JARMALKA:-TALIYE KA HADLAY ISIR NECEYBKA IYO TAKOORKA KA JIRA JARMALKA.
(SAWIRKA)-TALIYE GROTSCH.
(GERMANY)-Warbixintii ugu horeysay ee nooceeda ah, Taliyaha Booliiska Federaalka cusub ee Madaxa banaan ee Jarmalka wuxuu kor u qaaday welwelka ku saabsan Isir nacaybka, Takoorka iyo dhaqanka muranka dhaliyay ee magangalya doonka dib loogu celinayo xadka. Hal sano ka dib markii baarlamaanka Jarmalku u doortay inuu noqdo Yaliyaha ugu horeeya ee booliska Federaaliga ah, Uli Grötsch ayaa todobaadkii hore soo bandhigtay warbixintiisii ugu horeysay ee sannadlaha ah. Mid ka mid ah mawduucyada muhiimka ah ee warbixinta 57-ka bog ka kooban ayaa ah Isir nacaybka, taasoo ahayd diiradda ugu weyn ee soo gudbinta, macluumaadka iyo soo jeedinta Grötsch ka heshay 279 muwaadiniin intii u dhaxaysay July 1, 2024 iyo June 30, 2025, sida lagu sheegay warbixinta. Warqadaha iyo xisaabaadka shakhsi ahaaneed, dadku waxay ku soo oogeen eedaymo ah in si gaar ah loogu soocay midabka maqaarka, qoomiyadda, muuqaalka jireed, dhaqdhaqaaqa ama maqal la'aanta. "Ha ahaato hubinta socdaalka ee tareenada, halkaas oo kuwa ay saameeyeen ay leeyihiin waayo-aragnimo xanuun leh oo ah inay yihiin rakaabka kaliya ee lagu hubinayo muuqaalkooda jir ahaaneed… ama khadka amniga ee garoonka diyaaradaha, halkaas oo kuwa ay saameeyeen ay marar badan u adkaysteen baaritaan faahfaahsan oo ah si gaar ah loo arko kaliya socotada, tusaale ahaan sababtoo ah midabka maqaarka ama asalka asalka, "ayaa lagu yiri warbixinta. Taas oo ka dhalatay eedaymaha muwaadiniinta ee isir nacayb iyo takooridda Booliiska Federaalka, guddoomiyaha ayaa sheegay in kooxdiisu ay ilaa hadda bilaabeen 19 baaritaan. Waxa intaas ka sii daran, guddoomiyuhu waxa uu ku talinayaa in la wanaajiyo xiriirka inta lagu jiro kontaroolada iyo tababbarka eexda ee la beegsanayo si loo caddeeyo falalka loona yareeyo fikradaha takoorka. Inkasta oo kororka tirada eedeymaha ku saabsan isir-soocida ay "u muuqato inay fududahay in la sharaxo" sababtoo ah hordhaca hubinta dhammaan xuduudaha gudaha ee Sebtembar 2024, "fikradaha kuwa ay saameeyeen, kuwaas oo muujinaya waayo-aragnimadooda xanuunka leh ee igu jirta macnaha guud, waa calaamad digniin ah oo aan la aqbali karin," Grötsch ayaa laga soo xigtay warbixinta. Daraasado dhowr ah ayaa soo jeedinaya in booliiska Jarmalka ay sidoo kale dadka ku xakameeyaan muuqaalkooda jireed / dabeecadahooda dibadda. Daraasad wakiil ah oo ka socota 2023, tusaale ahaan, waxay ogaatay in 33 boqolkiiba dadka Madow ee Jarmalka ay booliisku joojiyeen shantii sano ee la soo dhaafay, iyada oo in ka badan kala bar iyaga ka mid ah ay u arkeen hubintii ugu dambeysay ee booliisku inay tahay midab takoor. Daraasado kale ayaa muujinaya heerka ku saabsan dabeecadaha cunsuriyadda ee booliiska: Mashruuca cilmi-baarista ee ugu weyn ee arrinta laga soo bilaabo 2024 wuxuu muujinayaa heshiis cad oo lala yeesho hadallada cunsuriyadda. Tusaale ahaan, 14 boqolkiiba jawaab bixiyaasha ayaa ku raacsan bayaanka "Ajnabi aad u badan ayaa ku nool Jarmalka". Si kastaba ha ahaatee, waxaa muhiim ah in la ogaado in tirinta cunsuriyadda ka dhex jirta booliiska Jarmalka ay adag tahay sababtoo ah la'aanta xog la isku halayn karo, oo si madax-bannaan loo ururiyay.
