yahay hantida ey wadaagaan dhammaan dalalka ey dhexeyso iyo kheyraad wadareed oo aan keli ku ahayn. Waxa uu ku baaqay in heshiis sharci ah oo dhexmara dhinacyada si loo nidaamiyo hawsha biya-xidheenkan. Intaa ka hor, Wasaaradda Waraabka ee Masar ayaa shaaca ka qaaday faahfaahinta qorshaheeda ku aaddan wax ka qabashada fatahaadaha Suudaan iyo biyaha ka imaanaya biya xireenka Itoobiya, oo ey ku jiraan furitaanka marinka Toshki. Waxaa xusid mudan in dalka Suudaan maalmo ka hor ey ku dhufteen mowjado daadad ah oo halis geliyay dadka deegaanka iyo beeraleyda. Dalka Masar, tuulada Delhamo ee gobolka Menuufiya ayaa hoos ugu dhacday fatahaadda wabiga Nile, afar maamul oo kale oo Masar ahna waxay ku dhawaaqeen xaalad deg deg ah ka dib markii heerka biyuhu kor u kaceen.

ISHA-AA.