IMAARAATKA OO EY KU CADAATAY INUU SUDAN IYO YEMEN GEEYEY KOLOMBIYAAN.

(SAWIRKA)-CARLOS.

(LONDON)-Calooshood u shaqeystayaasha Kolombiya ee ay ku adkaadeen dagaaladii kaymaha ee tobanaan sano socday, dagaalka Suudaan wuxuu u muuqday mid gaabis ah markii hore. "Sudan, habeenkii way seexdaan xitaa ammaan ma haystaan ​​sababtoo ah qof kastaa wuu seexdaa," ayuu yiri Carlos, oo ka mid ah boqolaal Colombiyaan ah oo loo soo kiraystay inay ka dagaalamaan waddanka Afrika. "Colombiya way kala duwan yihiin - waxa naloo bartay dagaal ka duwan." Marka Carlos iyo saaxiibbadiis waxay gaareen xagga hore, waxay ku sii socdeen mugdiga, iyagoo si qoto dheer u sii gelaya dhulka cadowga. "Kadibna waxaa billowday dagaallo badan iyo dhimasho badan oo kale," ayuu yiri. Carlos waxa uu Sudan tagay horaantii sanadkan, ku dhawaad ​​laba sano oo uu dalkaasi ka socday dagaaladii sokeeye ee ba’anaa ee u dhexeeyay Ciidamada Dawladda Sudan iyo Jabhada Rapid Support Forces (RSF). Colaadda ayaa Suudaan gelisay mid ka mid ah riyooyin bini'aadantinimo ee ugu xumaa taariikhda dhow sida ay sheegeen saraakiisha Qaramada Midoobay. 150,000 oo qof ayaa la dilay, Haween iyo Gabdho waa la afduubtay oo la kufsaday ku dhawaad ​​13-Milyan ayaa lagu qasbay inay ka cararaan guryahooda, dhibaatada barakaca ugu xun adduunka. Ilaa 260,000 oo qof ayaa weli ku go'doonsan magaalada EL-Fashir ee xarunta Waqooyiga Darfur, ahna xaruntii ugu dambeysay ee ciidamada ay ku lahaayeen Gobolka Darfur, oo ay go'doomiyeen in ka badan 500 oo maalmood Mudo 18 bilood ku dhow ayaa gargaar aan soo galin magaalada burbursan waxaana caruurtu ay noqdeen kuwo cuna ayaxa iyo xoolaha. Halkaa ayaa Colombiyaanku, oo u dagaallamaya RSF, hadda la soo diray ey leeyihiin, "Dagaalku waa Ganacsi," Carlos ayaa yiri. Ku lug lahaanshiyaha calooshood u shaqeystayaasha ayaa markii ugu horeysay soo shaacbaxday sanadkii hore, markii baaritaan ay sameysay majaladda Bogotá ee La Silla Vacía ay ku ogaatay in in ka badan 300 oo askari oo hore qandaraas loo siiyay si ay u dagaalamaan taasoo keentay raaligelin aan horay loo arag oo ay bixisay Wasaaradda Arrimaha Dibadda Colombiya. Laakin doorka Colombiya ayaa dhaaftay goobta dagaalka, dagaalyahanada ayaa qirtay in ay tababareen caruur Suudaani ah waxaana la soo sawiray iyaga oo ka howlgalaya Zamzam, oo ah xerada barakaca ugu weyn ee Suudaan. Bishii Abriil, Falaagadda RSF waxay burburisay Xerada Zamzam, oo ay ku dishay inta u dhaxaysa 300 iyo 1,500 qof UN waxay ku tilmaantay mid ka mid ah Xasuuqyadii ugu xumaa ee dagaalka. Mohamed Khamis Douda, oo ah afhayeenka xerada ku taal Darfur, ayaa dhawaan u sheegay Wargayska Sudan Tribune : "Waxaan indhaheena ku aragnay dambiyo laba geesood ah, barakaca ay dadkeena ku hayaan maleeshiyaadka