DHALEECEYNTA TILLAABOOYINKA MEGENGALYADDA EE MURANKA DHALIYEY:
Warbixinta, Taliyaha Booliiska Federaalka ayaa sidoo kale dhaleeceeyay siyaasadda muranka dhalisay ee Jarmalka ee ah in dib loo celiyo muhaajiriinta soo galaysa xudduudaha dalka, xitaa haddii ay magangalyo dalbadaan. Faallooyinka la sii daayay bilowgii Luulyo, Grötsch wuxuu sheegay in dowladdu ay tahay inay ixtiraamto go'aanka Maxkamadda ee ah in dowladda Jarmalku ay si cad u diidan tahay. Horaantii bishii Juun, Maxkamadda maamulka ee Berlin ayaa xukuntay saddex muwaadin oo Soomaali ah, iyadoo diidmada u aragtay mid aan sharci ahayn oo aan waafaqsanayn sharciga Yurub. Wasiirka Arrimaha Gudaha Alexander Dobrindt, oo horaantii bishii May soo bandhigay xoojinta baaritaannada xuduudaha wax yar ka dib markii uu xafiiska la wareegay, ayaa ku dooday in go'aanka Maxkamadda Berlin uu la xiriiro oo keliya kiis gaar ah oo aan khusayn siyaasadda ballaaran. Taliye Grötsch wuxuu dhaleeceeyay Dobrindt, isaga oo ku booriyay inuu abuuro xeer raacaya sharciga Yurub, oo ku habboon inuu la shaqeeyo wadamada sida Poland. Isbaheysiga cusub ee dowladda ee labada xisbi ka kooban ayaa sidoo kale soo bandhigay baaritaanno dheeri ah oo boolisku ku sameynayaan xuduudaha dalka. Grötsch wuxuu kaloo sheegay in la'aanta waxa uu ugu yeeray 'dhaqanka qaladka' (Fehlerkultur) ee Booliiska Federaalka ay tahay "dhibaato qaabdhismeedka" marka loo eego aragtidiisa. "Oraah aad u yar oo ka soo baxda Booliiska Federaalku… waxay xusaan khaladaadkooda," ayuu yiri Grötsch, isaga oo intaa ku daray in aanu ula jeedin "Anshax-xumada ka dhalan karta cawaaqib edbin ama fal-dambiyeed, laakiin khaladaadka aan la aqoonsanayn ee xiriirka shaqaalaha iyo muwaadiniinta, xitaa haddii ay caddahay in wax walba aysan u dhicin boqolkiiba boqol. Grötsch waxa kale oo uu ku baaqay in saraakiishu ay arrintan wax badan ka ogaadaan.
