FALAAGADA RSF OO DUQEYSAY XERYO QAXOOTI OO KU YAAL EL-FASHER.

(SAWIRKA)-CIIDANKA SUDAN.

(PORT SUDAN)-Ciidamada milatariga Suudaan ayaa duqeeyay Waqooyiga Darfur ee caasimadda go’doonsan ee EL-Fasher Sabtidii, halkaasoo ey ku dileen ugu yaraan 17-qof oo rayid ah 25 kalena way ku dhaawacmeen, sida ey sheegeen ilo caafimaad. Isagoo si qarsoodi ah u hadlay sababo dhinaca ammaanka ah, ayaa ilo-wareedka ku sugan Isbitaalka Ceel-fasheer wuxuu sheegay in lambarradan ey yihiin oo keliya kuwa gaaray Isbitaalka, iyagoo intaas ku daray in kuwo kale ey aaseen qoysaskooda, ayna awoodin iney helaan goobo caafimaad, sababo la xiriira caqabado dhanka ammaanka ah oo taagan. Tan iyo bishii Maajo ee sannadkii hore, EL-Fasher waxa ey go’doomiyeen Ciidamada Taageerada Deg dega ah, kuwaasoo la dagaallamaya ciidammada Suudaan tan iyo Abriil 2023. Sida laga soo xigtay guddiga iska caabinta maxalliga ah mid ka mid ah boqollaal kooxood oo mutadawiciin ah oo diiwaangeliyay gabood-fallada intii lagu jiray iskahorimaadka weerarku wuxuu ku lug lahaa madaafiic culus oo ey RSF ku garaacday xaafado badan oo la deggan yahay. Duqeymahan ayaa billowday subaxnimadii hore ee Sabtidii, waxaana ey si wanaagsan u socdeen illaa galabnimadii, guddiga ayaa bayaan uu soo saaray ku sheegay in weerarka uu ahaa mid ka mid ah weeraradii ugu khasaaraha badnaa ee dhawaanahan ka dhacay magaalada, kaasoo dhaliyay khasaare badan oo isugu jira dhimasho iyo dhaawac oo soo gaaray hanti iyo kaabayaasha dhaqaalaha. Dhawr kiilo mitir dhanka Waqooyi, ayaa sidoo kale kooxaha hubaysan waxay duqeeyeen xerada barakicinta ee Abu Shook, halkaasoo ey ku dileen dhowr qof oo rayid ah, oo uu ku jiro hogaamiye beeleed, halka ey ku dhaawacmeen ugu yaraan 20 qof, sida laga soo xigtay qolka gurmadka deg dega ah ee xerada, kaasoo isku dubariday gargaarka jiidda hore intii uu socday dagaalka. Ka dib guuldaradii RSF ee caasimadda Suudaan, Khartuum, u geysatay ciidanka bishii Maarso, EL-Fasher iyo xeryo barakac oo ku dhow ayaa lala beegsaday weeraro hor leh. Bishii Abriil, weerar weyn oo ey RSF ku qaadday xerada Zamzam ee u dhow ayaa barakiciyey tobanaan kun, kuwaas oo intooda badan magangalyo ka helay EL-Fasher. Dagaallada ayaa sidoo kale sii xoogeystay gobolka ey deriska yihiin ee Kordofan, iyadoo Hay'adda Socdaalka Caalamiga ah ey sheegtay in ku dhawaad 3,000 oo qof ey ka barakaceen magaalada Kadugli ee Koonfurta Kordofan shan maalmood oo keliya usbuucii hore sababo la xiriira rabshadaha socda. Dagaalka u dhaxeeya ciidamada Sudan iyo jabhada RSF ayaa waxaa ku dhintay tobanaan kun, waxaana barakiciyay malaayiin qof, waxaana uu dhaliyay waxa ay QM ugu yeertay barakaca iyo gaajo heer caalami ah. Colaadda ayaa si wax ku ool ah u kala qaybisay dalka, iyadoo ciidamadu ey ka taliyaan waqooyiga, Bari iyo Bartamaha halka RSF ey haysato inta badan Darfur iyo qaybo ka mid ah Koonfurta. Sannadkii hore, saddex xero oo ku dhow EL-Fasher ayaa lagaga dhawaaqay iney ka jirto macaluul, oo ey ku jiraan Abu Shook iyo Zamzam. Qaramada Midoobay ayaa ka digtay in dhibaatadu ey ku fidi doonto magaalada lafteeda bisha Meey, inkastoo xog la'aan ey ilaa hadda ka hortagtay in si rasmi ah loogu dhawaaqo macaluul. Bishan, Barnaamijka Cunnada Adduunka waxa ey sheegtay in kumannaan qoys oo ku go'doonsan EL-Fasher ey "khatar ugu jiraan macaluul."
Sida laga soo xigtay WFP, qiimaha cuntooyinka daruuriga ah sida hadhuudhka iyo sareenka oo loo isticmaalo samaynta rootiga fidsan iyo boorashka ayaa ilaa 460 boqolkiiba ka sarreeya EL-Fasher marka loo eego qaybaha kale ee Suudaan. Suuqyada iyo xarumaha caafimaadka ayaa la weeraray, halka madbakhda bulshada ee markii hore quudin jiray qoysaska barakacay ey inta badan xirmeen sahay la'aan, ayay hay'addu ku dartay. Ku dhawaad 40 boqolkiiba carruurta ka yar shanta sano ee ku nool EL-Fasher ayaa hadda la il daran nafaqo-xumo aad u daran, iyadoo 11 boqolkiiba ey la il daran yihiin nafaqo-xumo aad u daran, sida lagu sheegay tirooyinka Qaramada Midoobay. Nafaqo-xumo ayaa durbadiiba galaaftay nolosha 63 qof oo u badan haween iyo carruur hal toddobaad gudaheed EL-Fasher, sarkaal sare oo caafimaad ayaa sheegay usbuucii hore. Jikada bulshada ugu weyn ee magaalada, qabanqaabiyeyaasha ayaa sheegay in carruurta iyo haweenka imaanaya ey muujinayaan calaamado cad oo nafaqo darro ah, oo ey ku jiraan caloosha oo barara iyo indhaha oo go'ay. Dhibaatada bini'aadantinimo waxaa u sii dheer cudurka daacuunka oo ka dilaacay xeryo barakac oo buux dhaafiyay. Dhakhaatiirta aan xuduuda lahayn, ama MSF, ayaa Khamiistii sheegtay in Suudaan uu ka jiro cudurka daacuunka ee ugu xumaa muddo sanado ah, kaas oo ey sii huriyeen colaadaha socda. Sanadkii la soo dhaafay, ku dhawaad 100,000 oo cudurro daacuun ah ayaa la diiwaangeliyay, taasoo keentay in ka badan 2,400 oo dhimasho ah. Xuddunta hadda ka dillaacday waxay ku taal Tawila, oo qiyaastii 70 kiiloomitir galbeed ka xigta EL-Fasher. MSF waxa ey sheegtay in daacuunku uu ugu yaraan 40 qof ku dilay Gobolka Darfur ee dalka Suudaan hal toddobaad gudihiis.

ISHA-AN.