RSF, iyo hadda qabsashada xerada ee calooshood u shaqeystayaal Ajnabi ah." Imaaraatka Carabta oo in muddo ah lagu eedeeyay in ay hubeeyaan oo ay taageeraan Falaagadda RSF ayaa lagu eedeeyay in ay shaqaaleysiisay calooshood u shaqeystayaal, iyada oo adeegsanaysa Shirkado Ammaan oo gaar loo leeyahay. Imaaraadka ayaa si joogta ah u diiday eedeymahaas. Si ka duwan qaar ka mid ah dadka sirta faafiya ee Colombiya oo sheeganaya in loo sheegay inay ilaalinayaan Xarumaha Saliidda ee Imaaraadka, Carlos wuxuu ogaa inuu ku xiran yahay dagaal, in kasta oo ay tahay oo keliya Afrika. Socdaalkiisu waxa uu ku bilaabmay baaritaano caafimaad oo ku yaala Bogotá, halkaas oo uu ku saxiixay heshiis $2,600 ah bishii. Ka dib waxaa loo sii mariyay Yurub, iyadoo loo sii qaaday Itoobiya, ka dibna loo sii gudbiyay Saldhig Milatari oo Imaaraadku ku leeyahay magaaladda Boosaaso ee Gobolka Bari Soomaaliya, ayuu yiri. Ka dib waxaa loo kaxeeyay Nyala oo ku taal Suudaan, oo ah magaalo hadda caan ku ah xudunta calooshood u shaqeystayaasha Colombiya. Carlos, oo codsaday in aan magaciisa la shaacin si uu si xor ah u hadlo, ayaa qirtay in shaqadiisa ugu horraysa ay ahayd tababarida askar Suudaani ah oo u badan caruur. "Xerooyinku waxay lahaayeen kumannaan qof oo la qoray, qaar dad waa-weyn ah, laakiin u badan carruur - carruur badan iyo kuwo badan," ayuu yiri. "Kuwani waa caruur aan waligood helin wax hub ah, waxaan barnay sida loo xakameeyo qoryaha darandooriga u dhaca iyo qoryaha aan darandooriga u dhicin, RPG-yada, intaas ka dib, waxaa loo diray dhinaca hore, waxaan u tababarnay inay tagaan oo ay dilaan." Wuxuu ku tilmaamay tababarka carruurta mid "wax xun oo waalan" laakiin wuxuu yiri "nasiib darro waa sidaas dagaalku". Qeybta Carlos ayaa ugu dambeyntii lagu dhejiyay EL-Fashir oo go'doomiyay, oo ah goobtii ugu xumeed ee dalka. Dagaalyahannada RSF ayaa darbi 20-mile ah ka dhisay xudduudaha magaalada , waxayna dileen kuwii isku dayay inay baxsadaan. Muuqaal ay wadaagaan calooshood u shaqeystayaal Colombiyaan ah ayaa muujinaya howlgalka Suudaan oo muuqaal ah. Carlos waxa uu la wadaagay sawiro iyo muuqaalada qaar ay soo gudbiyeen asxaabtiisa warbaahinta La Silla Vacía iyo the Guardian-ka, iyaga oo muujinaya calooshood u shaqeystayaal Colombiyaan ah oo jooga Suudaan. Hal sawir ayaa muujinaya ardayda oo dhulka u nugul, qaarkoodna qoryo sita. Laba dhallinyaro ah ayaa kamaradda isku soo taagay, iyaga oo farahooda ku samaynaya calaamad guusha. Mid ka mid ah muuqaalada, ayaa waxaa la arkayay nin tooganaya oo ka dhex tooganaya dalool ku yaala gidaarka guri burburay. Muuqaal ay wadaageen calooshood u shaqeystayaal kale oo Colombiyaan ah, ayaa nin ku raranaya oo ku ridaya hoobiye goob juqraafi ah oo ku taal duleedka