'DHAMMAANTEEN WAA INAAN KA HORTAGNAA DHACDOOYINKA CUNSURIYADDA'
Warbixinta, guddoomiyaha ayaa sidoo kale ku baaqay dareen dheeraad ah iyo xiriir wanaagsan oo laga helo booliiska marka la eego takoorka cunsuriyadda ee adeegyada deg dega ah. Inta badan waxay ku filnaan lahayd saraakiisha iyo kuwa ay khusayso inay tallaabo isu qaadaan, ayuu yiri Grötsch intii lagu guda jiray bandhigga warbixinta. Waxa uu ka hadlay wacyigelin joogta ah, tusaale ahaan iyada oo la adeegsanayo Akadeemiyada Booliiska Federaalka. Natalie Pawlik, oo ah guddoomiyaha cusub ee Federaal-ka-hortagga cunsuriyadda, ayaa sheegtay in Saraakiisha Booliiska Federaalku ay hadda cadaadis weyn ku hayaan kontaroollada xuduudaha, laakiin kiis kastaa waa mid aad u badan. "Dhammaanteen waa inaan ka hortagnaa dhacdooyinka cunsuriyadda," ayay ka digtay, sida ay sheegtay Wakaaladda Wararka ee KNA , iyadoo soo jeedinaysa in tababaro dheeraad ah ay ku caawin doonto. Isagoo ku celcelinaya hadalka Pawlik, Guddoomiyaha Federaalka ee ka hortagga takoorka, Ferda Ataman, ayaa sheegtay in warbixintu ay muujinayso in isir-soocaynta xudduudaha Jarmalku ay tahay dhibaato halis ah oo xadgudub ku ah Dastuurka Jarmalka iyo Xeerka Xuduudaha Schengen. Ataman ayaa ku booriyay soo bandhigida rasiidhada kantaroolka sidii horeba looga dhaqmi jiray Spain iyo UK si kuwa ay saameeyeen ay si wanaagsan u cadeeyaan falalka sharci darrada ah ee booliiska. Pawlik iyo Ataman labaduba waxay sheegeen in daah-furnaan badan ay kordhinayso kalsoonida shaqada booliiska. Si kastaba ha ahaatee, kaliya sagaal ka mid ah 16-ka Gobol ee Federaaliga ah ee Jarmalka ayaa hadda haysta dhibco cabasho Madax bannaan oo dadku u jeedin karaan, sida ay sheegtay Adeegga Warbaahinta Socdaalka. Hal gobol oo kaliya Rhineland-Palatinate ayaa hadda ku bixiya agab macluumaad oo ku qoran luqado badan. Mid ka mid ah dhibaatooyinka kale ee sida weyn loo dhaleeceeyo marka la eego hab-dhaqanka booliiska ayaa ah in booliisku ay inta badan is-baaraan, taas oo loo arko inay dhibaato gaar ah leedahay marka ay timaado kiisaska dhimashada ee xabsiga sababtoo ah waxay kor u qaadeysaa walaaca ku saabsan dhexdhexaadnimada iyo isla xisaabtanka waxayna wiiqi kartaa kalsoonida shacabku ku qabaan natiijada baaritaannada noocaas ah. Sida laga soo xigtay tirada Dhimashada ee xabsiga , in ka badan 260 qof oo madow ah, dadka midabka leh, iyo dadka ay saamaysay cunsuriyadda ayaa ku dhintay intii lagu jiray xabsiga ama natiijada la kulanka booliiska Jarmalka tan iyo 1990.
XAALADDO SHAQO OO ADAG:
In kasta oo aan cudur daar laga siin Isir nacaybka, Taliyaha Booliska Federaalka Grötsch isla mar ahaantaana wuxuu saluugay xaaladaha adag ee shaqada ee ku dhawaad 14,000 oo ka tirsan Booliiska Federaalka Jarmalka ee la geeyay kontaroolada xuduudaha. "Waxay shaqeeyaan malaayiin saacadood oo saacado dheeraad ah, waxaana looga baahan yahay ilaa xad, fikradayda, aan la awoodi karin mustaqbalka fog sababo kala duwan awgeed," Grötsch ayaa ku nuuxnuuxsaday warbixintiisa. Culayska weyn ee ka jira xuduudaha ayaa sidoo kale "saameyn muuqata ku leh shaqada caadiga ah ee booliiska, maadaama qaar badan oo ka mid ah asxaabta la diray ay ka maqan yihiin meelo kale oo ka mid ah adeegga caadiga ah", ayuu ka digay. Afhayeen u hadlay Wasaaradda Arrimaha Gudaha ee Dowladda Federaalka ayaa sheegay in Wasiir Alexander Dobrindt uu ka warqabay caqabada ka dhalatay baaritaannada, sida ay ku warantay Wakaaladda Wararka ee AFP . Si kastaba ha ahaatee, Dobrindt ayaa loo malaynayaa in aanu wax aqoon ah u lahayn xadgudubyo gaar ah, sida uu sheegay afhayeenku. Mr. Doorkiisa Guddoomiyaha Federaalka ee Booliiska, wuxuu u adeegaa sidii goob ay saraakiisha iyo muwaadiniinta kala xiriiri lahaayeen si ay u soo sheegaan Anshax-xumada ama cilladaha qaab dhismeedka Booliiska ederaalka.
ISHA-INFO MIGRANTS.
