JAAMICADDA CARABTA OO MAANTA KA HADLAYSA AQOONSIGA SOMALILAND.
(SAWIRKA)-CALANKA SOMALILAND.
(CAIRO/EGYPT)-Golaha Jaamacadda Carabta oo heer ergo joogto ah leh ayaa kulan deg-deg ah ku yeelan doona xarunta Xoghaynta Guud ee Qaahira maanta oo Axad ah, si ay uga wada hadlaan sida ay Israa'iil u aqoonsan tahay Somaliland oo ah dal madax-bannaan. Kulankan ayaa jawaab u ah codsi ka yimid wakiilka joogtada ah ee Soomaaliya u fadhiya Jaamacadda Carabta, oo qayb ka ah tallaabo wadajir ah oo ay Carabtu ku wajaheyso tallaabada aan horay loo arag ee Israa'iil, oo dowladda Soomaaliya ay u aragtay weerar cad oo lagu qaadayo madaxbannaanida dalka iyo midnimada dhuleed, iyadoo digniino laga bixinayo saameynta ay ku yeelan karto xasilloonida Geeska Afrika iyo Badda Cas. Shirka ayaa loo qorsheeyay in looga hadlo siyaabaha looga jawaabi karo tallaabadan, oo ay ku jiraan isku-dubaridka ururada gobolka iyo kuwa caalamiga ah, xaqiijinta mowqifka adag ee Carabta ee taageeraya midnimada iyo wadajirka dhuleed ee Soomaaliya, iyo diidmada ficil kasta oo hal dhinac ah oo wiiqaya xasilloonida gobolka. Wasiirka Warfaafinta Soomaaliya Dawood Aweys Jaamac, oo wareysi siiyay Al Arabia iyo Al Hadath, ayaa ku andacooday in aqoonsiga Israa'iil ee Somaliland uu yahay weerar cad oo lagu qaadayo madax-bannaanida Jamhuuriyadda Federaalka Soomaaliya, isla markaana uu khatar ku yahay gobolka iyo nabadda iyo amniga caalamiga ah. Wasiirka Warfaafinta Soomaaliya Md.Da’ud Aweys ayaa carabka ku adkeeyay in aan la ogolaan doonin in la dhiso saldhigyo milatari oo shisheeye oo dalka u jiidi doona colaado, isagoo u arkaya in ku dhawaaqista Israa'iil ay tahay weerar ula kac ah oo lagu qaaday madaxbannaanida Soomaaliya. Wasiirka Warfaafinta Soomaaliya ayaa soo dhaweeyay mowqifka Mareykanka ee ah in uusan raacin hoggaanka Israa'iil ee aqoonsiga Somaliland, isagoo carabka ku adkeeyay inay tahay mowqif cadaalad ah oo ka tarjumaya xaqiiqada dhabta ah ee ka jirta dhulka. Intaa waxaa dheer, Masar waxay ku dhawaaqday inay si buuxda u diidayso tallaabooyin hal dhinac ah oo xadgudub ku ah madaxbannaanida, midnimada iyo sharafta dhuleed ee dowladaha isla markaana ka hor imaanaya mabaadi'da aasaasiga ah ee sharciga caalamiga ah iyo Axdiga Qaramada Midoobay. War-saxaafadeed ay soo saartay Wasaaradda Arrimaha Dibadda Sabtidii, Masar waxay ku celisay cambaareynteeda iyadoo si xooggan u cambaareynaysa aqoonsiga Israa'iil ee ay hal dhinac u aqoonsatay waxa loogu yeero Somaliland, iyadoo u aragta inay tahay xadgudub cad oo ka dhan ah mabaadi'da sharciga caalamiga ah iyo Axdiga Qaramada Midoobay, iyadoo wiiqaysa aasaaska nabadda iyo amniga caalamiga ah, isla markaana gacan ka geysanaysa xasillooni darrada ka jirta gobolka Geeska Afrika. Masar waxay xaqiijisay inay si buuxda u diidayso inay aqoonsato hay'ado is barbar socda ama go'itaan iyada oo loo marayo habab sharci darro ah iyo kuwo sharci darro ah, iyadoo ku celisay inay si buuxda u taageersan tahay midnimada, madaxbannaanida, iyo midnimada dhuleed ee Soomaaliya. Wasaaradda Arrimaha Dibadda Soomaaliya, ayaa war rasmi ah oo ay soo saartay shalay, Jimcihii, ugu baaqday dhammaan dalalka iyo la-hawlgalayaasha caalamiga ah inay ixtiraamaan sharciga caalamiga ah, u hoggaansamaan mabaadi'da faragelinta la'aanta iyo sharafta dhuleed, iyo inay si mas'uuliyad leh u dhaqmaan si ay u danaynayaan nabadda, xasilloonida iyo amniga Geeska Afrika. Waxay sharaxday inaysan ogolaan doonin in dhulkeeda laga dhiso saldhigyo milatari oo shisheeye ama qabanqaabo kuwaas oo Soomaaliya u jiidi doona iskahorimaadyo wakiillo ah ama soo gelin doona colaado goboleed iyo kuwo caalami ah gobolka. Soomaaliya waxay xaqiijisay ballanqaadkeeda buuxa ee aan gorgortanka lahayn ee ku aaddan madax-bannaanideeda, midnimadeeda qaran iyo midnimadeeda dhuleed, sida ku xusan Dastuurka Ku-meel-gaarka ah ee Dowladda Federaalka Soomaaliya, Axdiga Qaramada Midoobay iyo Xeerka Dastuurka ee Midowga Afrika, iyadoo si cad oo aan mugdi ku jirin u diidaysa weerarkii ula kac ahaa ee lagu qaaday madax-bannaanideeda iyo tallaabada sharci-darrada ah ee ay Israa'iil ku qaadday inay aqoonsanayso gobolka waqooyi ee Soomaaliya. Waxay caddeysay in gobolka Somaliland, oo sidoo kale loo yaqaan Somaliland, uu yahay qayb aan la kala saari karin, oo aan laga bixi karin oo ka mid ah dhulka madaxbannaan ee Jamhuuriyadda Soomaaliya, iyadoo ku nuuxnuuxsatay inay tahay dawlad keliya, aan la qaybin karin, oo madaxbannaan, mana jiro dhinac dibadda ah oo leh awood ama boos uu wax kaga beddelo midnimadiisa ama qaab-dhismeedkiisa dhuleed.
Waxay intaas ku dartay in falalka noocaas ahi ay ka hor imaanayaan mas'uuliyadaha wadajirka ah ee dowladaha ee la dagaallanka argagixisada, oo ay ku jiraan Al-Shabaab iyo Daacish, waxayna halis gelinayaan inay abuuraan xaalado u sahlaya kooxaha argagixisada inay ka faa'iidaystaan xasilloonida siyaasadeed oo ay wiiqaan dadaallada nabadda iyo amniga ee socda. Somaliland waxay ku dhawaaqday inay ka go'day Muqdisho sannadkii 1991-kii ka dib markii uu qarxay dagaalkii sokeeye, laakiin tan iyo markaas ma helin aqoonsi caalami ah oo rasmi ah oo ka yimid waddan xubin ka ah Qaramada Midoobay, waxaana si caalami ah loola dhaqmay sidii gobol madaxbannaan oo ka tirsan Jamhuuriyadda Federaalka Soomaaliya.
XIGASHO-AL-CARABIYA.