EL-Fasher. Muuqaal kale, oo laga duubay rasaas culus, calooshood u shaqeystayaal sita lahjad weyn oo Colombiya ayaa ka hadlay saaxiibkii oo u muuqda in la dhaawacay. "Ma garanayo inuu dhintay iyo in kale, sababtoo ah ma aannan arki karin," mid ayaa ku yiri Isbaanishka. "Yaa kale oo gacan ka geysan doona sidii isaga loo soo saari lahaa?" Calooshood u shaqeystaha ayaa tilmaamaya koox ka mid ah dagaalyahanada Suudaan oo ku meermeeraya meel u dhow. "Adiga, adiga, adiga, halkan waad nagu caawin kartaa, nimankan taageer. Waxaannu dib ugu noqon doonnaa si aamusan, si aan ninkan u soo saarno," ayuu yiri, ka hor inta aysan kooxdu nin dhaawac ah soo qaadin guryihii ay basbaaska ka haleeshay. Colaadda sokeeye ee Colombiya oo tobanaan sano jirtey ayaa abuurtay tiro badan oo dagaalyahanno ah oo khibrad u leh, kuwaas oo intooda badan tababar ka helay ciidamada Mareykanka, waxaana la rumeysan yahay in waddanku uu yahay mid ka mid ah dhoofinta ugu badan ee calooshood u shaqeystayaal. "Colombiya waxay leedahay wax ka badan nus qarni oo taariikhda iskahorimaadka firfircoon. Askarteeda kaliya si fiican looma tababarin, laakiin waxay ku jireen garoonka, xaalado aad u adag, sidaas darteed dagaalku waa diyaar," Elizabeth Dickinson, oo ah falanqeeye sare oo Colombiyaan ah oo ka tirsan Kooxda Xasaradaha Caalamiga ah. Sean McFate, oo ah khabiir ku takhasusay calooshood u shaqeystayaal, ayaa sheegay in adeegsiga calooshood u shaqeystayaasha Colombiya ay sare u kacday 2010-meeyadii, markaasoo dagaalyahannadii hore lacag lagu siiyay ilaalinta kaabayaasha shidaalka ee Imaaraadka. Doorkoodu waxa uu kobcay intii uu socday dagaalka Yemen. "Imaaraadku wuxuu u soo diray calooshood u shaqeystayaal badan oo Colombiyaan ah si ay u aadaan oo ay u dilaan Xuutiyiinta [jaaagada] wayna ku guulaysteen taas," ayuu yiri. Tan iyo markaas, askarta hantida Colombiya ayaa si joogto ah uga soo muuqday cinwaannada. Luulyo 2021 18 rag ah oo Colombiyaan ah ayaa ka mid ahaa kooxdii dilay Madaxweynihii Haiti Jovenel Moïse Dhimashada, waayitaanka iyo qoritaanka khasabka ah: qaxootiga ayaa ka sheekeynaya argagaxa dagaalka aan joogsiga lahayn ee Suudaan. Ciidamadii hore ee Colombiya ayaa sidoo kale ka dagaalamay Ciraaq iyo Afgaanistaan ​​iyo hadda Ukraine. Bishii Nofembar ee sannadkii hore, Wasiirka arrimaha dibadda ee Colombiya ayaa sheegay in ku dhawaad ​​500 oo muwaadiniin dalkiisa ah ay u safreen si ay ula dagaalamaan ciidamada Ruushka. Carlos waa mid ka mid ah dadkaasi, isagoo labo sano la soo shaqeeyay ciidamada Ukraine. "Ukrayn way sii adkaanaysay, waxaa jiray dhaawacyo badan, cadawgu wuu sii kordhay, sidaas darteed waan ka tagay oo waxaan ka qaatay shaqadan calooshood u shaqeystayaasha ah ee Afrika," ayuu yiri. "Waxba kama ogayn