BAYAAN HORDHAC AH OO LAGA SOO SAARAY SHIRKA BAQDAAD.
(SAWIRKA)-HOGAAMIYEYAASHA CARABTA.
(BAGHDAD)-Hogaamiyayaasha Carabta ayaa Sabtida maanta ah ku baaqay in la soo afjaro dagaalka Gaza, waxayna si cad u cambaareeyeen isku dayga Isra’iil ey ku doonayso iney ku barakiciso Falastiiniyiinta Marinka. Shirkan ayaa ah midkii shirkii 34-aad ee Madaxda dalalka Carabta oo lagu qabtay magaalada Baqdaad, iyadoo ey ka soo qeyb galeen Madax badan oo isugu jira Madaxweynayaal, Amiirro iyo Wakiilo ka socda dalalka Carabta. Shirkan ayaa waxaa sidoo kale ka soo qeyb galay Xoghayaha Guud ee Qaramada Midoobay António Guterres, Xoghayaha Guud ee Jaamacadda Carabta Axmed Aboul Gheit, Ururka Islaamka, Golaha Iskaashiga Khaliijka, Midowga Yurub, iyo Ra’iisul Wasaaraha Spain Pedro Sánchez. Shirkan ayaa imaanaya ku dhawaad labo bilood ka dib shir aan caadi ahayn oo ey martigelisay Qaahira, kaasoo wadamada Carabtu ey ku qaateen qorshe dib loogu dhisayo Gaza iyada oo aan la barakicin dadkeeda. Sidoo kale, “Bayaanka Baqdaad” oo nuqul ka mid ah uu helay Tv-ga AL-Carabiya.net oo la qorsheeyay in la soo saaro gebagebada shir Madaxeedka 34-aad ee caadiga ah, ayaa waxaa ku jira dhowr Arrimood oo Carabta iyo Gobolka ah, oo ey ugu weyn tahay Qadiyadda Falastiin, sida ku cad Qoraalka qabyo Qoraalka ah.
Udub dhexaadka qadiyada Falastiin
Qadiyada Falastiin waxay safka hore kaga jirtay ku dhawaaqida Baqdaad, taasoo dib u xaqiijisey "dhexdhexaadinta qadiyadda Falastiin". Wuxuu ku baaqay in si deg deg ah loo joojiyo dagaalka Gaza, wuxuuna ku booriyay beesha caalamka, gaar ahaan dalalka saameynta leh, iney qaataan mas'uuliyadooda damiir iyo sharciba si ey u cadaadiyaan joojinta dhiigga daadanaya,eyna xaqiijiyaan gelitaanka gargaarka bini'aadantinimo ee deg dega ah ee dhammaan meelaha u baahan ee Marinka Gaza. Bayaanka Baqdaad waxa uu ugu baaqay dhammaan dalalka iney taageero Siyaasadeed, Dhaqaale iyo Sharciba siiyaan qorshaha wadajirka ah ee Carabta iyo Islaamka ee dib-u-dhiska iyo dib u soo kabashada hore ee Gaza, kaasoo lagu meel-mariyay Shir-Madaxeedkii deg dega ahaa ee Carabta ee Qaahira bishii hore ee March, iyo Wasiirrada Arrimaha Dibadda ee Ururka Iskaashiga Islaamka ee Jeddah isla bishaas. Baaqa Baqdaad ayaa soo dhaweeyay soo jeedinta iyo Hindisayaasha ey soo bandhigeen wadamada Carabta ee lagu dhisayo sanduuqa dib u dhiska Gaza. Waxa uu carabka ku adkeeyay muhiimadda ey leedahay isuduwidda wadajirka ah ee lagu cadaadiyo furitaanka dhammaan isgoysyada si loogu oggolaado gelitaanka gargaarka bini'aadanimo ee dhammaan dhulalka Falastiiniyiinta. Waxa uu sidoo kale ku baaqay in xal nabadeed oo cadaalad ah lagu dhameeyo qadiyada Falastiin, isagoo taageeraya baaqii Madaxweynaha Falastiin Maxamuud Cabaas ee ahaa in la qabto Shirweyne Nabadeed oo caalami ah iyo in la qaado tillaabooyin aan laga laaban karin si loo hirgeliyo xalka labada dal, iyadoo la raacayo Hindisaha Nabadda Carabta iyo go’aannada sharci ee caalamiga ah. Wuxuu ku baaqay in la geeyo dhulka la haysto ee Falastiin ciidamo ilaalin caalami ah iyo nabad ilaalin oo hoos taga Qaramada Midoobay ilaa inta laga dhaqan gelinayo xalka labada dal. Waxa uu sidoo kale ugu baaqay Golaha Ammaanka ee Qaramada Midoobay iney qaadaan tallaabooyinka lagama maarmaanka ah si loo dhaqan geliyo "Xalka labada dal". Waxa uu sidoo kale ugu baaqay dhammaan kooxaha Falastiiniyiinta iney ku heshiiyaan mashruuc qaran oo dhamaystiran iyo aragti istiraatijiyadeed oo midaysan. Bayaanka ayaa sidoo kale lagu bogaadiyay mowqifka dalalka Yurub, Spain, Norway, iyo Ireland, ee aqoonsaday dowladda Falastiin, waxayna ku celisay iney taageersan tahay mowqifka Koonfur Afrika ee dacwadda ka dhanka ah Israel.
