CIRAAQ: 63-QOF OO KU DHINTAY DAB KA KACAY MALL.
(SAWIRKA)-SUUQA.
(IRAQ)-Wararka ka imaanaayo dalka Ciraaq ayaa sheegaayo in Dab xoog uu xalay ka kacay Suuq Ganacsi oo dhawaan la furay oo ku yaalla magaalada Kut ee bariga Ciraaq, dabka ayaa dilay in ka badan 60 qof, 11 kalena waa la la’yahay, sida ay masuuliyiintu Ciraaq sheegeen Khamiista maanta ah, iyada oo qoysas murugaysan ay raadinayeen qaraabadooda lagu la’yahay Nolol iyo Geeri Saraakiisha ayaa sheegay in dad badan ay ku neef-qabatoobeen musqulaha, halka hal qof uu u sheegay Wakaaladda Wararka ee AFP in shan qof oo xigtadiisa ah ay ku dhinteen wiish. Dabka ayaa ah kii ugu dambeeyay ee ka dhaca waddan si joogto ah loo dayac tiro xeerarka badbaadada waxa uuna kacay goor dambe oo Arbacadii shalay ahayd, iyadoo la sheegay inuu ka bilowday dabaqa koowaad ka hor inta uusan si deg deg ah u qabsan shan dabaq oo uu ka kooban yahay Corniche Hypermarket Mall. Ilaa hadda lama oga sababta keentay, balse mid ka mid ah dadkii ka badbaaday ayaa Wakaaladda Wararka ee AFP u sheegay in qaboojiyaha uu qarxay. Dhowr qof ayaa u sheegay Wakaalada Wararka ee AFP inay waayeen xubno qoys iyo mararka qaar qoysas dhan kuwaasoo u tagay inay wax ka iibsadaan oo wax ka cunaan suuqan maalmo ka dib markii laga furay Kut, oo 160 kiiloomitir Koonfur Bari ka xigta Caasimadda Baqdaad . Muuqaalo lagu baahiyay baraha bulshada ayaa muujinayay dad ay ku jiraan caruur oo taagan saqafka sare, iyaga oo dalbanaya in la caawiyo. Weriye ka tirsan AFP ayaa soo sheegay in uu arkay meydad gubtay oo yaalla waaxda dambi baarista ee gobolka. Cali Kaadim, oo 51 jir ah, ayaa sheegay in la xiray inta u dhaxaysa Suuqa Ganacsiga iyo Cisbitaalka weyn, halkaasoo la geeyey dhibanayaasha, isaga oo raadinaya wiil uu adeer u yahay oo la la’yahay xaaskiisa iyo saddex caruur ah oo uu dhalay. Markii uu ku soo laabtay suuqa, waxa uu sugay si walaac leh iyadoo samatabbixiyeyaashu ay raadinayaan dhibanayaasha burburka ku jira, iyadoo ambalaas uu diyaar yahay.
"MA GARANEYNO WAXA KU DHACAY," ayuu yiri.
Wariye ka tirsan Wakaalada Wararka ee AFP oo ku sugan goobta uu dabka ka kacay ayaa sheegay in la xakameeyay dabka, islamarkaana afaafka hore ee dhismaha uu aad u gubtay.
Wasaaradda Arrimaha Gudaha ayaa bayaan ay soo saartay ku sheegtay in “dabka naxdinta leh uu galaaftay nolosha 61 qof oo muwaadiniin ah oo aan waxba galabsan, kuwaasoo intooda badan ku neef qabatimay musqulaha, waxaana ka mid ah 14 meyd oo gubtay oo aan weli la aqoonsan.