arrintaas kaliya waxay ahayd Afrika." McFate wuxuu leeyahay calooshood u shaqeystayaasha ayaa siinaya wadamada "dafirid macquul ah oo wanaagsan", xaaladaha ay rabaan inay ka gudbaan sharciga caalamiga ah ama ay leeyihiin istiraatiijiyad xadgudubyada xuquuqda aadanaha. "Marka la qabto ama la dilo, waad diiddaa," ayuu yiri. Madaxweynaha Colombiya, Gustavo Petro, ayaa ku tilmaamay calooshood u shaqeystayaal "ganacsiga ragga oo isu beddelay badeecad si ay u dilaan" wuxuuna ballan qaaday inuu mamnuuci doono ganacsiga. Laakiin dagaalyahannadii hore waxay inta badan ku dhibtoonayeen inay dib ugu mid noqdaan bulshada Colombiya, iyo dhiirigelinta lacagta caddaanka ah ee la bixiyo waxay la macno tahay ganacsigu uma badna inuu dhammaado dhawaan. Dickinson iyo McFate labaduba waxay ku doodeen in dhibaatadu ay sidoo kale la socoto nidaamka milatari ee Colombiya, inta badan askarta xirfadlayaasha ah ayaa lagu qasbay inay ka fariistaan ​​​​ku dhawaad ​​40, oo leh hawlgab yar iyo fursado dib u tababarid ah. "Haddii aad gasho da'da 18 oo aad shaqeyso 20 sano, xitaa 40 ma tihid marka aad shaqada ka fariisato. Waxaa kuu haray 15, 20 sano oo shaqo ah," ayuu yiri Dickinson. "Qaabka taageerada ee milatariga Colombiya ee hawlgabka ah waa mid liidata, gaar ahaan marka la barbar dhigo soo jeedinta miiska saaran ee ururadan." Laakiin Dickinson ayaa sidoo kale ka digay in "nidaamka deegaanka ee shirkadaha difaaca gaarka ah" aysan hadda ku koobnayn askarta hawlgabka ah. "Shirkadaha difaaca ayaa si isa soo taraya u qoraya kuwa ku jira shaqada, meelaha ay askartu ku adag tahay xaaladaha adag," ayuu yiri Dickinson. "Waxay soo diraan waraaqo yar oo WhatsApp ah oo bixiya kumanaan doolar bishii." Ciidanka, tani waa "khasaare aad u weyn", ayay tiri. "Dawladda Colombiya waxay u tababartaa heer aad u sarreeya - ka dibna waxaa si dhab ah u xaday warshadaha difaaca gaarka ah." Carlos waa mid ka mid ah kuwa ka tagay ciidamada qalabka sida ka dib wax yar oo shan sano ah oo uu adeegayay. Waxa uu sidoo kale ka tagay Suudaan, isagoo ku eedeeyay arrimo la xiriira lacag bixinta. Wuxuu sheegay in 30 nin ay ka garab istaageen isaga, laakiin "isla markaana, duulimaadyo 30 kale ay imaanayeen".

Calooshood u shaqeystayaasha ayaa ku dhawaaday in laga waayo goobaha dagaalka ee aduunka inta badan qarnigii 20-aad, laakiin ganacsigu si xowli ah ayuu mar kale u korayay, ayuu yiri McFate. "Waa xirfadda adduunka ugu da'da weyn," ayuu yiri. "Waxaan ku soo laabanaynaa wax dhex dhexaad ah, halkaas oo taajiriinta aadka u weyni ay noqon karaan sida quwadaha waa-weyn."

Carlos wuxuu qaatay aragti la mid ah madaw ee ganacsigiisa. "Tani ma aha shaqo daacad ah, ma aha shaqo sharci ah, laakiin waxaad u tagtaa lacag," ayuu yiri.

XIGASHO THE GUARDIAN.