Taageero Suuriya
Dhanka horumarka Suuriya, bayaanku wuxuu caddeeyay ixtiraamka doorashada dadka Suuriya, dhammaan qaybaha iyo qaybaha ay ka kooban yihiin, iyo iney ka go'an tahay ammaanka iyo xasilloonida Suuriya, kuwaasoo ka muuqda ammaanka iyo xasilloonida Gobolka. Waxay kaloo xaqiijisay iney taageersan tahay midnimada dhulka Suuriya, waxayna diiday dhammaan faragelinta Arrimaha gudaha, waxayna cambaaraysay weerarada joogtada ah ee Israa'iil ku hayso dhulka Suuriya, ku xad-gudubka Madax-bannaanideeda, iyo isku-dayga ey ku doonayso iney ku wiiqdo oo ey ku burburiso awooddeeda qaran. Bayaanka ayaa sidoo kale ku nuuxnuuxsaday "baahida loo qabo in lagu sii socdo hanaan siyaasadeed oo ku meel gaar ah oo dhameystiran oo ilaalinaya kala duwanaanshaha iyo nabadda bulshada, iyadoo la ixtiraamayo caqiidada iyo xurmada dhammaan qaybaha iyo qaybaha dadka Suuriya, iyo dib u dhiska Suuriya." Dhanka kale, waxay soo dhaweysay go’aankii uu dhawaan ku dhawaaqay Madaxweynaha Mareykanka Donald Trump ee ahaa in cunaqabateynta laga qaado dalka Suuriya. Waxa uu ku baaqay in la qabto Shirweyne Wada-tashi Qaran oo loo dhan yahay oo ey ku jiraan dhammaan qaybaha dadka Suuriya, isaga oo ka mahad-celinaya rabitaanka Ciraaq, oo hadda martigelinaysa Shir-Madaxeedka Jaamacadda Carabta, si ey u martigeliso shirka iyada oo la kaashanaysa Xoghayaha Guud ee Ururka Jaamacadda Carabta iyo Waddamada Carabta. Tani waxay xaqiijin doontaa xaqiijinta danaha Qaranka Suuriya, xaqiijinta ka qaybgalka wax ku ool ah, iyo kor u qaadida wada noolaanshaha bulshada ee Suuriya.
xasiloonida Lubnaan
Bayaanka Baqdaad ayaa lagu xaqiijiyay taageerada Lubnaan si ey uga hortagto caqabadaha iyo ilaalinta Ammaankeeda, Xasilloonida, iyo Wadajirkeeda dhuleed, iyo ilaalinta Xuduudaheeda Caalamiga ah ee la aqoonsan yahay oo ka dhan ah weerar kasta oo lagu soo qaado iyaga ama Madax-bannaanida Gobolka. Waxa ey soo dhawaysay doorashooyinka dawladaha hoose, waxaaney ku dhiirigelisay dhammaan Hay’adaha Siyaasadda iney isfaham gaaraan, ka fogaadaan afka ka saarista, oo ey hirgeliyaan dib-u-habaynta dhaqaale ee lagama maarmaanka ah. Waxa uu sidoo kale caddeeyay iney si buuxda u garab taagan yihiin Yemen ilaalinta Madax-bannaanideeda iyo Midnimadeeda, iyo taageeridda dadaallada lagu gaarayo Xasilloonida iyo Amniga, soo afjaridda xaaladda dagaalka iyo kala qaybsanaanta, iyo xal u helidda wadahadal gudaha ah.