'MA BAXSAN KARNO'
Wakaaladda Wararka rasmiga ah ee dalka Ciraaq ee INA ayaa markii dambe soo xigatay ilo caafimaad oo tirada dhimashada ku sheegtay 63 qof iyo dhaawaca 40 kale. Guddoomiyaha gobolka Wasid Moxammed AL-Miyahi ayaa INA u sheegay in dhibanayaasha ay ku jiraan Rag, Dumar iyo Carruur. Ilo caafimaad oo ku sugan Kut ayaa Wakaaladda Wararka ee AFP u sheegay iney jiraan "Maydad badan oo aan la aqoonsan". Kooxaha difaaca madaniga ah ayaa soo badbaadiyay in ka badan 45 qof oo ku go’doonsanaa gudaha dhismaha oo ay ku jiraan maqaaxi iyo suuq weyn, sida ay sheegtay Wasaaradda Arrimaha Gudaha. Hawlgal nadaafadeed ayaa ka bilaabmay bannaanka dhismaha gubtay 17-kii Luulyo, 2025, ka dib markii uu dab ka kacay xarunta cusub ee Hyper Mall oo habeen hore laga furay magaalada Kut ee bariga Ciraaq. Qaybta cisbitaalka weyn ayaa buux dhaafiyay, halka meelo kale, weriyaha AFP uu soo arkay qaraabo murugaysan oo ku sugayay waaxda dambi baarista, qaarkoodna murugo darteed ayay dhulka ugu dheceen. Nin baa kala dhacay oo laabta garaacaya oo qaylinaya. Naasir AL-Qurayshi, oo ah dhakhtar 50-sano jir ah, ayaa sheegay inuu ku waayay dabka shan xubnood oo qoyska ka tirsan. "Masiibo ayaa nagu dhacday," ayuu u sheegay AFP. "Waxaan u tagnay suuqa si aan wax uga cunno, casho uga cunno, ugana baxsanno korontadda guriga. "Qalab qaboojiye ayaa ku qarxay dabaqa labaad ka dibna dabku waa qarxay kamana baxsan karno."
XEERARKA BADBAADADA DEBACSAN:
Moctaz Karim, oo 45 jir ah, ayaa u soo yaacay suuqa saqdii dhexe ee xalay, balse waxa uu la kulmay war naxdin leh oo sheegaya in saddex ka mid ah qaraabadiisa la la’yahay. Saacado ka dib, waxa uu aqoonsaday meydadka labo qof oo qaraabo ah oo gubtay, kuwaasoo mid ka mid ah uu ka shaqo bilaabay Xarunta Ganacsiga saddex maalmood ka hor. "Ma jiro hab dab-damis ah," ayuu si caro leh u yiri, isagoo sugaya warar dheeraad ah oo kasoo baxa Waaxda Dambi-baarista. Heerarka nabdoonaanta ee qaybta dhismaha Ciraaq inta badan waa la iska indhatiraa, dalka, oo kaabayaashiisu ay burbursan yihiin tobanaan sano oo iskahorimaad ah ka dib, ayaa inta badan la kulma dab iyo shilal dilaa ah. Dabku wuu kordhaa inta lagu jiro xagaaga nabarrada leh marka heerkulku ku dhawaado 50 darajo Celsius. Bishii Sebtembar 2023, dab ayaa dilay ugu yaraan 100 qof ka dib markii uu ka kacay hoolka arooska ee Ciraaq oo dad badan , taasoo dhalisay is jiid jiid argagax leh oo ka dhashay meelaha laga baxo. Bishii Luulyo 2021, dab ka kacay qaybta Covid ee isbitaal ku yaal koonfurta Ciraaq ayaa dilay in ka badan 60 qof. Gudoomiyaha Miyahi ayaa sheegay in maamullada deegaanku ay gudbin doonaan dacwad ka dhan ah milkiilaha suuqan iyo qandaraaslaha dhismaha. "Masiibadani waa naxdin weyn... waxayna u baahan tahay dib u eegis dhab ah oo lagu sameeyo dhammaan tallaabooyinka badbaadada," ayuu yiri. Dawladd Ciraaq waxay ku dhawaaqday saddex maalmood oo baroor diiq ah. Raysal Wasaaraha Moxammed Shiica AL-Sudani waxa uu amray in "baaritaan dhab ah" lagu sameeyo dabka si loo ogaado "waxyaabo dhiman" loogana hortago shilal kale. Dalal dhowr ah oo ay ku jiraan Masar,Iran iyo Faransiiska ayaa u tacsiyeeyay Ciraaq iyo qoysaskii ay ka geeriyoodeen. Safaaradda Mareykanka ee Baqdaad waxay sidoo kale bixisay " tacsi tiiraanyo leh oo loo diro qoysaska iyo ehelada dhibanayaasha".
ISHA-FRANC24.
