DAL KU GALKA SOOMAALIYA OO LAGA DHIGAY ONLINE.

(SAWIRKA)-AGAASIME DHUXULAW IYO SAFIIRKA MARAYKANKA.

(MUQDISHO)-Soomaaliya ayaa daaha ka rogtay nidaamka Fiisaha Elektarooniga ah kaaso loogu talagalay in lagu fududeeyo hanaanka Socdaalka korna loogu qaado Amniga iyo casriyeynta adeega Socdaalka. Sida laga soo xigtay Hayadda Socdaalka iyo Jinsiyadaha Soomaaliya, nidaamka Ogolaanshaha Elektarooniga ah ee Fiisaha iyo Socdaalka(E-VISA/ETAS) ayaa si rasmi ah u dhaqan geli doon taariikhdu marka ey tahay 1-da Sebtembar-2025-ka,iyadoo la adeegsan doono madal Internet gaar ah. Sida uu qabo nidaamkan cusub, dadka safarka ah ayaa looga baahan yahay iney si Elektaroonig ah ku dalbadaan Fiisaha ka hor inta eysan imaan Soomaaliya. Madalku waxaa la filaa inuu hagaajiyo Ansixinta,dhimo waqtiyada sugitaanka oo uu wanaajiyo waxtarka guud. Isaaq Xasan Taakow oo ah Agaasimaha Waaxda Ajnabiga ee HSJ iyo Ogolaanshaha gelitaanka,ayaa yiri”Kani waa xal casri ah oo loo dhisay in loogu adeego dadka safarka ah iyadoo la ilaalinaayo Amniga Qaranka”. Wuxuu intaas ku daray in koox farsamo oo tababaran ey xaqiijin doonto habsami u socodka shaqada. Agaasimaha Guud ee Hayadda Socdaalka iyo Jinsiyadaha ee JFS Md.Mustafa Sheekh Cali Dhuxulaw ayaa qorshahaan ku tilmaamay inuu yahay mid horumar u ah isbedelka Dhijitaalka ah ee dalka Soomaaliya ka socdo. Waxay ka tarjumaysaa sida ey Soomaaliya uga go’an tahay la jaanqaadka nidaamyadda caalamiga ah, kobcinta fursadaha dhaqaalaha,iyo ilaalinta xogaha xasaasiga ah”ayuu yiri Agaasime Dhuxulaw. Siyaasadda cusub ayaa dhaaftay qeybo gaara ah,oo ey ku jiraan dadka heysta Fiisaha Gelitaanka badan(Multiple-Entry Visa),kuwa heysta Baasaboorka diblomaasiga ah iyo UNLP, dadka sita ogolaanshaha joogtaanka,iyo mawaadiniinta dalalka leh cafiska Fiisaha. Wasiirka Amniga Gudaha ee DFS Md.C/laahi Sheekh Ismaaciil”Fartaag”ayaa ku nuux-nuuxsaday hufnaanta Maaliyadeed ee nidaamkana cusub. “Dhammaan dakhliga Fiisaha ayaa hadda si toos ah loogu shubi doonaa Xisaabaadka Dawladda Federaalka Soomaaliya,iyadoo la xoojinaayo Hayadaha Maaliyadda Soomaalia”ayuu yiri Wasiir Fartaag. Hindisahani waxa uu kaabayaa dadaaladda ballaaran ey Soomaaliya ugu jirto soo jiidashada Maalgashiga, Ganacsiga iyo Dalxiiska, gaar ahaan tan iyo markii aan ku biirnay bulshada Bariga Afrika(EAC),oo ah Hayad dhiirigelisa isu socodka xorta ah ee badeecadaha iyo dadka. Iyadoo Masuuliyiintu ey garwaaqsan yihiin caqabadaha Amni ee dalku weli wajahayo,hadane waxay ku nuux-nuuxsadeen in Fiisaha Elektarooniga ah uu muujinaayo sida Soomaaliya ey uga go’an tahay xoojinta maamulka Xuduudaha iyo horumarinta is dhexgalka Gobolka Bariga Afrika. Horumarkaan ayaa daba socda bilawgii bishii Luuliyo ee nidaamka maareynta xuduudaha dhijitaalka ah oo uu taageeray Maraykanka. Nidaamka isbarbardhiga sugan ee aqoonsiga shaqsiyadeed iyo nidaamka qiimeynta(Pisces),kaaso hadda ka shaqeeya garoonada diyaaradaha ee waa weyn,waxa uu awood u siinayaa baarista waqtiga dhabta ah ee socotada ee lidka ku ah liiska ilaalinta caalamiga ah iyada oo la isticmaalaayo teknoolojiyadda nool ee sida aqoonsiga wejiga,xaqiijinta faraha iyo sawirka baasaboorka. Sida uu sheegay Agaasime Dhuxulaw, nidaamkan ayaa kor u qaadaya hufnaanta isagoo ka caawinaya masuuliyiinta iney ogaadaan aqoonsiga been abuurka ah iyo ka hortaga falalka sharci darrada ah,oo ey ku jiraan Tahriibinta iyo ka Ganacsiga dadka. Safaaradda Maraykanka ee magaaladda Muqdisho ayaa kaalin muhiim ah ka cayaartay la-talin iyo door farsamo oo ku aadan hirgelinta,iyadoo tababaro siin jirtay saraakiisha socdaalka iyo taageridda tayeyntakaabayaasha dhaqaalaha. Bob Flannery oo ah la-taliyaha barnaamijka la dagaalanka Argagixisada ee Safaaradda,ayaa sheegay in hindisahani uu ka tarjumaayo “Aasaaska xoogan ee xoojinta iskaashiga qotada dheer ee ka dhexeeyo Soomaaliya iyo Maraykanka si loo dhiso mustaqbal sugan oo xasilloon”. In badan oo ka mid ah indh-indheeyeyaal,nidaamka Elektarooniga ah ee Fiisaha iyo hababka Biometric waxay u taagan yihiin guul muhiim ah oo laga gaaray socdaalka dawlad dhiska Soomaaliya. Iyadoo caqabadah ey ka mid yihiin Amni darrada, Musuqmaasaqa,iyo jiritaanka Hayaddo daciif ah,hadane dawlada oo soo dhaweysay hal abuurnimada dhijitaalka ah waxay muujineysa horumar iyo himiladda. Iyada oo adeegsaneysa Teknoolojiyadda casriga ah socdaalka, sugidda xuduudaheeda iyo xaqiijinta hufnaanta, Soomaaliya waxay wax ka qabaneysaa baahiyaha deg dega ah iyo iney dejiso aragtiyo fog oo ey isu muujiso iney tahay lamaane la isku haleyn karo ee Geeska Afrika iyo meelo ka baxsan.

XIGASHO-EA.