Midnimada Suudaan
Waxa uu carabka ku adkeeyay muhiimadda ey leedahay in la helo xal siyaasadeed oo lagu soo afjaro colaadda Suudaan si loo ilaaliyo Madax-bannaanideeda, Madaxbannaanida dhulkeeda, iyo badbaadada dadkeeda. Wuxuu kaloo carabka ku adkeeyay baahida loo qabo in si badbaado leh loo oggolaado hawl-wadeennada bani'aadamnimada. Wuxuu ugu baaqay dhammaan dhinacyada iney ka qeyb qaataan dadaallada lagu xallinayo xasaradaha, sida Bayaanka Jeddah iyo hindiseyaal kale. Sidoo kale waxa uu soo dhaweeyay war murtiyeedkii ka soo baxay Urur Goboleedka IGAD, kaasi oo dhigayay in la mideeyo go’aano lagu xalinayo xasaradaha ka taagan Suudaan.
Dhibaatada Liibiya
Bayaanka Baqdaad ayaa lagu xaqiijiyay taageerada Liibiya iyo in lagu xalliyo dhibaatada iyada oo loo marayo wadahadal qaran, si loo ilaaliyo Midnimada dawladda, lagu gaaro himilooyinka dadkeeda, iyo xaqiijinta xasillooni waarta. Waxay kaloo diiday dhammaan noocyada faragelinta lagu hayo Arrimaha gudaha ee Liibiya, iyadoo ku baaqday in dhammaan ciidammada shisheeye iyo calooshood u shaqeystayaasha looga saaro dhulka Liibiya muddo cayiman. Waxay sidoo kale ugu baaqday dhammaan dhinacyada Liibiya iney sii wadaan geeddi-socodka siyaasadeed oo ey gaaraan dib-u-heshiisiin qaran.
Xuquuqda Biyaha iyo cambaaraynta Argagixisada
Waxa uu sidoo kale carabka ku adkeeyay iney lagama maarmaan tahay in Bariga Dhexe laga sameeyo aag ka caagan hubka nukliyeerka iyo hubka kale ee wax gumaada, iyadoo la raacayo qodobbada la isku raacay. Waxa uu carabka ku adkeeyay in amniga biyuhu uu yahay tiirka aasaasiga ah ee Amniga Qaranka Carabta, isaga oo ku nuuxnuuxsaday xaaladdan muhiimadda ey leedahay in la taageero dadaallada ey sameeyeen Ciraaq, Masar, Suudaan, iyo Suuriya si loo dammaanad qaado xuquuqdooda biyaha ee sharciga ah. Bayaanka Baqdaad waxa uu xaqiijiyay mawqifka adag ee dawladaha Carabtu ey ku cambaareynayaan dhammaan noocyada iyo noocyada Argagixisada iyo fikradaha la xiriira, la dagaallanka dambiyada abaabulan, iyo la dagaallanka daroogada, ka ganacsiga dadka, iyo lacagaha la dhaqo. Waxa uu soo dhaweeyay dadaalka Ciraaq ee ku wajahan ka hortagga iyo la dagaallanka joogitaanka iyo hanjabaadaha Argagixisada. Waxa uu ku baaqay in la hawlgeliyo tallaabooyinka ka hortagga ah ee lagula dagaallamayo hadalada Nacaybka, Xagjirnimada iyo Kicinta.
Wadahadalada Maraykanka iyo Iran
Hogaamiyayaasha Carabta ayaa taageero u muujiyay wadahadalada u dhaxeeya Iran iyo Mareykanka si loo gaaro natiijooyin wax ku ool ah oo ku saabsan isticmaalka nabdoon ee tamarta Nukliyeerka. Bayaanka ayaa sidoo kale lagu ammaanay doorka Saldanada Cumaan ee wada-hadalladan, waxaana lagu caddeeyay iney ka go’an tahay iney iskaashi dhow la yeeshaan Qaramada Midoobe iyo hayadaheeda gaarka ah.
ISHA-AL-ARABIYA.